Tổng cục KTTV kiểm tra tình hình thi hành pháp luật KTTV tại Sơn La

Đoàn kiểm tra của Tổng cục Khí tượng Thủy văn làm việc với Sở TN&MT Sơn La.

Đoàn kiểm tra đã tiến hành làm việc với Công ty thủy điện Pá Chiến (Chủ công trình thủy điện Mường Hung) và Công ty Cổ phần thủy điện Nậm La (Chủ công trình thủy điện Nậm La) để kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật KTTV đối với chủ công trình phải quan trắc và cung cấp thông tin dữ liệu KTTV. Đồng thời, tiến hành kiểm tra việc khai thác sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV của các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội sử dụng vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh; kiểm tra việc thẩm định, thẩm tra nguồn gốc số liệu KTTV tại các dự án trong giai đoạn 2018-2020.

Dự kiến, sau khi kiểm tra thực địa và làm việc với các đơn vị, Đoàn kiểm tra sẽ làm việc với UBND tỉnh Sơn La. Với các nội dung chính: Thông báo kết quả làm việc tại 2 nhà máy thủy điện; thông báo kết quả làm việc với chủ đầu tư Dự án; các đơn vị thẩm định dự án/thiết kế; Sở TN&MT tỉnh và các cơ quan có liên quan kiểm tra việc khai thác sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV của một số dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội sử dụng vốn ngân sách nhà nước.

Đồng thời, thảo luận một số nội dung liên quan tới việc triển khai, thi hành các quy định, văn bản quy phạm pháp luật về KTTV, gồm: Tình hình triển khai thi hành Luật KTTV của địa phương; quản lý mạng lưới trạm KTTV chuyên dùng trên địa bàn; hoạt động khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV; việc xây dựng cơ sở dữ liệu KTTV thuộc phạm vi quản lý của tỉnh; việc cấp phép, gia hạn, đình chỉ, thu hồi giấy phép hoạt động dự báo, cảnh báo KTTV; việc ban hành bản tin; truyền phát bản tin và việc phối hợp cung cấp thông tin cho các cơ quan, ban ngành trong phòng chống thiên tai; việc xây dựng kế hoạch phát triển mạng lưới trạm KTTV chuyên dùng, bố trí tổ chức bộ máy, biên chế và công tác đào tạo, tập huấn cán bộ tham mưu quản lý nhà nước về KTTV… Việc thực hiện các nhiệm vụ điều tiết, vận hành và cung cấp thông tin của chủ các công trình hồ chứa phục vụ dự báo, cảnh báo, phòng chống lũ cho hạ du; việc thực hiện quy định về cấp độ rủi ro thiên tai và quy định mực nước tương ứng với mức báo động lũ trên các sông chính…

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn La Đức Dũng thống nhất các nội dung kiểm tra với Sở TN&MT Sơn La.

Theo báo cáo từ Sở TN&MT Sơn La, trước khi có Luật KTTV 2015, tỉnh Sơn La đã ban hành Quyết định số 07/2011/QĐ-UBND ngày 31/5/2011, quy định quản lý nhà nước về lĩnh vực KTTV và hoạt động ứng phó BĐKH trên địa bàn tỉnh.

Sau khi Luật KTTV 2015 có hiệu lực thi hành, tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai, thi hành Luật; quy chế phối hợp quản lý hoạt động KTTV và giám sát BĐKH trên địa bàn… Triển khai phổ biến các nội dung của Luật đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân… Từ năm 2017 tới nay, Sở TN&MT đã tổ chức 3 lớp tập huấn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về KTTV và BĐKH đến các cấp, các ngành trong tỉnh; ban hành kế hoạch hưởng ứng Ngày Khí tượng thế giới hàng năm. Tỉnh Sơn La chưa có tổ chức, cá nhân xin cấp phép hoạt động dự báo, cảnh báo KTTV.

Hiện nay, trên toàn tỉnh có 116 trạm KTTV chuyên dùng, gồm 35 trạm đo mưa tự động; 5 trạm thủy văn; 6 trạm khí tượng tự động; 70 công trình đập, hồ chứa là đối tượng phải quan trắc KTTV.

