Kiểm điểm nhiều tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm
Theo Sở TN&MT Bình Định, đến nay, UBND tỉnh Bình Định cấp 55 Giấy phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường cho 51 doanh nghiệp với tổng diện tích cấp phép gần 150 ha, trữ lượng cấp phép đạt gần 3,5 triệu m3, công suất khai thác hằng năm đạt gần 769.000m3/năm. Đến thời điểm này, tổng số tiền cấp quyền các đơn vị khai thác cát lòng sông trên địa bàn tỉnh đã nộp hơn 21 tỉ đồng.
Qua công tác thanh, kiểm tra định kỳ và đột xuất hằng năm, các cơ quan chức năng của tỉnh và chính quyền địa phương đã xử lý nhiều trường hợp khai thác cát trái phép, khai thác cát không đúng quy trình, gây ô nhiễm môi trường. Cụ thể, trong năm 2017 và đầu năm 2018 các ngành chức năng của tỉnh và chính quyền địa phương đã xử lý 182 vụ vi phạm khai thác cát sỏi trái phép, tập trung chủ yếu ở huyện Phù Cát 106 vụ, huyện Tuy Phước 48 vụ, Phù Mỹ 19 vụ,… với số tiền xử phạt hơn 940 triệu đồng, tịch thu 11 phương tiện khai thác cát trái phép. Đồng thời, xử lý 4 vụ khai thác không đúng quy trình tại huyện Tây Sơn với số tiền xử phạt 34,5 triệu đồng và 1 trường hợp bị thu hồi chủ trương cho phép lập hồ sơ thăm dò, khai thác cát.
Ngoài ra, năm 2017, Công an tỉnh mà trực tiếp là Phòng Cảnh sát Môi trường đã kiểm tra, phát hiện 52 vụ vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát. Trong đó, ra quyết định xử phạt 23 vụ với số tiền 79,5 triệu đồng; chuyển hồ sơ cho cơ quan chức năng xử lý 8 vụ; nhắc nhở cho tổ chức, cá nhân cam kết 2 vụ; 3 vụ thu 3 máy hút cát và 16 vụ đang xử lý. 6 tháng đầu năm 2018, Phòng Cảnh sát Môi trường phát hiện 4 vụ khai thác khoáng sản trái phép (chủ yếu là khai thác cát), ra quyết định xử phạt hành chính 2 vụ với số tiền 18 triệu đồng, 2 vụ còn lại đang củng cố hồ sơ xử lý.
Ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở TN&MT Bình Định, cho biết: Ngoài việc xử lý vi phạm hành chính đối với hoạt động khai thác cát trái phép, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo UBND huyện kiểm điểm trách nhiệm đối với các địa phương để xảy ra hoạt động khai thác cát trái phép trong thời gian dài. Cụ thể, kiểm điểm trách nhiệm tập thể đối với UBND xã Nhơn Tân, Nhơn Phúc (TX An Nhơn); xã Mỹ Phong và Mỹ Hiệp (Phù Mỹ). Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm cá nhân Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND và cán bộ địa chính thuộc UBND xã Nhơn Tân; Chủ tịch, Phó Chủ tịch và cán bộ địa chính UBND xã Nhơn Phúc; Chủ tịch UBND xã Mỹ Hiệp và Chủ tịch UBND xã Mỹ Phong (Phù Mỹ).
Kết quả xử lý trên cho thấy, tình hình vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh bước đầu được ngăn chặn, xử lý kịp thời, góp phần giảm thiểu, tránh thất thoát tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường, ổn định cuộc sống nhân dân. Tuy nhiên, để ngăn chặn, xử lý rốt ráo thực trạng này đòi hỏi sự vào cuộc một cách đồng bộ giữa chính quyền với các cơ quan có thẩm quyền. Bởi thực tế hiện nay, tuy có nhiều vụ vi phạm trong hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh bị xử lý, song hiện tượng khai thác cát trái phép vẫn còn diễn ra. Cụ thể, trên sông Hà Thanh đoạn qua thị trấn Diêu Trì, xã Phước An, Phước Thành (Tuy Phước); hoặc trên sông La Tinh đoạn qua xã Mỹ Hiệp (Phù Mỹ); hay trên sông Côn đoạn qua xã Phước Hiệp (Tuy Phước), Nhơn Phúc (TX An Nhơn), thị trấn Phú Phong, Bình Tường (Tây Sơn),… vẫn còn diễn ra hoạt động khai thác cát trái phép bằng hình thức thủ công, nhưng chưa được xử lý.
Tiếp tục chấn chỉnh, xử lý vi phạm
Trước thực tế này, ngày 22/6, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Định Phan Cao Thắng đã ký ban hành, truyền tải ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tới các Sở, ngành, Công an tỉnh và chính quyền các địa phương về việc tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, xử lý đối với hoạt động khai thác cát trái phép.
Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định giao Sở TN&MT phối hợp với cơ quan chức năng và chính quyền các địa phương tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm và kiên quyết đối với các trường hợp khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, giao Công an tỉnh nắm tình hình địa bàn, phối hợp với các đơn vị chức năng kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp mua bán, vận chuyển trái phép khoáng sản; tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức chấp hành pháp luật trong quần chúng nhân dân; vận động quần chúng nhân dân tích cực tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ Quốc, phát hiện tố giác các hành vi vi phạm trong lĩnh vực khai thác khoáng sản.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cũng giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các ngành và địa phương có liên quan thực hiện rà soát, đánh giá nhu cầu sử dụng cát xây dựng, vật liệu san lấp trên địa bàn tỉnh; trên cơ sở đó phối hợp với Sở TN&MT đề xuất UBND tỉnh xem xét, cấp phép hoạt động khai thác cát xây dựng phù hợp theo từng địa phương, địa bàn. Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cũng yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh thực hiện nghiêm biện pháp bảo vệ khoáng sản chưa khai thác theo quy định của pháp luật và Chỉ thị số 17 về tăng cường quản lý và chấn chỉnh tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Địa phương nào để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép (trong đó có khai thác cát) phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.