(TN&MT) - Những ngọn đồi đào bới nham nhở, những vách đất dựng đứng... tiềm ẩn nhiều nguy hiểm là hiện trạng còn lại tại các điểm sau khai thác đất phục vụ dự án Thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang (Hà Tĩnh). Cùng với sự thờ ơ, dây dưa trong cải tạo phục hồi môi trường của chủ dự án đã tạo ra nguy cơ tiềm ẩn cho cuộc sống người dân.
Đối mặt với nhiều hệ lụy
Các điểm khai thác đất dọc tuyến tỉnh lộ 5A, thuộc xã Đức Bồng, huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) sau thời gian được các doanh nghiệp khai thác, tận thu triệt để hiện tại còn lại là một bãi trống nham nhở, ngổn ngang, những quả đồi bị đào bới thành những bậc dựng đứng đang là nỗi ám ảnh của người dân sống quanh khu vực này. Từ những quả đồi đã được khai thác, có những nơi tạo thành bậc rất cao, người và gia súc không may lỡ sa chân xuống là coi như xong”, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Phó Trưởng phòng TN&MT huyện Vũ Quang lo lắng cho biết.
|
Hiện trạng còn lại tại các điểm khai thác đất vật liệu |
Thống kê trên địa bàn xã Đức Bồng hiện có 5 điểm được UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp phép khai thác đất san lấp phục vụ dự án, ngoài ra còn có rất nhiều điểm khác được đơn vi thi công tự ý khai thác đất tại vườn các nhà dân đến nay đã dừng hoạt động. Theo quy định, xung quanh khu vực sau khi khai thác phải có rào chắn bao quanh để đảm bảo an toàn cho người dân, đồng thời tiến hành cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác. Tuy nhiên, điều đáng nói là sau khi hoàn thành việc khai thác chủ dự án cũng lãng quên việc hoàn nguyên, cải tạo phục hồi môi trường.
Bà Lê Thị Châu, ở thôn 4, xã Đức Bồng sống gần bãi khai thác đất cho biết: “Trước đây khu vườn nhà tôi nằm cao so với mặt đường tỉnh lộ 5A, khi dự án kênh mương triển khai, có nhu cầu đất đắp nền nên đã phối hợp với đơn vị thi công cải tạo vườn đồi để vừa có lợi cho đôi bên, một phần vì gia đình không có điều kiện thuê máy móc. Khi khai thác, họ (đơn vị thi công) đào nham nhở từng bậc cao, đã nhiều lần gia đình lưu ý thì được những người lái máy nói lấy đất xong sẽ cải tạo lại. Mặc dù vậy, sau khi đạt được mục đích thì đơn vị thi công đã bặt vô âm tín”. Muốn cải tạo lại vườn cũng phải mất hàng chục triệu đồng nên đang chờ dự án quay lại, hiện nay không còn vườn để canh tác, bà Châu không giấu được nỗi buồn nói.
|
Nhiều hộ dân đã không còn vườn sau khi để đơn vị thi công cải tạo lấy đất san lấp |
Ông Nguyễn Trọng Hùng - Chủ tịch UBND xã Đức Bồng cho biết: “Không chỉ gây nguy hiểm cho cuộc sống và sinh hoạt của người dân, các mỏ đất sau khai thác hiện đang phá vỡ cảnh quan môi trường tại địa phương, các cơ quan chức năng cần có trách nhiệm hơn trong việc đôn đốc doanh nghiệp cải tạo phục hồi môi trường xung quang khu vực mỏ”. Theo ông Hùng, nếu để như hiện nay thì khi đến mùa mưa bão đất sẽ tuồn hết vào nhà dân.
"Phải chờ đến mùa mưa..."
