Thủy điện Sơn La: Đảm bảo vận hành an toàn hồ chứa

Báo cáo với Thứ trưởng, đại diện EVN cho biết: Để đảm bảo an toàn hồ chứa trong quá trình vận hành, Công ty Thủy điện Sơn La đã tuân thủ nghiêm quy trình vận hành liên hồ chứa; giám sát chặt chẽ mực nước hồ, đảm bảo việc vận hành công trình không gây ảnh hưởng lớn đến các hoạt động sản xuất, dân sinh của các địa phương phía thượng lưu hồ chứa; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quản lý, vận hành các hồ Hòa Bình, Bản Chát, Huội Quảng trong việc đảm bảo an toàn chống lũ và đảm bảo nhu cầu sử dụng nước ở hạ du.

Đã lắp đặt và vận hành hệ thống cảnh báo hạ du tại 2 nhà máy với 14 hệ thống loa cảnh báo, 16 biển cảnh báo đặt tại các xã/bản ven sông hạ lưu đập Thủy điện Sơn La; 5 hệ thống loa cảnh báo hạ lưu và 5 biển cảnh báo hạ du tại thị trấn Nậm Nhùn, xã Lê Lợi, xã Nậm Hàng ở huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu và phường Sông Đà, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành thị sát phòng điều hành trung tâm Nhà máy Thủy điện Sơn La

Công tác lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước; khai thác, sử dụng tài nguyên nước và bảo vệ môi trường hồ chứa được thực hiện nghiêm. Hàng năm, Công ty đều thực hiện quan trắc giám sát môi trường lòng hồ và môi trường tại 2 nhà máy, không phát hiện sự cố bất thường. Đồng thời, đã lắp đặt camera giám sát việc vận hành xả nước và thiết bị đo đạc, giám sát tự động, trực tuyến mực nước thượng - hạ lưu, lưu lượng phát điện của nhà máy. Tính toán lưu lượng xả sau đập, lưu lượng nước về với tần suất 1 giờ/lần.

Hiện nay, toàn bộ số liệu quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng tại công trình được cung cấp đầy đủ theo yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền. Năm 2019, Công ty đã đưa vào vận hành 1 trạm quan trắc lưu lượng và đo mưa tại thượng nguồn sông Đà (trạm Kẻng Mỏ, xã Ka Lăng, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu); 20 trạm đo mưa tự động (3 trạm trên lưu vực hồ Lai Châu, 17 trạm trên lưu vực hồ Sơn La) phục vụ quan trắc mưa trên lưu vực, góp phần nâng cao chất lượng giám sát lưu lượng về 2 hồ chứa thủy điện.

Đặc biệt, để kết nối và truyền thông tin, dữ liệu quan trắc về hệ thống theo dõi giám sát tài nguyên nước, Công ty Thủy điện Sơn La đã thực hiện theo hướng tận dụng nguồn lực hiện có tại nhà máy và do chính CBCNV trong Công ty thực hiện thi công (lập trình và kết nối truyền tín hiệu). Đây là 1 trong những sáng kiến của Công ty được EVN công nhận là sáng kiến cấp Tập đoàn năm 2020. Hiện, Nhà máy Thủy điện Lai Châu đã thực hiện kết nối và truyền dữ liệu theo quy định về Cục Quản lý tài nguyên nước. Công ty đang triển khai để thực hiện cho Nhà máy Thủy điện Sơn La, dự kiến hoàn thành trong tháng 4/2021.

2 công trình thủy điện cũng được thiết kế và lắp đặt các thiết bị quan trắc theo tiêu chuẩn với 1.229 cảm biến tại Thủy điện Sơn La và 1344 cảm biến tại Thủy điện Lai Châu. Toàn bộ các cảm biến của 2 công trình được kết nối, thu thập tự động vào hệ thống ADAS của Công ty để đánh giá an toàn ổn định công trình, hàng năm được Hội đồng Tư vấn đánh giá an toàn đập bậc thang Thủy điện sông Đà (Bộ Khoa học và Công nghệ) đánh giá cao.

Cùng với đó, Công ty đã thành lập thí điểm Trung tâm kiểm soát an toàn công trình trên bậc thang sông Đà. Dự kiến, sẽ hoàn thiện việc kết nối với 2 đập Huội Quảng và Bản Chát trong năm 2021, với đập Hòa Bình trong năm 2022. Trung tâm kiểm soát an toàn công trình trên bậc thang sông Đà cũng sẽ kết nối và hỗ trợ địa phương giám sát các thủy điện nhỏ do tỉnh Sơn La quản lý…

Sau khi đi thị sát các công trình đảm bảo an toàn vận hành của nhà máy có liên quan đến lĩnh vực quan trắc và sử dụng tài nguyên nước, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành đã ghi nhận sự đóng góp của Công ty Thủy điện Sơn La thời gian qua trong công tác đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, thông tin tới đơn vị các chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước, Bộ TN&MT về lĩnh vực tài nguyên nước, khí tượng thủy văn.

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh tới công tác xã hội hóa trong việc triển khai hoạt động quan trắc. Nhờ công tác này, chỉ trong 3 năm gần đây, tổng số điểm đo mưa trên toàn quốc lên tới 1.500 điểm. Do đó, Công ty có thể kết nối việc mua số liệu để nâng cao hơn nữa hiệu quả giám sát lưu lượng về hồ chứa thủy điện.

Bên cạnh đó, hiện nay, tại các nước trên thế giới, mỗi một lưu vực đều có Trung tâm vận hành kỹ thuật lưu vực để thu thập hết các số liệu, cung cấp dữ liệu cho doanh nghiệp và các nhà quản lý. Đây cũng là định hướng phát triển mà Bộ TN&MT đang hướng tới.

Thứ trưởng Lê Công Thành cũng đề nghị, Tập đoàn Điện lực Việt Nam thấy lợi ích của việc có hệ thống thời gian thực, song quy trình vận hành thời gian thực phải đi sau hệ thống kỹ thuật thời gian thực một bước, vì đây là lưu vực đặc biệt, giữ an toàn cho Thủ đô Hà Nội, do đó, cần phối hợp thử nghiệm, rút kinh nghiệm, để có thể thực hiện và nhân rộng trên các lưu vực khác.

Công ty Thủy điện Sơn La hiện đang được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giao quản lý 2 công trình thuộc Danh mục công trình quan trọng liên quan đến an ninh Quốc gia là Thủy điện Sơn La (công suất 2.400 MW) và Thủy điện Lai Châu (công suất 1.200 MW).

Năm 2020, tổng sản lượng điện sản xuất của 2 nhà máy đạt 11,56 tỷ kWh, đạt 103,12% so với kế hoạch EVN giao. Ba tháng đầu năm 2021, sản lượng điện của Nhà máy Thủy điện Sơn La đạt hơn 1,4 tỷ kWh (bằng 112%), Nhà máy Thủy điện Lai Châu đạt 369,8 triệu kWh (bằng 83,4%) so với cùng kỳ trung bình các năm từ khi đưa vào vận hành.