Sớm giải bài toán “cứ mưa là lụt” ở Quảng Ninh

Sống thấp thỏm đợi di dời

Khi cơn bão số 7 vừa qua, cơn bão số 8 lại chuẩn bị đổ vào vịnh Bắc Bộ, người dân thôn Khe Sím, xã Dương Huy, TP.Cẩm Phả lại nhắc nhau chuẩn bị lương thực, thực phẩm, quần áo, kê dọn đồ lên chỗ cao, sẵn sàng di chuyển lên đồi đề phòng mưa lớn, kéo dài gây lụt cả thôn.

Sau mỗi trận mưa lớn nhiều tuyến đường nội thị của TP.Cẩm Phả biến thành sông nước mênh mông

Tình cảnh này đã diễn ra nhiều năm nay, người dân thôn Khe Sím cứ thấy mưa to là lo chuyển đồ đạc, người thì lo chạy lên đồi, bởi mưa xuống là toàn thôn ngập lụt. Gần đây nhất, trận mưa cuối tháng 9 vừa qua, hàng chục ngôi nhà ở thôn Khe Sím bị ngập sâu cả mét nước, gây thiệt hại nặng nề về tài sản của người dân nơi đây.

Cùng rơi vào cảnh như hàng chục hộ dân ở thôn Khe Sím, trận mưa cuối tháng 9 vừa qua gây ngập lụt nhiều tuyến đường nội thị của TP.Cẩm Phả. Đặc biệt, cũng trận mưa này khiến nước tràn vào ngập lút cả sân Trường Tiểu học Trần Hưng Đạo, phường Cửa Ông, TP.Cẩm Phả. Lực lượng chức năng TP.Cẩm Phả đã phải dùng xuồng cao su để di chuyển các cháu học sinh đến nơi an toàn.

Cứ mưa lớn là đất đá từ các bãi thải trôi theo dòng nước đổ thẳng xuống nhiều nhà dân ở thôn Khe Sím, xã Dương Huy

Anh Phạm Quang Minh, nhà ở thôn Khe Sím, xã Dương Huy chia sẻ, cứ mỗi khi mưa to là mọi nhà trong thôn nhắc nhau chuẩn bị kê đồ đạc lên cao, người già, trẻ nhỏ thì di chuyển đến nhà người thân ngoài phố để tránh lụt. Năm nào cũng vậy, cứ đến mùa mưa bão là cả thôn lo chạy lụt, không làm ăn được gì vì nơm nớp lo chạy đồ, chạy người tránh nước ngập vào nhà.

Nhiều năm nay, điệp khúc “cứ mưa là lụt” diễn ra tại thôn Khe Sím, khiến cuộc sống của người dân trong thôn gặp nhiều khó khăn, nhưng vẫn phải bám trụ vì nhà cửa, ruộng vườn gắn bó bao năm tại đây. Mong muốn của người dân trong thôn được di dời đến nơi an toàn để ổn định cuộc sống, nhưng nhiều năm nay vẫn sống trong cảnh tạm bợ chờ di dời, anh Minh cho biết thêm.

Một điểm sạt lở được phủ bạt chèn đá tạm bợ tại thôn Tha Cát, xã Dương Huy

Cũng giống như người dân thôn Khe Sím, phường Mông Dương cũng là địa bàn bị ảnh hưởng nhiều mỗi khi mưa lớn, nhất là các hộ dân sinh sống dưới chân các bãi thải mỏ cao hàng trăm mét, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ rủi ro. Nhiều năm nay, hàng trăm hộ dân phường Mông Dương cũng sống trong cảnh cứ mưa là ngập lụt, nhà cửa hư hỏng mà không được sửa chữa, có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào.

Đáng nói, các hộ dân này đều ở vùng có kế hoạch di dời, nhưng do tiến độ đền bù, hỗ trợ di dời chậm, nên người dân vẫn phải chung sống với cảnh ngập lụt, mỗi khi mưa to kéo dài.

Sớm di dời để người dân ổn định cuộc sống

Để giải bài toán “cứ mưa là lụt”, TP.Cẩm Phả đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập cục bộ là do trong quá trình triển khai thực hiện dự án, hạ tầng chưa hoàn thiện, khi có mưa lớn khiến bùn đất trôi xuống làm thu hẹp, ách tắc dòng chảy của sông, suối, cùng với đó hệ thống thoát nước dù đã được đầu tư nhưng chưa đồng bộ.

