Bước vào xây dựng nông thôn mới năm 2013, xã Chà Nưa, huyện Nậm Pồ lúc đó chỉ đạt 5/19 tiêu chí trong bộ tiêu chí về xây dựng nông thôn mới (NTM). Mặc dù không phải là xã điểm xây dựng NTM của huyện Nậm Pồ, nhưng với nhiều cách làm sáng tạo, biết huy động nguồn lực trong dân đối với các tiêu chí môi trường, Đến cuối năm 2017, xã Chà Nưa đã đạt 17/19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, hoàn thành trước hơn 2 năm so với Nghị quyết đề ra.
Xác định tiêu chí môi trường là tiêu chí khó thực hiện nhưng là tiêu chí có thể linh hoạt huy động nguồn lực từ người dân, đầu năm 2017, xã Chà Nưa tiến hành làm thí điểm lò đốt với sự tham gia của các nhóm hộ và cho kết quả khả quan. Tùy thuộc vào số hộ sử dụng, số lượng, quy mô sử dụng của từng lò đốt được bố trí phù hợp. Lò đốt được xây dựng đơn giản, tạo độ hút và sức cháy trong lò đốt, phía trên có mái lợp bằng prôximăng hoặc tôn để tránh nước mưa.
Ông Thùng Văn Ánh, Phó Chủ tịch UBND xã Chà Nưa cho biết: Trước đây, một phần do thói quen sinh hoạt, phần khác do chưa có điều kiện nên phần lớn các hộ dân trên địa bàn xã Chà Nưa chưa có biện pháp xử lý rác thải, gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Để giải quyết vấn đến này, đầu năm 2017, xã Chà Nưa tập trung tuyên truyền vận động người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường; vận động người dân xây dựng lò đốt rác theo nhóm hộ gia đình để tập trung thu gom, xử lý rác, hạn chế rác thải phát sinh ra ngoài môi trường.
Tháng 5/2017, xã Chà Nưa đã nhân rộng thành công phong trào xây dựng lò đốt rác thải sinh hoạt theo hộ gia đình hoặc nhóm hộ. Đến nay, toàn xã đã xây dựng được trên 100 lò đốt rác, người dân đã bắt đầu quen với việc phân loại rác và xử lý rác đúng nơi quy định. Góp phần xử lý khoảng 85% lượng rác thải sinh hoạt.
Bản Nà Sự 2 là 1 trong 8 bản vùng thấp xây dựng lò đốt rác đầu tiên của xã Chà Nưa. Ông Lò Văn Mai, Bí thư chi bộ bản Nà Sự 2, cho biết: Bản có 63 hộ với 273 nhân khẩu. Trước đây, rác thải sinh hoạt của bà con đều đổ hết xuống suối hoặc tiện đâu vứt đó. Vào mùa mưa thì rác trôi nổi, trời nắng sẽ bốc mùi hôi thối. Khi xã có chủ trương vận động xây lò đốt rác theo nhóm hộ, người dân bản Nà Sự 2 hưởng ứng và nhiệt tình tham gia. Đến nay, bản đã xây được 3 lò, trung bình 3-10 hộ sử dụng 1 lò. Việc xây dựng lò đốt rác thải to hay nhỏ tùy thuộc vào lượng rác đốt của mỗi gia đình hoặc một cụm hộ gia đình. Lò đốt sẽ được mọi người trong nhóm hộ phân công quản lý theo quy định, trung bình mỗi tuần sẽ xử lý rác và vệ sinh lò 1 lần, tùy số hộ sử dụng.
Với chi phí đầu tư thấp, dễ thực hiện, lại có tính ứng dụng cao, mô hình lò đốt rác thải sinh hoạt theo nhóm hộ gia đình tại xã Chà Nưa, huyện Nậm Pồ đã và đang mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo sức khỏe cho người dân. Không những vậy còn hình thành nên ý thức của người dân trong giữ gìn vệ sinh chung, bảo vệ môi trường nông thôn.
Nhìn thấy hiệu quả từ mô hình xây dựng lò đốt rác theo nhóm hộ gia đình tại xã Chà Nưa, huyện Nậm Pồ, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã học tập và nhân rộng mô hình này, nhất là khu vực vùng sâu vùng xa, nơi có nhiều khó khăn trong việc thực hiện tiêu chí môi trường.
