(TN&MT) - Sáng 29/3, UBND thành phố Đà Nẵng tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải và khởi công dự án tu bổ, phụ hồi, tôn tạo di tích này giai đoạn 1.
Thành Điện Hải được xây dựng lần đầu vào năm Gia Long thứ 12 (1812). Thành này trước gọi là Đồn Điện Hải, được xây dựng gần mép nước tả ngạn sông Hàn. Đến năm 1823, đời vua Minh Mạng, Đồn được chuyển đến xây kiên cố ở vị trí hiện nay, và đến năm 1835 được đổi tên là Thành Điện Hải.
Thành được xây bằng gạch, phỏng theo thiết kế kiểu Vauban của phương Tây, chu vi 556m, tường cao 5m, hào sâu 3m. Bên trong thành có hành cung, kỳ đài, kho đạn, kho thuốc súng, kho lương thực, vọng gác, và được bố trí 30 khẩu đại bác cỡ lớn.
Ngày 01/9/1858, liên quân Pháp Tây Ban Nha đem 14 chiếc thuyền đánh Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta. Thành Điện Hải ngay từ buổi đầu đã cùng với các thành lũy khác dọc hai bờ sông Hàn góp phần đánh lui những cuộc tiến công của quân địch.
Quân đội triều đình và nhân dân Đà Nẵng dưới sự chỉ huy của các tướng lĩnh, đặc biệt là danh tướng Nguyễn Tri Phương, đã chiến đấu kiên trường, mưu trí, ngăn quân giặc không cho tiến sâu vào đất liền. Cuộc chiến đấu của quân đội triều đình và nhân dân Đà Nẵng đã làm phá sản chiến lược đánh nhanh, thắng nhanh của quân địch, buộc chúng phải rút quân khỏi Đà Nẵng ngày 23/3/1860 sau một năm mới bị sa lầy và chịu nhiều tổn thất.
Ông Huỳnh Đức Thơ - Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng cho biết, Thành Điện Hải vừa là chứng tích hùng hồn, vừa là biểu tượng về lòng yêu nước và đức hy sinh của nhân dân Đà Nẵng trong sự nghiệp chiến đấu bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
Trải qua gần 200 năm lịch sử, chịu sự tác động của thiên nhiên, sự tàn phá của chiến tranh và của cả con người, Thành Điện Hải đã và đang bị xuống cấp trầm trọng. Năm 1988, Thành được xếp hạng là Di tích cấp quốc gia, tuy nhiên, chẳng những Thành không được bảo vệ, tu bổ mà còn bị xâm hại nặng nề hơn, cả vùng đệm và vùng lõi yếu tố gốc của di tích.
Nhận thức được giá trị văn hóa lịch sử to lớn của Thành Điện Hải, từ năm 2016 đến nay, lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp cụ thể để từng bước bảo vệ, tu bổ, phục hồi di tích.
Với những ý nghĩa lịch sử và văn hóa, ngày 25/12/2017, Thành Điện Hải đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.
“Quyết định này cũng ghi nhận những nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân TP. Đà Nẵng trong sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, nhắc nhở chúng ta về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, biết ơn các thế hệ cha ông đã đổ máu xương để giữ vững chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc”- Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ nhấn mạnh.
Tại lễ đón nhận, UBND TP. Đà Nẵng cũng tổ chức lễ khởi công dự án tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải giai đoạn 1, dự kiến hoàn thành tháng 10/2018 với kinh phí 102,7 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục: giải tỏa, đền bù nhà ở, vật kiến trúc (đã thực hiện 80 tỷ đồng), phục hồi nguyên trạng hệ thống tường thành, kè hào, hạ tầng cấp thoát nước, tạo cảnh quan chung quanh như khuôn viên, cây xanh, bãi đỗ xe (kinh phí 22,7 tỷ đồng).
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Ngọc Thiện - Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã đề nghị thành phố Đà Nẵng sau lễ đón nhận, triển khai lập Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của di tích gắn với phát triển kinh tế xã hội của TP. Đà Nẵng trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nội dung quy hoạch cần làm rõ những định hướng bảo tồn như: quy hoạch tổng mặt bằng; tiến hành tôn tạo, phuc hồi các yếu tố gốc trong khu vực nội thành, kẻ hào và di sản văn hóa phi vật thể; xây dựng không gian trưng bày hiện vật gắn với không gian tưởng niệm anh hùng, nghĩa sĩ đã hy sinh.
Xây dựng phương án khai thác du lịch văn hóa kết nối điểm di tích đặc biệt quan trọng này với các di tích, danh lam thắng cảnh khác của TP. Đà Nẵng và các tỉnh lân cận, để di tích trở thành điểm đến du lịch thực sự hấp dẫn thu hút đông đảo khách tham quan…