Thực tiễn cho thấy, tại dự án kênh thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang đã làm biến đổi cảnh quan môi trường, ảnh hưởng đến đời sống xung quanh khu vực và tác động bất lợi cho môi trường sinh thái đang đặt ra nhiều vấn đề bức xúc. Phản ánh của người dân khu vực xung quanh điểm khai thác cho biết, hiện có khoảng 15- 20 hộ dân đang sống trong tình trạng mất an toàn do có nguy cơ sạt lở đất khi mùa mưa lũ về.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, một số điểm được tỉnh Hà Tĩnh quy hoạch, cấp phép khai thác bãi vật liệu đất san lấp tại xã Đức Bồng đã kết thúc khai thác gần một năm nay, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường. Được biết, UBND huyện Vũ Quang đã nhiều lần có ý kiến bằng văn bản gửi lên cấp trên để phản ánh sự việc, mới đây nhất ông Lê Đình Sơn- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có chỉ đạo, giao cho Ban Quản lý dự án Ngàn Trươi - Cẩm Trang chịu trách nhiệm triển khai thực hiện.
Ngày 20/4/2015, trao đổi với Phóng viên Báo TN&MT, ông Nguyễn Hồng Lam (Phó Ban QL Dự án Ngàn Trươi - Cẩm Trang), cho biết: Để triển khai dự án kênh Ngàn Trươi - Cẩm Trang theo dự kiến ban đầu sẽ cần một triệu khối đât. Năm 2014, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã khảo sát và đồng ý cấp phép 5 địa điểm tại xã Đức Bồng để khai thác đất san lấp thì có 3 điểm đến nay đã kết thúc hoạt động từ tháng 11/2014, số còn lại được gia hạn hết năm nay (PV - Trong đó một điểm đang được tỉnh giao cho Công ty Cổ phần xây dựng Miền Trung tiếp tục khai thác phục vụ xây dựng cầu Đồng Văn).
|
Ông Nguyễn Hồng Lam - Phó Ban QL Dự án Ngàn Trươi - Cẩm Trang: "Dự án không thể tránh khỏi những sai sót, cần sự "chia sẻ" để đảm bảo đúng tiến độ" |
Đề cập công tác cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác tại các điểm nói trên, ông Nguyễn Hồng Lam cho biết: “Ban quản lý Dự án đã thống nhất với UBND huyện Vũ Quang lập kế hoạch, lên phương án trồng cây, mật độ cây sau khi hoàn trả để dự kiến kinh phí, sau đó giao cho huyện triển khai thực hiện (PV- Vấn đề này huyện Vũ Quang cho biết chưa nhận được sự hợp tác của Ban QL Dự án)”. Ông Lam chia sẻ thêm, xung khu vực khai thác mặt bằng sẽ san sửa lại nhưng khó đảm bảo phục hồi lại môi trường gần với ban đầu.
Theo kế hoạch mà Ban QL Dự án Ngàn Trươi - Cẩm Trang cho biết, sẽ triển khai công tác cải tạo, phục hồi môi trường vào mùa mưa. Như vậy, trong thời gian chờ giải pháp từ các đơn vị có liên quan, người dân sinh sống quanh khu vực mỏ đất vẫn sẽ phải tiếp tục sống chung với nguy hiểm rình rập như đã tồn tại bấy lâu nay....(?!).
Khoản 1, Điều 2, Quyết định 18/2013/QĐ-TTg, ngày 29/3/2013 về cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản của Thủ tướng Chính phủ, nêu rõ: “Cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản là hoạt động đưa môi trường, hệ sinh thái (đất, nước, không khí, cảnh quan thiên nhiên, thảm thực vật...) tại khu vực khai thác khoáng sản về trạng thái môi trường gần với ban đầu hoặc đạt được các tiêu chuẩn, quy chuẩn về an toàn, môi trường và phục vụ các mục đích có lợi cho con người”.
Bài và ảnh: Đức Cảnh
.jpg "Hồi âm bài Thi công Dự án đê hữu sông Lạch Trường: Đơn vị đã vận chuyển đất chưa đạt ra khỏi công trình")
.jpg "Khánh thành Trung tâm tích hợp, xử lý thông tin, dữ liệu và điều hành mạng lưới quan trắc môi trường Quốc gia")
.jpg "Văn Yên (Yên Bái): Khu du lịch sinh thái thôn Khe Rồng chính thức đi vào hoạt động")
