“Tìm lời giải” cho quản lý đất đai vùng bãi bồi Kim Sơn

Những năm trước đây, người dân thuộc các xã Kim Đông, Kim Trung, Kim Hải và người dân ở những địa phương khác đổ về bãi bồi thuộc đê Bình Minh 2, đê Bình Minh 3 (huyện Kim Sơn) hình thành nên những vùng nuôi trồng thủy sản (NTTS ) tự phát. Nhiều công trình lán trại, nhà ở, bể nuôi hàu... mọc lên trái phép trên đất công không chỉ gây khó khăn cho tỉnh Ninh Bình khi có nhiều dự án lớn cần triển khai, mà còn tác động không nhỏ đến công tác quản lý nhà nước về đất đai.

Theo UBND huyện Kim Sơn, từ năm 2010, tỉnh Ninh Bình dự kiến triển khai nhiều dự án lớn như: Dự án Cồn Nổi; dự án nạo vét cửa sông Ðáy; xây dựng khu nuôi trồng thủy sản theo hướng công nghiệp; dự án xây dựng cảng biển... trên vùng đất bãi bồi của huyện Kim Sơn. Năm 2015, tỉnh Ninh Bình đã phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế vùng ven biển Kim Sơn đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Thực hiện chủ trương của tỉnh, huyện Kim Sơn đã thông báo tạm dừng ký hợp đồng đối với các hộ nuôi trồng thủy sản.

Cùng với đó, tăng cường công tác quản lý đất đai vùng bãi bồi, đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân về chủ trương, chính sách đó. Cụ thể, đối với việc quản lý, sử dụng đất, đất có mặt nước ven biển phạm vi từ đê Bình Minh II đến Cồn Nổi và diện tích đất đơn vị 1080 bàn giao cho huyện, UBND huyện Kim Sơn, yêu cầu: Các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân giữ nguyên hiện trạng diện tích đất NTTS, đất có mặt nước ven biển đã được hợp đồng trước năm 2015. Nghiêm cấm các hành vi vi phạm pháp luật: Đào, đắp, san lấp mặt bằng, mua bán chuyển nhượng, cho thuê đất NTTS, xây dựng các công trình. Khi giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án, Nhà nước không thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đào, đắp, san lập mặt bằng, mua bán chuyển nhượng, cho thuê đất và các công trình xây dựng trái pháp luật.

Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng của huyện cũng thường xuyên phối hợp với các đơn vị Đồn Biên phòng Kim Sơn, UBND các xã Kim Đông, Kim Trung, Kim Hải kiểm tra hiện trường, phát hiện lập biên bản đình chỉ và yêu cầu giải tỏa khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất.

Ông Trần Anh Khiêm, Phó Chủ tịch UBND huyện Kim Sơn đánh giá, công tác quản lý vùng bãi bồi ven biển tuy đã có cố gắng nhưng vẫn còn hạn chế. Trong những năm trước đây đã có nhiều cá nhân cố tình tổ chức các hoạt động vượt lập mặt bằng, tự ý xây dựng các công trình sản xuất nông nghiệp; còn xảy ra tình trạng mua, bán, chuyển nhượng đầm, bãi không thông qua cơ quan quản lý Nhà nước gây khó khăn cho công tác quản lý.

Thêm nữa, việc dừng ký hợp đồng từ năm 2010 đến tháng 8/2013; và nhiều dự án lớn của tỉnh Ninh Bình chưa triển khai cũng làm cho công tác quản lý đất đai vùng bãi bồi trở nên khó khăn hơn khi nhiều hộ dân lợi dụng thời điểm này để lập đất làm đầm, xây ao nổi; xây dựng công trình nuôi giống hàu, nuôi ngao…

Tháng 10/2013, khi tỉnh Ninh Bình có văn bản số 316/UBND-VP3, đồng ý cho huyện Kim Sơn ký hợp đồng với các chủ NTTS với thời hạn là một năm, thì nhiều chủ lại không ký vì thời hạn hợp đồng quá ngắn. Từ năm 2015 đến nay, UBND huyện Kim Sơn không thực hiện được việc ký hợp đồng.

Theo ông Vũ Văn Lâm, Phó phòng TN&MT huyện Kim Sơn, mặc dù trong thời gian gần đây không phát sinh việc tạo lập đất nổi và xây dựng trại mới nhưng vẫn phát sinh việc hoàn thiện các trại đã khởi công xây dựng trước ngày 18/8/2020. Việc duy trì ổn định hiện trạng vùng bãi bồi trong thời gian dài gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với những ao đầm đã tạo lập đất nổi trước đây...

Do vậy, để tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với diện tích khu vực bãi bồi, Kim Sơn định hướng mở rộng địa giới hành chính đối với 3 xã Kim Đông, Kim Trung và Kim Hải.

Sau khi Quy hoạch tỉnh ; Quy hoạch từ đê Bình Minh II đến Cồn Nổi được phê duyệt và Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 của huyện điều chỉnh được phê duyệt; sẽ thực hiện kêu gọi nhà đầu tư thực hiện theo quy hoạc đã được phê duyệt đối với phần diện tích thuộc các quy hoạch trên.

Đối với phần diện tích nuôi trồng thuỷ sản hiện trạng còn lại (nằm trong diện tích từ đê Bình Minh II đến Cồn Nổi và phần diện tích UBND huyện quản lý nhận bàn giao từ các đơn vị Quân đội), xây dựng và trình UBND tỉnh duyệt phương án quản lý, sử dụng đất theo giá đất cụ thể, thời hạn cho thuê từ 2-5 năm và thời gian dự kiến thực hiện từ năm 2023.