Hội nghị COP28:Việt Nam kỳ vọng cụ thể hóa các cam kết

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Lê Công Thành nhấn mạnh như vậy khi trao đổi với phóng viên Báo TN&MT trước thềm Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP28), sẽ diễn ra từ ngày 30/11 đến ngày 12/12/2023.

PV: Thưa Thứ trưởng, sau Hội nghị COP26, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia có kế hoạch hành động ngay lập tức nhằm hiện thực hóa các cam kết tại COP26. Xin Thứ trưởng cho biết những kết quả nổi bật Việt Nam đã thực hiện trong thời gian qua?

Thứ trưởng Lê Công Thành:

Ngay sau Hội nghị COP26, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26. Với sự quan tâm và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Ban Chỉ đạo, các cơ quan đã tích cực, trách nhiệm triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ.

Với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo, Bộ TN&MT phối hợp với các bộ, ban, ngành liên quan tham mưu Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo ban hành nhiều chính sách, chương trình hành động về ứng phó BĐKH và triển khai thực hiện, tiêu biểu như: Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị COP26; Chiến lược quốc gia về BĐKH giai đoạn đến năm 2050; Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030; Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê-tan đến năm 2030, Kế hoạch quốc gia triển khai tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất đến năm 2030; Cập nhật Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) năm 2022; Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch tổng thể phát triển năng lượng quốc gia theo hướng giảm mạnh điện than, thay thế bằng nguồn điện từ năng lượng tái tạo, điện khí LNG; Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) và phê duyệt Đề án triển khai Tuyên bố JETP tại Việt Nam.

Ngoài ra, các bộ, ngành đã xây dựng và ban hành kế hoạch thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0”; các doanh nghiệp cũng đã vào cuộc, đẩy mạnh chuyển đổi xanh phục vụ ứng phó BĐKH và phát triển kinh tế các-bon thấp.

PV: Theo kế hoạch, COP28 sẽ đưa ra đánh giá chính thức đầu tiên về nỗ lực của nhân loại trong việc tôn trọng Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và tham vọng giới hạn mức tăng nhiệt toàn cầu ở 1,5oC so với thời kỳ tiền công nghiệp. Xin Thứ trưởng chia sẻ thêm về ý nghĩa và các nội dung xung quanh kỳ họp quan trọng này?

Thứ trưởng Lê Công Thành:

Hội nghị COP28 năm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đây là Hội nghị đầu tiên toàn thế giới thực hiện đánh giá nỗ lực ứng phó BĐKH của các quốc gia trên toàn cầu. Bên cạnh đó, các quốc gia sẽ tập trung thảo luận 4 nhóm nội dung chính khác, gồm: giảm phát thải khí nhà kính; thích ứng với BĐKH, tài chính khí hậu, các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon.

Tại COP28 lần này, chủ nhà Các Tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất đã xây dựng bản kế hoạch hành động chi tiết, đưa ra các hoạt động theo chủ đề nhằm thúc đẩy hợp tác và tạo đồng thuận đối với các vấn đề còn vướng mắc trong đàm phán.

PV: Việt Nam ngày càng được thế giới ghi nhận trong nỗ lực ứng phó BĐKH. Liên tiếp tại các COP, chúng ta đã đưa ra những kinh nghiệm và sáng kiến ứng phó BĐKH được đánh giá cao. Vậy tại COP28, Việt Nam đã chuẩn bị những gì và có vị thế, vai trò như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Lê Công Thành:

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia chịu nhiều tác động của BĐKH, đứng thứ 21 trên thế giới và đứng thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á về phát thải khí nhà kính. Song, Việt Nam đã có nhiều hành động thiết thực để thực hiện giảm phát thải khí nhà kính đi đôi với chuyển đổi năng lượng công bằng, công lý. Kinh nghiệm của Việt Nam trong việc thích ứng với BĐKH cũng sẽ là kinh nghiệm cho các nước khác. Những nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam sẽ đóng góp đáng kể cho nỗ lực giảm khí nhà kính toàn cầu. Đây cũng là sự quan tâm của các đối tác tại COP28.

