Thẩm định Kịch bản nguồn nước trên lưu vực sông Hương và lưu vực sông Đồng Nai

Tham dự cuộc họp có các thành viên Hội đồng là đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Công Thương; Bộ Xây dựng; đại diện các đơn vị lĩnh vực tài nguyên nước Bộ TN&MT; các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực tài nguyên nước; đại diện Sở TN&MT, đại diện các đơn vị khai thác, sử dụng nước trên 2 lưu vực sông.

Phát biểu tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh cho biết, Kịch bản nguồn nước trên lưu vực sông nhằm cảnh báo sớm được trạng thái của nguồn nước và nâng cao tính chủ động của các địa phương trên lưu vực trong mọi tình huống, chuyển từ thế “bị động” sang “chủ động” nguồn nước và phân cấp, phân quyền rõ trách nhiệm của từng Bộ, địa phương trong việc thực hiện phương án điều hòa, phân phối tài nguyên nước nhằm tránh tình trạng khi xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Đồng thời, Kịch bản nguồn nước sẽ làm căn cứ để các Bộ, ngành, địa phương xây dựng Kế hoạch khai thác, sử dụng nước và hướng đến tính chủ động trong khai thác, sử dụng nguồn nước. Nội dung kịch bản sẽ phân tích, đánh giá và nhận định trạng thái nguồn nước trên lưu vực, làm cơ sở để cảnh báo tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn (nếu có) và định hướng tổng thể việc khai thác, sử dụng nước, điều hòa, phân phối tài nguyên nước và phòng chống hạn hán, thiếu nước trên từng lưu vực sông.

Báo cáo về dự thảo Kịch bản nguồn nước (lần đầu) trên lưu vực sông Hương, đại diện Viện Khoa học tài nguyên nước cho biết, trên cơ sở kết quả dự báo xu thế diễn biến nguồn nước mặt, nguồn nước dưới đất, khí tượng, thủy văn trên lưu vực sông Hương, nhu cầu sử dụng nước, yêu cầu về nguồn nước trên lưu vực phục vụ cấp nước sinh hoạt, nông nghiệp, thủy điện, công nghiệp và các yêu cầu về đảm bảo an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, an ninh năng lượng trong kỳ công bố kịch bản, về tổng thể nguồn nước các hồ chứa lớn, quan trọng, nguồn nước trên các lưu vực sông, tiểu lưu vực sông Hương cơ bản ở Trạng thái bình thường, lượng nước vẫn có thể khai thác đảm bảo đủ cho các nhu cầu sinh hoạt, an sinh xã hội; đảm bảo đầy đủ lượng nước cho các ngành kinh tế, bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, nguồn nước trên lưu vực trong kỳ công bố kịch bản không phải là “dồi dào” và vẫn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tình trạng thiếu nước nếu không khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả.

Một số địa phương thuộc các tiểu vùng vẫn có khả năng xảy ra thiếu nước cục bộ đặc biệt vào tháng 5, 6 năm 2025 và nguyên nhân chính dẫn đến nguy cơ có khả năng thiếu nước là do năng lực lấy nước và số lượng các công trình khai thác, công trình thủy lợi còn thiếu, chưa đồng bộ đối với một số địa phương thuộc các tiểu vùng: thượng sông Bồ, Ô Lâu và vùng phụ cận thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế, lưu vực sông Hữu Trạch, lưu vực sông Tả Trạch, lưu vực sông Bù Lu, lưu vực sông A Sáp. Cùng với đó là do thiếu nguồn cấp nước đối với các địa phương ở khu vực đồng bằng ven biển ngoài đầm Cầu Hai và Phá Tam Giang thuộc tiểu vùng: Ô Lâu và vùng phụ cận thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế (gồm 7 xã thuộc huyện Phong Điền và 02 xã thuộc thị xã Hương Trà) và đồng bằng Nam sông Hương và phụ cận (gồm 12 xã thuộc huyện Phú Lộc và Phú Vang).

Mặc dù năm 2025, nguồn nước trong kỳ công bố ở "Trạng thái bình thường" nhưng thời gian mùa cạn còn kéo dài đến hết 31/8/2025, đặc biệt các tháng 6,7 là thời kỳ cao điểm về sử dụng nước cho nông nghiệp và thủy điện thì nguồn nước của 03 hồ chứa Tả Trạch, Bình Điền và Hương Điền vẫn có nguy cơ không đáp ứng đầy đủ lượng nước cho các nhu cầu dùng nước và các tiểu vùng khác vẫn có nguy cơ hạn hán, thiếu nước vào các tháng cuối mùa cạn năm 2025.

Báo cáo tại cuộc họp, đại diện Trung tâm Giám sát tài nguyên nước và Hỗ trợ phát triển lưu vực sông (Cục Quản lý tài nguyên nước) cho biết, Kịch bản nguồn nước (lần đầu) trên lưu vực sông Đồng Nai về tổng thể nguồn nước các hồ chứa lớn, quan trọng trên lưu vực sông, nguồn nước trên các tiểu lưu vực sông, vùng quy hoạch cơ bản ở trạng thái bình thường, lượng nước có thể khai thác đảm bảo đủ cho các nhu cầu sinh hoạt, an sinh xã hội; đảm bảo đầy đủ lượng nước cho các ngành kinh tế, bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, nguồn nước trên một số tiểu lưu vực thượng sông Đồng Nai (đến hồ Đại Ninh) và lưu vực sông Bé (đến hồ Thác Mơ) vẫn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tình trạng thiếu nước nếu không khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả.

Một số tiểu vùng, tiểu lưu vực, một số xã, huyện thuộc các địa phương như Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Phước, Bình Thuận vẫn có khả năng xảy ra thiếu nước cục bộ và nguyên nhân chính dẫn đến nguy cơ có khả năng thiếu nước ở các tiểu vùng là năng lực lấy nước và số lượng của các công trình khai thác, công trình, hệ thống công trình thủy lợi còn thiếu, chưa đồng bộ.

Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng đã phát biểu, góp ý chi tiết nhằm tiếp tục hoàn thiện nội dung Kịch bản nguồn nước (lần đầu) trên lưu vực sông Hương và lưu vực sông Đồng Nai. Hội đồng cũng nhất trí thông qua 2 dự thảo Kịch bản sau khi đơn vị thực hiện tiếp thu, chỉnh sửa các góp ý của các thành viên Hội đồng trước khi trình phê duyệt.