Bà Rịa - Vũng Tàu tập trung quản lý, đấu giá quyền khai thác khoáng sản

Nhận diện khó khăn

Theo Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đến cuối năm 2019, trên địa bàn tỉnh có 42 Giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Trong đó, có 7 Giấy phép của Bộ TN&MT; 35 Giấy phép của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Năm 2019, Sở TN&MT đã tổ chức tính, thẩm định tiền cấp quyền khai thác khoáng sản 9 trường hợp để nộp 1 lần với tổng số tiền nộp ngân sách Nhà nước khoảng 6 tỷ đồng.

Cũng theo Sở TN&MT, qua triển khai thực hiện công tác đấu giá quyền khai thác và cấp phép cho thấy, ngoài công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản đang bị chậm, chưa đạt mục tiêu kế hoạch đề ra; việc cấp phép khai thác cát, vật liệu san lấp vẫn còn hạn chế dẫn đến tình trạng khai thác, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trái phép diễn ra ngày càng nhiều, phức tạp ở một số địa phương trong tỉnh, gây ảnh hưởng đến môi trường và đời sống dân sinh.

Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động khai thác khoáng sản, có một số doanh nghiệp khai thác chưa thực hiện đúng trình tự theo thiết kế, nội dung thiết kế được phê duyệt; bản vẽ hiện trạng chưa phù hợp với thực tế mỏ. Một số doanh nghiệp khai thác khoáng sản nhận thức chưa đầy đủ về trách nhiệm xây dựng, duy tu, sửa chữa các công trình công cộng; chưa xác nhận các công trình bảo vệ môi trường; tình trạng khai thác vượt độ sâu, vượt trữ lượng vẫn xảy ra ở nhiều điểm mỏ.

Bà Rịa - Vũng Tàu tăng cường công tác bảo vệ môi trường tại các mỏ khai thác đá

Trước tình hình đó, năm 2019, Đoàn Kiểm tra liên ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã tiến hành 541 cuộc kiểm tra và xử lý 101 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép, tịch thu trên 8,564 m3 cát và nhiều tang vật vận chuyển, khai thác cát; đồng thời, xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp vi phạm với tổng số tiền xử phạt là trên 1,5 tỷ đồng.

Ông Lê Ngọc Linh, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: Thời gian qua, công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đặc biệt quan tâm chỉ đạo Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan và các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về hoạt động khoáng sản trên địa bàn.

Đồng thời, Sở TN&MT cũng đã phối hợp với các Sở, ngành và các địa phương tăng cường thanh, kiểm tra để kịp thời phát hiện những thiếu sót, sai phạm trong khai thác khoáng sản; triển khai các giải pháp để chấn chỉnh, xử lý. UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quy định trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu của các địa phương phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn mà không xử lý hoặc xử lý không dứt điểm để diễn ra kéo dài.

Trong năm 2020, Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tăng cường công tác kiểm tra hoạt động khai thác tại các mỏ được cấp phép trên địa bàn tỉnh. Trong đó, Sở TN&MT tập trung kiểm tra xác định sản lượng khai thác của các doanh nghiệp khai thác cát, sét gạch ngói; xử lý nghiêm vi phạm của các doanh nghiệp trong việc khai thác khoáng sản từ kết quả thanh tra, kiểm tra.

Tuy vậy, do nhu cầu vật liệu xây dựng và san lấp ở tỉnh tăng cao đã có nhiều tổ chức, cá nhân cố tình khai thác và vận chuyển khoáng sản trái phép để hưởng lợi; các trường hợp khai thác trái phép quy mô lớn có nhiều thủ đoạn tinh vi, liều lĩnh, manh động, trong khi chế tài hiện nay chủ yếu tập trung vào việc kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính, nên hiệu quả thấp, không đủ răn đe các đối tượng vi phạm.

Đẩy mạnh công tác đấu giá

Ông Lê Ngọc Linh, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho hay, xác định công tác đấu giá quyền khai thác khoàng sản là nhiệm vụ quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên khoáng sản, đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng, san lấp trên địa bàn tỉnh; đồng thời, thu hút đầu tư khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản, góp phần tăng nguồn thu chongân sách, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bà Rịa - Vũng Tàu giám sát chặt chẽ việc tận thu khoáng sản nạo vét các lòng hồ

Cùng với đó, xác định công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản cũng là căn cứ pháp lý quan trọng cho việc lập thủ tục cấp giấy phép hoạt động khoáng sản theo quy định của pháp luật, trên nguyên tắc đảm bảo tính công khai, minh bạch, bảo đảm sự công bằng, bình đẳng giữa các nhà đầu tư. Do đó, Sở TN&MT đã hoàn thành xây dựng và trình UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ban hành Quyết định số 3137/QĐ-UBND ngày 19/11/2019 về việc phê duyệt Kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giai đoạn 2019 - 2020.

Theo Kế hoạch, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức 3 đợt đấu giá. Đợt 1, tổ chức vào tháng 12/2019 đối với 5 khu vực mỏ; đợt 2, tổ chức vào tháng 5/2020 đối với 6 khu vực mỏ; đợt 3, tổ chức vào tháng 10/2020 đối với 4 khu vực mỏ. Song, đến nay, công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản của tỉnh còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc thu hồi đất trong hoạt động khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, nên việc triển khai thực hiện bị chậm so với kế hoạch.

Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Lê Ngọc Linh nhận định: Ngoài nguyên nhân khách quan nêu trên, cũng phải nhắc đến nguyên nhân chủ quan là do Sở TN&MT còn lúng túng và chậm trễ trong việc xây dựng quy chế, phương án đấu giá các mỏ khoáng sản theo kế hoạch, do chưa có kinh nghiệm trong việc thực hiện công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Do đó, nhằm khắc phục những hạn chế và để chủ động quản lý, khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên khoáng sản có hiệu quả, Sở TN&MT đang tập trung tổ chức thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo Kế hoạch đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt.

Cụ thể, Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hiện đang tiến hành lập hồ sơ cụ thể cho từng khu vực mỏ, tiến hành đo đạc xác định vị trí, diện tích, đánh giá tiềm năng khoáng sản; xây dựng phương án đấu giá, xác định giá khởi điểm; lập, tiếp nhận, chuẩn bị hồ sơ, thủ tục cho đợt đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo quy định. Ngoài ra, tổ chức triển khai thực hiện các công việc sau đấu giá, tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân trúng đấu giá sớm hoàn thiện hồ sơ cấp giấy phép khai thác.

Bên cạnh đó, Sở TN&MT Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục phối hợp với các Sở, ngành liên quan và các địa phương tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, chế biến, mua bán, vận chuyển khoáng sản và việc bảo vệ môi trường trong khai thác, chế biến khoáng sản; đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản tới toàn thể cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hiện có 60 khu vực mỏ với tổng diện tích là trên 1.704ha. Trong đó, cát xây dựng có 13 khu vực với diện tích trên 388ha, trữ lượng 9.487.000m3; vật liệu san lấp có 11 khu vực với trên 175ha, trữ lượng 31.689.000m3; than bùn có 2 khu vực với trên 46ha, trữ lượng 242.000m3. Ngoài ra, khối lượng đất cát nạo vét các hồ khoảng 27.250.000m3.