Hoàn thành Đề án Tây Bắc: Phát hiện 110 mỏ khoáng sản quan trọng

Báo cáo tại cuộc họp, ông Nguyễn Bá Minh, Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam cho biết: Mục tiêu tổng quát của đề án Tây Bắc là điều tra tổng thể tiềm năng khoáng sản, tài nguyên địa chất, đo vẽ hoàn thiện bản đồ địa chất khoáng sản, tỷ lệ 1:50.000 vùng Tây Bắc phục vụ phát triển kinh tế xã hội bền vững.

Đề án Tây Bắc được chia thành nhóm các đề án thành phần gồm: nhóm lập bản đồ địa chất khoáng sản tỷ lệ 1:50.000; nhóm các đề án điều tra, đánh giá khoáng sản; nhóm các đề án khác và nhiệm vụ tổng hợp với tổng số là 26 đề án thành phần.

Phạm vi thực hiện của đề án Tây Bắc gồm toàn bộ vùng Tây Bắc với diện tích 109.250 km, gồm 12 tỉnh (Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hoà Bình, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Phú Thọ, Tuyên Quang) và 21 huyện phía Tây của tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An.

Ông Nguyễn Bá Minh cũng cho biết, sau hơn 7 năm triển khai thực hiện (từ năm 2018 đến nay), các hạng mục công việc chính đề án đã hoàn thiện. Các đơn vị thực hiện đã hoàn thành công tác đo vẽ lập bản đồ địa chất, điều tra khoáng sản tỷ lệ 1:50.000 vùng Tây Bắc gồm 8 nhóm tờ đã giao với diện tích là 13.081 km2.

Bên cạnh đó, các đơn vị đã làm rõ tiềm năng tài nguyên các loại khoáng sản, các tài nguyên địa chất khác. Cụ thể là đã phát hiện và đánh giá tài nguyên 110 mỏ thuộc 25 loại khoáng sản quan trọng thuộc nhóm khoáng sản làm nhiên liệu, năng lượng, vật liệu xây dựng. Trong số đó có 17 mỏ lớn (5 mỏ khoáng sản kim loại, 10 mỏ khoáng chất công nghiệp, 2 mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng), 43 mỏ trung bình và 50 mỏ nhỏ. Trên cơ sở đó đã đề xuất chuyển giao thăm dò 96 mỏ (17 mỏ lớn, 42 mỏ TB, 37 mỏ nhỏ), bao gồm 172 diện tích (đã chuyển giao 62 diện tích để đưa vào 02 Quy hoạch thăm dò khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050).

Các đơn vị triển khai Đề án tổng hợp tài liệu về tiềm năng địa nhiệt khu vực Tây Bắc và điều tra chi tiết 3 khu vực có tiềm năng địa nhiệt (ở Điện Biên, Lai Châu và Sơn La); phát hiện và điều tra sơ bộ các di chỉ địa chất, cảnh quan địa mạo có giá trị.

Cùng với đó, các đơn vị đã khoanh định, dự báo 7 khu vực có triển vọng khoáng sản ẩn sâu; khoanh định được 15 diện tích phân bố các đá magma có tiềm năng đất hiếm kiếu hấp phụ ion trong vỏ phong hóa đề xuất đưa vào đề án điều tra tổng thể quặng đất hiếm toàn quốc; Dự báo 6 khu vực có tiềm năng lớn về khoáng chất công nghiệp và vật liệu xây dựng để đầu tư điều tra, đánh giá tiếp theo.

Cũng theo ông Nguyễn Bá Minh, kết quả quan trọng của việc thực hiện đề án là đã tổng hợp, đo vẽ bổ sung, thành lập bản đồ địa chất, khoáng sản tỉ lệ 1:250.000 toàn khu vực Bắc Bộ và tỉnh Nghệ An, gồm 11 mảnh theo danh pháp, đã thu thập 14 bộ mẫu địa chất khoáng sản kèm bản đồ địa chất khoáng sản từng tỉnh và được bàn giao cho các tỉnh; đồng thời nâng cao năng lực công tác điều tra địa chất, đánh giá tiềm năng khoáng sản, phân tích mẫu, địa vật lý và ứng dụng công nghệ thông tin; đào tạo được đội ngũ cán bộ chủ nhiệm đề án có năng lực chuyên môn, có kinh nghiệm trong quản lý, tổ chức thực hiện đề án và một số cán bộ trẻ có năng lực chuyên môn về điều tra, đánh giá các loại khoáng sản tại các Liên đoàn.

Về tiến độ triển khai tổng kết Đề án, ông Trần Bình Trọng, Cục trưởng Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam cho biết, đến hết năm 2024, các đơn vị thực hiện Đề án đã hoàn thành lập báo cáo tổng kết, trình Bộ xem xét thẩm định, phê duyệt 26 đề án thành phần và báo cáo kết quả tổng thể Đề án.

Đến tháng 2/2025, Bộ TN&MT đã phê duyệt 26 báo cáo kết quả 26 đề án thành phần. Bộ cũng đã lập Hội đồng thẩm địnhu báo cáo kết quả tổng thể Đề án. Hiện báo cáo đang được gửi lấy ý kiến thẩm định ủy viên phản biện và các Ủy viên Hội đồng trước khi tổ chức họp Hội đồng.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Trần Quý Kiên ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực của các đơn vị triển khai thực hiện đề án Tây Bắc. Các đơn vị đã triển khai một cách bài bản, tổ chức đánh giá giữa kỳ đề án hiệu quả.

Đặc biệt, các đơn vị cũng đã tiến hành rất nhiều công việc, đặc biệt, đã làm rõ tiềm năng tài nguyên khoáng sản, đánh giá tài nguyên 110 mỏ thuộc 25 loại khoáng sản quan trọng. Thứ trưởng biểu dương những kết quả này bởi con số kết quả thực hiện đã vượt 200% mục tiêu đề án Tây Bắc đặt ra(từ 30 đến 35 mỏ mới), đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế vùng, yêu cầu phát hiện các loại khoáng sản mới.

Trên cơ sở kết quả Đề án, Thứ trưởng Trần Quý Kiên cũng đề nghị Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam chỉ đạo các đơn vị thực hiện Đề án chuẩn bị kỹ tài liệu, báo cáo tổng kết để tổ chức họp Hội đồng thẩm định đề án sắp tới.

Đồng thời, Thứ trưởng đề nghị đơn vị tổ chức công bố kết quả của đề án và chuyển giao cho các địa phương một số kết quả gồm: thống kê kết quả điều tra hiện trạng 1.305 mỏ (tên mỏ, vị trí, địa danh, mức độ điều tra, trữ lượng và tài nguyên còn lại); thống kê những thông tin cơ bản kết quả 110 mỏ đã đánh giá đề nghị chuyển giao thăm dò (tên mỏ, diện tích, địa danh, tài nguyên cấp 333, 334a); thông tin cơ bản 46 mỏ mới được phát hiện và xác định tài nguyên cấp 334a cần được đánh giá tiếp theo...