Thiệu Hóa (Thanh Hóa): Cần kiểm tra, xử lý những dấu hiệu bất cập trong khai thác tại mỏ cát số 66

Gây sạt lở

Được biết, ngày 30/12/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa có giấy phép số 211/GP-UBND về việc cho Công ty CP Tập đoàn xây dựng Miền Trung (Công ty Tập đoàn Miền Trung) khai thác khoáng sản tại mỏ cát số 66, xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa. Với diện tích mỏ 3,65 ha; mức sâu khai thác thấp nhất đến cos+2,0m; công suất khai thác 29.300 m³/năm; thời hạn khai thác 5 năm.

Tại Khoản 8, Điều 2 của giấy phép quy định rõ: Trường hợp có dấu hiệu không đảm bảo an toàn, phải dừng ngay hoạt động khai thác, chế biến, đồng thời có biện pháp khắc phục kịp thời và báo cáo ngay bằng văn bản cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, trước khi được cấp phép, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản số 9831/UBND-CN có nội dung: Đề nghị Công ty CP Tập đoàn Miền Trung tiếp tục tổ chức thi công hoàn thành Phương án bảo vệ bờ, bãi sông tại khu vực mỏ cát đã được Sở Nông nghiệp và PTNT thẩm định.

Tuy nhiên, sau một thời gian khai thác, cạnh mỏ cát số 66 đã xuất hiện điểm sạt lở với chiều dài hàng trăm mét, sát với diện tích đất nông nghiệp của người dân. Theo một số người dân xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa thì tình trạng sạt lở cạnh mỏ cát số 66 xuất hiện từ khi mỏ cát đi vào hoạt động và đang có dấu hiệu sạt lở lớn hơn, lấn dần vào đất sản xuất nông nghiệp. Do khai thác cát liên tục cộng với nước sông lớn, khi sóng đánh vào bờ thì từng mảng đất lại tụt xuống sông, hoa màu cũng vì vậy trước “miệng hà bá”.

Có mặt tại khu vực mỏ cát số 66, phóng viên nhận thấy tình trạng sạt lở tại bãi sông là có cơ sở. Bởi nhẽ, vết sạt lở mới đã xuất hiện kéo dài đến vài trăm mét, sát mép điểm sạt lở là những mẫu ruộng của người dân đang canh tác hoa màu. Trong khi đó, nhiều tàu hút cát vẫn đang hoạt động hết công suất, vị trí hút gần với điểm sạt lở.

Trước tình trạng trên, phóng viên đã thông tin cho ông Đỗ Viết Tứ, Chủ tịch UBND xã Thiệu Quang. Vị lãnh đạo xã này cho rằng: “Tôi sẽ cử cán bộ xuống kiểm tra”. Đến ngày 15/11/2022, UBND xã Thiệu Quang đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính số 01/BB-VPHC, cụ thể: Thời điểm kiểm tra hoạt động khai thác cát… tại mỏ cát số 66 của Công ty Tập đoàn Miền Trung, đơn vị khai thác chưa cung cấp được danh sách chủ phương tiện, mã hiệu, số đăng ký của phương tiện trực tiếp khai thác.

Ngoài ra, các vị trí cắm phao danh giới mỏ gồm vị trí số 3,4,5 không có. Khai thác làm sạt lở phần đất lưu không dành cho trồng tre, vị trí cách mốc số 1 là 85m, dài 15, rộng 7m.

Cần sớm kiểm tra, xử lý những bất cập

Quay trở lại với giấy phép khai thác khoáng sản mà UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép cho Công ty CP Tập đoàn Miền Trung tại mỏ cát số 66, xã Thiệu Quang. Với công suất khai thác 29.300 m³/năm, nếu làm phép tính thì khá dễ dàng nhận thấy đơn vị chỉ khai thác khoảng 160 m³/ngày (trừ 6 tháng mưa lũ). Tuy nhiên, có ngày đơn vị đã tiến hành cho 5 tàu khai thác công suất lớn (từ 50-100 m³/tàu).

Nhận được phản ánh của người dân về tình trạng sạt lở, những ngày qua phóng viên đã trực tiếp ghi hình nhiều lần tại điểm mỏ cát số 66. Thực tế cho thấy đơn vị đã cho nhiều phương tiện tàu thuyền khai thác, mỗi ngày có nhiều lượt tàu thuyền ra vào điểm mỏ, thậm chí còn có tàu có dấu hiệu khai thác ngoài phạm vi mỏ được cấp phép. Vậy nếu công tác quản lý, giám sát của địa phương thiếu chặt chẽ, tình trạng đơn vị khai thác vượt công suất là hoàn toàn có thể xảy ra?.

Điều này đã được minh chứng trong biên bản vi phạm lập ngày 15/11/2022 của UBND xã Thiệu Quang tại mỏ cát số 66 cho thấy: Tiến độ khai thác so với phương án, kế hoạch được phê duyệt đã vượt.

Ông Đỗ Viết Tứ, Chủ tịch UBND xã Thiệu Quang cho biết: Qua kiểm tra tình trạng khai thác khoáng sản tại mỏ cát số 66 của Công ty CP Tập đoàn Miền Trung đã phát hiện sạt lở bờ sông, vị trí cách mốc số 1 hơn 80 m. Ngoài ra, tính từ các mốc trên bờ, đơn vị không được khai thác phần lưu không 10m để bảo vệ bãi sông, nhưng tại vị trí lưu không này cũng xuất hiện tình trạng sạt lở. UBND xã đã yêu cầu đơn vị tiến hành dùng cọc tre và bơm cát vào các vị trí đã sạt lở, đồng thời thực hiện việc khai thác theo đúng phương án kế hoạch đã được phê duyệt.

“Tại thời điểm kiểm tra vào ngày 15/11/2022, đơn vị chưa cung cấp được danh sách phương tiện tàu thuyền. Công suất khai thác của đơn vị khoảng 160 m³/ngày, tức là trung bình khoảng 2-3 tàu hút mỗi ngày”. Ông Đỗ Viết Tứ cho biết thêm.

Trao đổi với phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Nguyễn Thế Anh, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa cho rằng: Quan điểm của UBND huyện là xử lý nghiêm các vi phạm trong khai thác cát, nếu mỏ cát số 66 có dấu hiệu khai thác không đúng tôi sẽ giao cho lực lượng Công an huyện xuống kiểm tra, xử lý.

Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc!