Còn nhiều bất cập
Những năm qua, tỉnh Quảng Ninh luôn quan tâm và kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong việc thi hành Luật Đất đai 2013, không để ách tắc gây phiền hà cho doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành với các địa phương nhằm tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc trong công tác bồi thường GPMB.
 |
|
Tuyến đường bao biển nối Hạ Long- Cẩm Phả có chiều dài gần 19 km khi hoàn thiện sẽ tạo ra quỹ đất lớn để Quảng Ninh phát triển ngành kinh tế du lịch, dịch vụ ven biển |
Trao đổi với PV, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Quảng Ninh, Phạm Văn Cường cho biết, những vướng mắc trong công tác bồi thường, GPMB, hỗ trợ tái định cư trong những năm qua luôn là nhiệm vụ được Tỉnh ưu tiên chỉ đạo giải quyết tháo gỡ kịp thời để đảm bảo tiến độ triển khai các dự án trên tinh thần hài hòa giữa lợi ích giữa Nhà nước và người dân, tổ chức bị thu hồi đất.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác bồi thường, GPMB còn nhiều hạn chế, bất cập cần tháo gỡ, nhất là đối với việc thu hồi đất nông nghiệp. Theo đó, cơ chế bồi thường hỗ trợ đất nông nghiệp theo Luật Đất đai 2013 gây thiệt thòi nhiều so với pháp luật đất đai trước đây dẫn đến tình trạng so bì, khiếu kiện. Cụ thể, giá trị bồi thường, hỗ trợ thấp dẫn đến khiếu kiện kéo dài của người dân, nhất là chính sách bồi thường hỗ trợ đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có vườn ao.
Cùng với đó, một số địa phương có số lượng dự án GPMB lớn nhưng quỹ đất tái định cư rất hạn hẹp. Công tác bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất ở của người dân chưa kịp thời như tại Hạ Long, Quảng Yên, Vân Đồn đã gây ảnh hưởng đến tiến độ GPMB.
Bên cạnh đó, hiện nay việc bồi thường, GPMB đối với một số dự án vẫn còn chậm do việc xác định nguồn gốc đất đai của một số hộ gia đình có đất trong khu vực thực hiện dự án rất phức tạp. Công tác định giá đất còn nhiều vướng mắc do phương pháp định giá đất quy định chưa phù hợp, nhất là việc áp dụng phương pháp thặng dư.
Vì vậy, mặc dù công tác bồi thường GPMB, hỗ trợ tái định cư của tỉnh Quảng Ninh đạt được nhiều kết quả, nhưng bên cạnh đó cũng còn nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách cần tháo gỡ.
Cần bổ sung thêm quy định
Có thể nói Luật Đất đai 2013 đã quy định chế tài mạnh để xử lý đối với trường hợp không đưa đất đã được giao, cho thuê vào sử dụng hoặc chậm đưa đất vào sử dụng. Tính đến nay tổng số các dự án của các tổ chức đang được theo dõi, rà soát trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh là 1.969 dự án, trong đó có 1.207 dự án đã được giao đất, 724 dự án đã hoàn thành. Qua rà soát đã thu hồi 120 dự án vi phạm pháp luật về đất đai với tổng diện tích đất thu hồi 10.112 ha; thu hồi 104 dự án hết hạn không được gia hạn, với tổng diện tích đất thu hồi 1.871,8ha; thu hồi 202 dự án do tự nguyện trả lại đất, với tổng diện tích đất thu hồi 16.876ha.
Mặc dù vậy, hiện nay việc triển khai công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nảy sinh nhiều bất cập cần tháo gỡ về mặt chính sách.
 |
|
Tuyến đường Trần Hưng Đạo nối với đường ven biển TX.Quảng Yên đi Đông Triều, tạo không gian phát triển kinh tế- xã hội về phía Tây của tỉnh Quảng Ninh |
Vì vậy, tỉnh Quảng Ninh đề nghị bổ sung thêm một số trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quy định tại Điều 62, Luật Đất đai 2013 đó là: Bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy hoạch đối với trường hợp sau khi quy hoạch được công bố mà chưa có dự án đầu tư nhằm tạo quỹ đất sạch, đấu giá quyền sử dụng đất. Trường hợp này do Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh chấp thuận.
Đồng thời, đề nghị bổ sung vào điểm d khoản 3 Điều 62 thêm các dự án nhà nước thu hồi đất như: Dự án đầu tư có sử dụng đất để xây dựng nhà ở thương mại; công trình thương mại, dịch vụ; công trình đa năng, tổ hợp đa năng cho mục đích kinh doanh; khu phức hợp; khu sản xuất tập trung.
Bởi lẽ, để phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế xã hội thì những công trình này cần được đưa vào danh mục nhà nước thu hồi đất. Cũng như để thống nhất với quy định tại Nghị định 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và Nghị định 148/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 về sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai (Các công trình này đưa vào danh mục đấu thầu, đấu giá thì nhà nước cần phải thu hồi đất).
 |
|
Khu tái định cư khi thi công tuyến đường Trần Hưng Đạo tại phường Yên Thanh, TP.Uông Bí |
Cùng với đó, đề nghị bổ sung quy định về hỗ trợ theo giá đất ở đối với đất vườn ao liền kề với đất ở như quy định pháp luật đất đai 2003 trở về trước. Do Luật Đất đai 2013 bỏ quy định về hỗ trợ đối với đất vườn ao trong cùng thửa đất có nhà ở, khi thu hồi đất người bị thu hồi chỉ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp là rất thiệt thòi và đây là nguyên nhân gây ra nhiều khiếu kiện. Thực tế đất vườn này được sử dụng gần như đất ở, và mua bán gần như đất ở, đặc biệt ở các đô thị, phần đất vườn này hầu hết không còn là vườn, ao mà là sân và các công trình phục vụ để ở. Theo quy định về thu tiền sử dụng đất thì khi chuyển mục đích sử dụng sang đất ở chỉ mất 50% tiền sử dụng đất. Do đó cần bổ sung quy định như trước đây cho phép được hỗ trợ từ 30- 70% giá đất ở.
