Đà Nẵng: Thành công với mô hình giảm thiểu, thu gom phân loại và tái chế rác thải

Xuất phát với nhiều vấn đề ô nhiễm môi trường

Phường Xuân Hà có bờ biển kéo dài trên 2km với 03 cống xả thải, có nhiều lô đất trống của các dự án chưa đầu tư xây dựng và nằm trên tuyến đường sắt Bắc Nam đi qua, đây là điều kiện tạo cơ hội cho các hành vi xả thải, vứt rác bừa bãi.

Cùng với sự tăng trưởng và phát triển kinh tế, lượng chất thải từ hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống phát sinh ngày càng nhiều, đa dạng về chủng loại, đặc biệt là lượng chất thải nguy hại ngày càng tăng. Những năm trước đây, khả năng quản lý kiểm soát đối với việc thu gom, xử lý chất thải chưa tốt dẫn đến tình trạng chất thải, rác thải chưa có nơi xử lý đạt tiêu chuẩn tự do xả thải ra môi trường. Tình trạng vứt rác bừa bãi ra các vị trí không đúng theo quy định dẫn đến rác trôi nổi trên biển, ngoài cộng đồng gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan.

Phần lớn các hộ gia đình, cá nhân đều xả trực tiếp nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý làm cho nguồn nước bị ảnh hưởng, việc sinh hoạt của người dân liên quan đến nguồn nước bị hạn chế không dám sử dụng. Đây là những yếu tố có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn phường.

Kiểm soát ô nhiễm môi trường từ các mô hình thu gom rác

Sau khi được quận chọn làm phường thí điểm thực hiện Chương trình nâng cao nhận thức và thực hiện các mô hình giảm thiểu, thu gom, phân loại và tái chế rác thải sinh hoạt, UBND phường Xuân Hà đã tổ chức tập huấn, triển khai các mô hình giảm thiểu, thu gom phân loại và tái chế rác thải sinh hoạt dựa vào cộng đồng cho cán bộ quân dân chính phường và 20 KDC trên địa bàn phường.

Phường đã tổ chức khảo sát, chọn và ra quyết định thành lập tổ thực hiện dự án ở 2 KDC điểm Thuận An 4, Thuận An 5. Tổ chức tuyên truyền và ra mắt 02 KDC làm thí điểm. Thành phần tổ thực hiện gồm có: đại diện cấp ùy làm tổ trưởng, đ/c Trưởng ban công tác mặt trận, chi hội trưởng phụ nữ làm tổ phó, các đoàn thể, tổ dân phố làm thành viên và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong tổ thực hiện dự án.

Tổ chức họp tổ dân phố để triển khai thực hiện dự án đến từng hộ dân. Phát tờ rơi tuyên truyền và phát túi vải dùng để phân loại rác thải cho 100% hộ dân ở 2 KDC làm thí điểm. Tuần đầu tiên, khởi động dự án chỉ có 50% hộ dân tham gia phân loại rác thải, nhưng đến tuần thứ 4 đã có 94% hộ dân tham gia.

Hàng tuần, các thành viên trong tổ thực hiện dự án đến những địa bàn đã được phân công cùng với chị mua ve chai đến từng hộ gia đình để thu gom và ghi số liệu, sau đó tổng hợp báo cho trưởng ban tổng hợp hàng tháng báo số liệu về phường và phường báo về phòng TN&MT quận và trung tâm nghiên cứu môi trường. Số tiền thu được từ nguồn thu gom rác thải tăng dần theo từng tuần, tạo được nguồn quỹ cho KDC nhằm để hỗ trợ cho các em học sinh khó khăn vào đầu năm học mới. Mỗi KDC bình quân thu được từ 350.000 đến 500.000 đồng, một số KDC giao cho các hộ gia đình khó khăn trong KDC thu gom rác tái chế bán lấy tiền kiếm thêm thu nhập.

Đến nay, trên địa bàn phường Xuân Hà đã có trên 70% hộ dân tham gia phân loại rác thải tại hộ gia đình. Tổ thực hiện dự án vận động chi hội phụ nữ, tổ dân phố, các tổ chức cá nhân ở KDC Thuận An 5 hỗ trợ hơn 120 thùng sơn có dán decal “ thùng rác môi trường” cho từng hộ dân tận dụng đựng rác có nắm đậy. Còn KDC Thuận An 4 tận dụng vải bạc đã qua sử dụng may 50 túi vải trao tặng cho chị em đi chợ để hạn chế sử dụng túi ni lông. Hội LHPN phường thực hiện mô hình 5 không, 3 sạch tại 20 chi hội. Các chị đã vận động kinh phí từ các tổ chức, cá nhân và từ nguồn thu gom bán rác thải để mua giỏ nhựa trao cho chị em phụ nữ đi chợ với số lượng 30 giỏ/chi hội. KDC Xuân Đán 4 thực hiện thí điểm mô hình phân loại túi ni lông đã qua sử dụng thu gom bán đề pô và vận động các tổ chức, cá nhân trong KDC vẽ được 201 m² tranh tường về bảo vệ môi trường với kinh phí 37 triệu đồng.

Qua gần 1 năm thực hiện chương trình, phường Xuân Hà đã có nhiều thành công trong công tác bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, một bộ phận người dân vẫn chưa hòa nhập, nhận thức về môi trường và phân loại rác thải trong cộng đồng còn hạn chế, chưa có thói quen thu gom phân loại rác thải; nhân dân và tiểu thương chưa thực sự quan tâm đến vấn đề sử dụng túi ni lông thân thiện môi trường gây ra nhiều khó khăn, hạn chế ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện chương trình.

Tại hội nghị tổng kết công tác môi trường quận Thanh Khê, đại diện phường Xuân Hà cho rằng, để nâng cao nhận thức của người dân trong thực hiện các mô hình giảm thiểu, thu gom phân loại và tái chế rác thải cần tập huấn cho KDC cách ghi chép nhật ký hành động, bên cạnh đó, cần có sự tham gia, phối hợp của xí nghiệp môi trường quận Thanh Khê trong công tác thu gom, xử lý, phân loại rác thải.