Từ năm 2017-2020, Sở TN&MT đã tổ chức 4 cuộc thanh, kiểm tra với 9 công trình đập, hồ chứa. Năm 2021, triển khai thanh, kiểm tra với 8 công trình đập, hồ chứa là đối tượng phải quan trắc KTTV. Qua kiểm tra, rà soát, một số chủ công trình chưa chấp hành đầy đủ các quy định như chưa thông báo việc thành lập trạm, lắp đặt thiết bị chưa đúng, chưa cung cấp thông tin dữ liệu quan trắc KTTV theo quy định.

Phó Giám đốc Sở TN&MT Sơn La Lê Thị Thu Hằng thông tin nhanh một số nét cơ bản về công tác thi hành pháp luật KTTV trên địa bàn.

Với các công trình đập, hồ chứa phải quan trắc KTTV, 70/70 đập, hồ chứa là đối tượng quan trắc đã lắp đặt thiết bị quan trắc, 14/70 đập hồ chứa đã có thông báo thành lập trạm và cung cấp thông tin quan trắc KTTV về Sở TN&MT. Hiện nay, các chủ đập, hồ chứa đang đăng ký để cung cấp thông tin theo hướng dẫn của Tổng cục KTTV.

Công tác quan trắc, dự báo, cảnh báo thiên tai được thực hiện đúng quy định, đảm bảo truyền tin kịp thời đến cơ quan, đơn vị, nhân dân trong tỉnh để có biện pháp ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.

Tuy nhiên, mạng lưới các trạm quan trắc khí tượng, thủy văn, tài nguyên nước còn thưa, mật độ thấp, chưa đáp ứng yêu cầu quan trắc, giám sát phục vụ phát triển kinh tế xã hội, công tác phòng chống thiên tai. Đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về KTTV tại cấp huyện còn thiếu, chưa đáp ứng về chuyên môn nghiệp vụ, mức độ chủ động tiếp cận kiến thức và áp dụng vào thực tế quản lý còn hạn chế.

Để tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật về KTTV, Sở TN&TM đề nghị Tổng cục KTTV tham mưu đề xuất với Chính phủ, Bộ TN&MT tăng cường nguồn lực xây dựng bổ sung mạng lưới trạm quan trắc KTTV trên địa bàn nhằm nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai KTTV. Đề xuất với Chính phủ, Bộ TN&MT sửa đổi, bổ sung Nghị định 84/2017/NĐ-CP, cụ thể: nâng mức xử lý vi phạm đảm bảo đủ sức răn đe với các tổ chức, cá nhân vi phạm. Hướng dẫn xây dựng cơ sở dữ liệu KTTV nhằm đảm bảo đồng bộ, thống nhất với cơ sở dữ liệu KTTV quốc gia.

Quy định mực nước tương ứng mức báo động lũ

Theo Quyết định 05/2020/QĐ-TTg ngày 31/1/2020 của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Sơn La có 2 trạm thủy văn quy định mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ là: Trạm thủy văn Hát Lót trên sông Nậm Pàn và trạm thủy văn Xã Là trên sông Mã. Năm 2020, có 1 trận lũ trên sông Mã; 11 trận lũ trên sông Nậm Pàn. Đài KTTV Tây Bắc đã ban hành 4 bản tin dự báo, cảnh lũ trên sông Mã và 35 bản tin dự báo, cảnh báo lũ trên sông Nậm Pàn. Qua công tác phòng chống thiên tai cho thấy, mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ tại 2 trạm thủy văn phù hợp thực tế, phục vụ tốt công tác PCTT&TKCN.

Tuy nhiên, do số lượng trạm thủy văn còn thưa thớt, chưa đáp ứng hết yêu cầu công tác dự báo, cảnh báo lũ, Sở TN&MT đã tham mưu xây dựng Quyết định của UBND tỉnh quy định mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ tại các vị trí trên các sông thuộc phạm vi tỉnh. Theo đó, đã quy định mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ tại 5 vị trí, gồm: Trạm thủy văn cầu 308, trạm thủy văn cầu Sông Mã, trạm thủy văn Nà Xá, trạm thủy văn Chiềng Ly, trạm thủy văn Bon Phặng. Mực nước tương ứng với các cấp báo động lũ tại các vị trí này đã và đang được Đài KTTV khu vực Tây Bắc sử dụng để quy định phân cấp bản tin dự báo, cảnh báo lũ, ngập lụt; quy định cấp độ rủi ro thiên tai do lũ, ngập lụt.