Nhiều ngày nay, nhiều địa điểm tại thủ đô Hà Nội có chỉ số ô nhiễm lên rất cao do bụi mịn, có nguy cơ đe dọa đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em khiến người dân hoang mang. Theo các chuyên gia, ô nhiễm tại Việt Nam chủ yếu là ô nhiễm bụi mịn PM2.5 - loại bụi được coi là sát thủ trong không khí. Loại bụi này hình thành từ các chất như: Các bon, Sunphua, Nitơ và các hợp chất kim loại khác, lơ lửng trong không khí. "Ăn theo" những thông tin về ô nhiễm không khí gây hoang mang dư luận trong vài tuần gần đây, trên thị trường xuất hiện rất nhiều loại khẩu trang được tung hô là có công dụng ngăn ô nhiễm, các bon, bụi mịn, chống nắng, chống tia UV…
Theo ghi nhận của phóng viên, tại các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo, mặt hàng khẩu trang chống bụi được rao bán với chủng loại và mức giá khác nhau, từ “Made in Vietnam” đến các sản phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, châu Âu… Khẩu trang chống độc 3M, Pitta Mask (Nhật Bản), Airphin (công nghệ Trung Quốc), Unicharm (Nhật Bản)… có giá từ 25.000 - 60.000 đồng/chiếc, được quảng cáo có công dụng kháng khuẩn, lọc bụi; thậm chí, có khẩu trang được quảng cáo lọc đến 95% bụi siêu mịn PM 2.5.
Bên cạnh khẩu trang chống bụi giá rẻ, còn có những loại khẩu trang giá thành cao hơn, được nhập khẩu từ châu Âu hoặc sản xuất theo công nghệ châu Âu như Neovision NeoMask, Cambridge Mask, Vogmask... giá dao động từ 100.000 - 150.000 đồng. Cao cấp hơn là khẩu trang Cambridge Mask giá 480.000 - 550.000 đồng/chiếc; khẩu trang Vogmask Microfiber có giá bán lên đến 750.000 - 820.000 đồng/chiếc.
Máy lọc không khí cũng được nhiều người dân tìm mua. Khảo sát tại một số siêu thị điện máy, khá nhiều nhãn hiệu được bày bán như: Daikin, Panasonic, Sharp, Hitachi, Nagakawa, LifePro… xuất xứ từ Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Giá bán máy lọc không khí dao động từ 3 - 20 triệu đồng, tùy công suất và nhãn hiệu.
Một số loại máy trang bị chức năng phun tinh dầu tạo hương thơm, phun ẩm hoặc quạt gió giúp tản ion đều và nhanh... Sản phẩm lọc không khí của hãng Coway có giá từ 7 - 14 triệu đồng, Electrolux 3,2 - 10 triệu đồng, Sharp 3,6 - 12 triệu đồng. Riêng dòng Panasonic 4 - 10 triệu đồng có thêm phần tạo khí ozone, tăng cường oxy cho phòng.
Không chỉ rầm rộ ở các siêu thị điện máy, trên các trang mạng xã hội, máy lọc không khí cũng tấp nập, thậm chí, những loại máy lọc “bãi”, đã qua sử dụng của Nhật rất nhiều người dân tìm mua, với giá từ 1,8 - 6 triệu đồng.
Theo các chuyên gia môi trường, những máy lọc không khí đang được thổi phồng, đánh trúng tâm lý của người tiêu dùng. Vì cơ chế hoạt động của các loại máy lọc khi sử dụng màng lọc là có thể giữ lại một số vi khuẩn bám trên bụi, nhưng hầu hết, đó chỉ là bụi thô, không phải bụi tinh. Vì vậy, sản phẩm chỉ có tác dụng ở mức độ tương đối, chứ nói đến tiêu diệt virus, vi khuẩn, thậm chí diệt tới 99% là chuyện hết sức viển vông.
Một chuyên gia về đồ điện tử cho biết, máy lọc không khí có thể làm sạch không khí trong một giới hạn nào đó. Thực tế, chức năng của máy lọc không khí vẫn chưa được kiểm chứng đầy đủ. Chúng có thể làm sạch không khí, lọc bụi nhưng sẽ không triệt để đối với bụi mịn và siêu mịn.
Cũng theo khuyến cáo của các chuyên gia, hiện nay, không ít cơ sở kinh doanh sẵn sàng đánh vào tâm lý lo sợ của người dùng nhằm quảng bá và bán sản phẩm. Trong khi đó, hiệu quả của các sản phẩm này tới đâu phải được cơ quan chức năng thẩm định. Nếu sản phẩm quảng cáo quá sự thật thì đây là hành vi lừa đảo, người dùng nên cân nhắc tìm hiểu kỹ trước khi quyết định mua sản phẩm.