Sự tham gia tích cực của Việt Nam, hành động của Việt Nam sẽ có tác động đáng kể cho thành công của Hội nghị và nỗ lực ứng phó BĐKH toàn cầu. Ngay trước khi COP28 diễn ra, nhiều quốc gia đã mong muốn Việt Nam tham gia vào các Sáng kiến và dự kiến Việt Nam sẽ tham gia các sáng kiến quan trọng tại COP28 lần này, trong đó có Cam kết làm mát toàn cầu và Sáng kiến thực hiện Điều 6 Thỏa thuận Paris…

Ngoài ra, Việt Nam cũng sẽ xem xét tham gia một số Sáng kiến khác như: Cam kết về hiệu quả năng lượng và tái tạo toàn cầu COP28; Tuyên bố COP28 về Khí hậu và Sức khỏe; Nhóm các nước ủng hộ hành động vì BĐKH liên quan đến văn hóa tại Công ước Khung Liên hợp quốc về BĐKH; Tuyên bố về Hệ thống thực phẩm linh hoạt, Nông nghiệp bền vững và Hành động về khí hậu; Chuyển đổi công bằng có trách nhiệm giới và Đối tác hành động vì khí hậu...

Quan điểm Việt Nam tham dự Hội nghị là ứng phó BĐKH phải được thực hiện trên nguyên tắc công bằng, công lý, với cách tiếp cận toàn cầu và toàn dân; dựa trên thể chế đồng bộ, chính sách, pháp luật hiệu lực và hiệu quả, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát huy nội lực và đẩy mạnh hợp tác quốc tế; tăng cường đoàn kết toàn cầu, thống nhất tầm nhìn mới, có tư duy mới mang lại đột phá trong triển khai, đưa ra quyết tâm mới để hành động quyết liệt, hiệu quả và thông qua giải pháp toàn cầu toàn diện, đổi mới và sáng tạo, lấy người dân làm trung tâm, không bỏ lại phía sau bất cứ một quốc gia, cộng đồng hay người dân nào. Đồng thời kêu gọi các quốc gia, tổ chức, tập đoàn cần thực hiện nghiêm túc các cam kết của mình bằng những hành động cụ thể, thiết thực.

Các nước phát triển cần giữ vai trò tiên phong đi đầu, tăng cường hỗ trợ hơn nữa cho các nước đang phát triển chuyển đổi năng lượng công bằng thông qua cung cấp tài chính, nhất là viện trợ không hoàn lại, chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực. Điều đó đồng nghĩa với đảm bảo tự chủ và an ninh lượng quốc gia, khả năng tiếp cận năng lượng sạch với chi phí phải chăng cho mọi doanh nghiệp, người dân và đảm bảo việc làm cho người lao động. Ngoài ra, cần tăng cường tài chính cho thích ứng và sớm đưa Quỹ Tổn thất và thiệt hại đi vào hoạt động để tăng cường hỗ trợ cho các nước đang phát triển ứng phó BĐKH.

PV: COP28 diễn ra trong bối cảnh thế giới đối mặt với rất nhiều thách thức. Các ý kiến cho rằng COP28 cần tập trung vào hành động thay vì chỉ đưa ra các tầm nhìn. Thứ trưởng kỳ vọng gì vào kết quả của COP28?

Thứ trưởng Lê Công Thành:

Có thể thấy, COP28 là hội nghị của hành động vì khí hậu và Việt Nam kỳ vọng Hội nghị COP28 sẽ đạt những bước tiến thực chất trong nhiều lĩnh vực nhằm ứng phó BĐKH. Trong đó có việc thống nhất thông qua hướng dẫn thực hiện Điều 6 Thỏa thuận Paris để làm cơ sở cho các quốc gia triển khai cơ chế trao đổi tín chỉ các-bon gắn với việc thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC).

Chúng ta kỳ vọng các cam kết đã đưa ra phải được cụ thể hóa trong quyết sách phát triển của mỗi quốc gia, tổ chức; phải được thực hiện và định kỳ giám sát, đánh giá. Các quốc gia cũng có hành động thực hiện nghiêm túc những gì đã cam kết không chỉ góp phần ứng phó BĐKH toàn cầu mà còn củng cố lòng tin giữa các quốc gia.
Ngoài ra, mục tiêu đóng góp 100 tỷ USD mỗi năm đưa ra từ năm 2015 cần phải đạt được ngay tại Hội nghị này; mục tiêu tài chính cho giai đoạn đến 2025 và sau 2025 cũng phải được thống nhất để huy động ít nhất 100 tỷ USD mỗi năm, đáp ứng nhu cầu và ưu tiên của các nước đang phát triển, trong đó đảm bảo tăng gấp đôi nguồn lực cho thích ứng với BĐKH. Quỹ Tổn thất và thiệt hại phải sớm đi vào vận hành trong thực tế với đầy đủ nguồn lực và thuận lợi cho các nước đang phát triển tiếp cận.

PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!