Những bao cát ngăn nước tràn vào Trường Tiểu học Trần Quốc Toản sau trận mưa lớn cuối tháng 9 vừa qua vẫn còn tập kết ngay cổng trường

Cùng với đó, trên địa bàn TP.Cẩm Phả có tới hàng chục đơn vị khai thác than hầm lò, lộ thiên thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc, Bộ Quốc phòng. Trải qua hàng chục năm khai thác lộ thiên, các đơn vị khai thác than trên địa bàn đã đắp lên những bãi thải mỏ cao hàng trăm mét, với khối lượng hàng trăm triệu m3 đất, đá.

Mặc dù, các đơn vị khai thác than có tiến hành đắp đập, kè đá, trồng cây xanh chống sạt lở ở các bãi thải, nhưng thực tế chỉ đảm bảo an toàn được với những trận mưa vừa và nhỏ. Nếu không có giải pháp xử lý những núi đất đá thải mỏ này sẽ là mối nguy cơ tiềm ẩn rủi ro đối với hàng trăm hộ dân sinh sống phụ cận bãi các bãi thải tại xã Dương Huy và phường Mông Dương.

Anh Phạm Quốc Toàn, nhà ở thôn Khe Sím chỉ tay vào những núi bãi thải nằm trơ trọi trên đồi cao, bên dưới là gia đình các hộ dân trong thôn, bức xúc, mỗi khi trời mưa to, kéo dài là mọi gia đình trong thôn thấp thỏm chỉ lo các bãi thải cao hàng trăm mét ụp xuống lúc nào không hay. Mong muốn của bà con trong thôn sớm được di dời đến nơi an toàn để ổn định cuộc sống, nếu không cũng phải có biện pháp đảm bảo an toàn cho người dân chúng tôi.

Những núi đất đá thải của các đơn vị sản xuất than luôn là nguy cơ tiềm ẩn rủi ro đối với các hộ dân sống dưới chân bãi thải

Ông Bùi Hải Sơn, Chủ tịch UBND xã Dương Huy, cho biết, hiện thôn Khe Sím vẫn còn tới hơn 100 hộ trong vùng có nguy cơ ngập lụt cao. Nhiều người dân mong muốn sớm được hỗ trợ di chuyển đến nơi khác, nhưng đến nay, phương án triển khai di dời các hộ dân đến nơi an toàn vẫn còn dang dở.

Đem những thắc mắc của hàng trăm hộ dân ở thôn Khe Sím, xã Dương Huy và phường Mông Dương nhiều năm qua vẫn phải sống trong vùng nguy cơ ngập lụt, cuộc sống nơm nớp lo toan mỗi khi đến mùa mưa bão đến lãnh đạo TP.Cẩm Phả.

Phó Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả, Phạm Văn Kính cho biết, trước đây, Thành phố đã xây dựng phương án hỗ trợ di dời hàng trăm hộ ra khỏi khu vực nguy hiểm, đến nơi định cư an toàn. Tuy nhiên, còn một số hộ không đồng tình phương án hỗ trợ, đòi số tiền lớn hơn, nên đành phải để lại do không có kinh phí.

Dòng sông Mông Dương luôn bị đất đá từ các bãi thải trôi xuống gây bồi lắng khiến việc thoát lũ vào mùa mưa gặp nhiều khó khăn

Mới đây, ngành Than cũng đã ký kết với TP.Cẩm Phả là sẽ tiếp tục triển khai việc di dời các hộ dân ở thôn Khe Sím. Thế nhưng, mới đây, ngành Than lại trả lời là không có nhu cầu sử dụng diện tích đất người dân đang sinh sống tại thôn Khe Sím. Vì vậy, việc di dời hơn 100 hộ dân này cần nguồn kinh phí lớn, chính quyền địa phương không có tiền, nên đành phải chờ chỉ đạo của cấp trên, ông Kính chia sẻ thêm.

Với nguyện vọng chính đáng của hàng trăm hộ dân là sớm được di dời đến nơi an toàn để ổn định cuộc sống, mong rằng tỉnh Quảng Ninh, TP.Cẩm Phả và các bên liên quan sớm có biện pháp giải quyết dứt điểm, tránh để người dân sống trong cảnh “cứ mưa là chạy lụt” như hiện nay.