Báo cáo của Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) cho thấy, khối lượng đổ thải tại các bãi thải nằm ngoài khai trường khai thác chiếm tới 60% tổng khối lượng đổ thải của cả Tập đoàn. Điều đáng nói là, các bãi thải này đều nằm xen kẽ với các khu dân cư sinh sống, trong khi độ cao của các bãi thải mỏ đều đạt mức tối đa, đất đá tại bãi có tính kết dính với các tầng địa chất kém, bởi vậy rất dễ sạt lở, sụt lún tràn xuống các khu dân cư lân cận.
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh kiểm tra công tác hoàn nguyên, trồng cây, xây kè phục hồi môi trường tại mỏ than của Công ty CP than Hà Lầm |
Để chủ động, sẵn sàng cho việc phòng, chống sạt lở, sụt lún, nhằm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra tại các bãi thải mỏ trên địa bàn. Hàng năm, tỉnh Quảng Ninh đều ban hành văn bản chỉ đạo sở, ngành, địa phương, TKV, Tổng Công ty Đông Bắc chủ động các biện pháp, kiểm tra, rà soát, lên phương án chống sạt lở, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân, các công trình tại khu vực chân các bãi thải mỏ. Cùng với đó, các cấp chính quyền đã yêu cầu các đơn vị ngành Than đầu tư xây dựng những công trình, đập chắn ngăn cách bãi thải với khu dân cư, gia cố lại hệ thống các tầng thải, nạo vét hệ thống thoát nước, xây dựng đập chắn đất đá tại các vị trí xung yếu.
Ông Phạm Văn Kính, Phó Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả cho biết, trong điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TP.Cẩm Phả đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 đang được trình Bộ Xây dựng cho ý kiến, địa phương đã dự kiến xây dựng phương án giữa khu khai thác đổ thải với khu dân cư có một khoảng cách ly. Cụ thể, dự kiến xây dựng tuyến đường phía Bắc, nhằm cách ly ranh giới của các đơn vị khai thác của ngành Than đối với khu dân cư phía dưới. Từ tuyến đường này vào các khu khai thác, xây dựng mương, suối thoát nước xung quanh, trồng cây xanh...
Đoàn công tác của Thành phố Cẩm Phả kiểm tra điểm sạt lở tại xã Dương Huy |
Song song với đó, trong thời gian qua, các đơn vị thuộc ngành Than đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp chống sạt lở tại các bãi thải, như: Xây dựng các công trình phòng chống mưa bão, hồ môi trường, lắng đọng đất đá; nạo vét các tuyến mương, suối thoát nước, sửa chữa gia cố các bờ kè chân bãi thải, các tuyến đường mỏ; đảm bảo chiều cao trung bình trong đổ thải; xây dựng đê chắn không để nước chảy cắt qua sườn tầng; trồng cây xanh hoàn nguyên tại các vị trí đã chấm dứt đổ thải; thực hiện các biện pháp bảo vệ chân ta-luy, bố trí tầng lọc tại các vị trí hố lắng; bố trí nhân công, máy móc túc trực tại hiện trường trong mùa mưa, có phương án xử lý, khắc phục khi có sự cố xảy ra...
Thành phố Cẩm Phả rà soát, khắc phục điểm ngập úng nước tại khu 13, phường Mông Dương |
Ngay từ đầu năm 2020, trước những kiến nghị của các hộ dân tổ 1, khu 13, phường Mông Dương, TP.Cẩm Phả về tình trạng lún, nứt nhà ở do ảnh hưởng từ quá trình khai thác than của Công ty CP Than Mông Dương. Tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các sở, ngành và TP.Cẩm Phả yêu cầu thực hiện di dời ngay đối với 15 trường hợp khẩn cấp tại tổ 1, khu 13 và thỏa thuận việc cải tạo, sửa chữa hoặc đền bù đối với các hộ dân có hạng mục công trình bị ảnh hưởng, đảm bảo an toàn và ổn định lâu dài cho cuộc sống của người dân trong khu vực.
Gần đây nhất, do mưa lớn kéo dài liên tục trong các ngày giữa tháng 8/2020, đã xảy ra hiện tượng sạt lở đất tại khu vực chân đồi thuộc tổ 17, khu 3, phường Cửa Ông, đe dọa nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của các hộ dân sinh sống tại đây. Ngay sau khi nắm được thông tin, Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả đã chỉ đạo chính quyền phường Cửa Ông và các lực lượng chức năng khẩn trương hỗ trợ di dời 2 hộ dân có nhà ở nằm ở chân đồi ra khỏi khu vực nguy hiểm do sạt lở.
Hệ thống kè chống sạt lở tại chân bãi thải mỏ Đông Cao Sơn do Tập đoàn TKV đầu tư xây dựng. |
Với mục tiêu nhằm đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản của người dân, nhất là các khu dân cư sinh sống quanh các bãi thải mỏ, tỉnh Quảng Ninh và ngành Than đã chủ động triển khai nhiều giải pháp hiệu quả. Tuy nhiên, hiện nay đang trong mùa mưa bão, các địa phương, cũng như ngành Than cần tăng cường công tác kiểm tra, rà soát những vị trí xung yếu, chủ động phương tiện, vật tư tại chỗ nhằm ứng phó kịp thời trước những tình huống có thể xảy ra trên địa bàn.