Thực tế cho thấy, việc lạm dụng quá mức phân bón hóa học và thuốc BVTV đã làm suy thoái tài nguyên đất, làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, môi trường đất. Một số loại phân bón có tồn dư axit, làm chua đất, giảm năng suất cây trồng và tăng độc tố trong đất, dẫn đến tình trạng đất bị xói mòn, ngập úng vào mùa mưa và khô cằn, nứt nẻ vào mùa khô. Trong chăn nuôi, mỗi năm có khoảng 10 - 15 triệu tấn chất thải; không ít trang trại, gia trại chăn nuôi nằm trong khu dân cư, chất thải chăn nuôi được xả chung với chất thải sinh hoạt ra hệ thống cống thoát nước dân sinh.
Hơn 20.000 bể chứa vỏ chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật đã được tỉnh Thanh Hóa xây dựng |
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa, trung bình mỗi năm phát sinh từ 15 đến 20 triệu tấn phế phẩm thực vật, như: rơm rạ, thân cây, lá,... sau khi thu hoạch các loại cây trồng. Ngoài ra, hằng năm thu gom ước tính khoảng từ 2 - 2,5 tấn phế thải vô cơ có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao là các loại vỏ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật, phần lớn được xử lý bằng cách tự đốt hoặc tiêu hủy thủ công tại các địa phương.
Trước thực tế trên, một số huyện như Thiệu Hóa, Vĩnh Lộc, Nông Cống (Thanh Hóa) đã chú trọng tuyên truyền, khuyến khích người dân không lạm dụng việc sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón vô cơ gây ô nhiễm môi trường. Xây dựng các bể chứa thu gom vỏ chai, bao bì hóa chất bảo vệ thực vật sau sử dụng, tránh tình trạng vứt bỏ bừa bãi tại các bờ ruộng, sông suối, ao. Một số xã cũng đã hướng dẫn người dân tận thu phế phụ phẩm trồng trọt chế biến làm thức ăn cho gia súc, chất độn trong chăn nuôi,... để nâng cao hiệu quả kinh tế, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường....
Nhiều giải pháp bảo vệ môi trường trong nông nghiệp đã được tỉnh Thanh Hóa áp dụng |
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng được hơn 20.000 bể chứa vỏ chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật, khuyến khích người dân tận dụng triệt để phế phụ phẩm đồng ruộng làm phân bón cho cây trồng. Đối với các trang trại, gia trại chăn nuôi, chủ động xây dựng mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, chăn nuôi trên nền đệm lót sinh học, sử dụng chế phẩm sinh học, công nghệ khí sinh học biogas,... nhằm xử lý chất thải chăn nuôi, giảm mùi hôi, diệt khuẩn có hại và tăng khả năng phòng, chống dịch bệnh cho vật nuôi, nâng cao hiệu quả chăn nuôi.
Bên cạnh đó, thực hiện các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi di dời các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ ra khỏi khu dân cư. Từ đó, tiến tới xóa bỏ tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung theo hướng an toàn sinh học để quản lý tốt. Nhất là kiểm soát và giảm tối đa việc sử dụng hóa chất, các thành phần vô cơ, các chất tăng trọng. Làm tốt công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm về quản lý chất thải, xả thải gây ô nhiễm môi trường, sử dụng hóa chất, chất cấm, kháng sinh trong sản xuất nông nghiệp.