Phù Cát (Bình Định): Hoang hóa các khu tái định cư tiền tỉ

Hoang hóa các khu tái định cư

Năm 2010, ngành chức năng của tỉnh đầu tư xây dựng 2 khu tái định cư (TĐC) tại xã Cát Tiến (Phù Cát) với tổng diện tích 24 ha, nhằm phục vụ TĐC cho người dân ở xã Cát Hải (Phù Cát) bị ảnh hưởng bởi các dự án kinh tế - du lịch - thương mại. Trong đó, một tọa lạc tại thôn Phương Phi với diện tích 10 ha, một nằm tại thôn Phú Hậu có diện tích 14 ha. Hệ thống cơ sở hạ tầng tại 2 khu TĐC như: điện thắp sáng, đường giao thông nội bộ, nước sạch, thu gom nước thải… được xây dựng tương đối bài bản.

Thế nhưng, sau gần 10 năm, mới có khoảng 10 hộ xây dựng nhà ở tại 2 khu TĐC; trong đó, nhiều hộ thuộc diện TĐC tại chỗ. Hiện nay, 2 khu TĐC rộng hàng chục ha được nhiều công ty, doanh nghiệp tận dụng làm nơi tập kết cát, nguyên vật liệu xây dựng, các phương tiện vận tải phục vụ thi công công trình. Bên cạnh đó, khu TĐC tại thôn Phú Hậu trở thành bãi tập kết rác; nhiều người dân lén lút mang các loại rác thải, xác xúc vật chết tới vứt khắp nơi. Các bãi rác tự phát ngày một phình to, bốc mùi hôi thối nồng nặc, gây ô nhiễm môi trường.

Ngoài ra, hiện hệ thống đường giao thông nội bộ tại 2 khu TĐC bị hư hỏng, xuống cấp nặng. Nhiều đoạn mặt đường bê tông chỉ còn đất, cát; xuất hiện ổ gà, ổ voi. Chưa hết, các hố ga thuộc hệ thống thu gom, thoát nước thải cũng bị hư hỏng; đất, cát lấp đầy miệng hố.

Ông Nguyễn Văn Thông, trú thôn Phú Hậu, nuối tiếc: “Khu TĐC Phú Hậu trước kia là ruộng đồng phì nhiêu, người dân địa phương canh tác, sản xuất cho năng suất cao. Nhà nước thu hồi đất để làm dự án khiến người dân mất đất sản xuất; việc thu hồi đất rồi bỏ trống nhiều năm là quá lãng phí”.

Tương tự, khu TĐC Hòa Hội ở xã Cát Hanh (Phù Cát) cũng đang trong tình trạng trống vắng, hoang hóa. Khu TĐC này được xây dựng để phục vụ nhu cầu định cư của người dân bị ảnh hưởng bởi Dự án Khu công nghiệp Hòa Hội. Thế nhưng hiện nay, khu đất rộng hàng ngàn m2, có đầy đủ cơ sở hạ tầng, mới chỉ lưa thưa vài hộ vào xây dựng nhà ở. Quỹ đất rộng lớn còn lại được nhiều người dân địa phương làm nơi chăn thả gia súc.

Bao giờ mới định cư?

Đây là câu hỏi được bà Nguyễn Thị Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Tiến đặt ra khi trao đổi với chúng tôi về thực trạng tại 2 khu TĐC trên địa bàn xã. Theo bà Tâm, thì: Ngành chức năng thu hồi đất sản xuất nông nghiệp để xây dựng các khu TĐC phục vụ việc phát triển kinh tế - xã hội là cần thiết. Thế nhưng, qua nhiều năm chưa đưa vào khai thác, sử dụng là lãng phí. Tại các đợt tiếp xúc cử tri, người dân địa phương thường nhắc đi nhắc câu hỏi “bao giờ các khu TĐC mới được định cư”.

“Không chỉ lãng phí đất, nhiều người dân lợi dụng 2 khu TĐC còn trống nên lén lút mang các loại rác thải vứt khắp nơi, khiến địa phương “đau đầu” trong việc xử lý, dọn dẹp rác. Địa phương mong các ngành chức năng của tỉnh sớm có phương án sử dụng hiệu quả các khu TĐC”, bà Tâm cho biết thêm.

Qua tìm hiểu được biết, sở dĩ các khu TĐC rơi vào tình trạng “vườn không, nhà trống” là bởi người dân không mặn mà trong việc chuyển tới ở. Đặc biệt, 2 khu TĐC tại xã Cát Tiến phục vụ định cư cho người dân xã Cát Hải bị ảnh hưởng bởi Dự án Khu du lịch - khách sạn nghỉ dưỡng Vĩnh Hội. Nhưng đến nay, dự án chưa triển khai nên những hộ dân bị ảnh hưởng tiếp tục ở lại địa phương.

Một lãnh đạo Phòng TN&MT huyện Phù Cát, cho biết: 2 khu TĐC tại xã Cát Tiến thuộc thẩm quyền quản lý của Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh; còn khu TĐC Hòa Hội do UBND huyện Phù Cát quản lý. Hiện một số hộ dân bị ảnh hưởng bởi giai đoạn 1 của Dự án Khu công nghiệp Hòa Hội đã tới xây dựng nhà ở tại khu TĐC; tuy nhiên, số chấp nhận vào ở khu TĐC rất ít so với các trường hợp được bố trí TĐC. Riêng giai đoạn 2 của Dự án Khu công nghiệp Hòa Hội chưa triển khai thực hiện nên các hộ dân bị giải tỏa chưa di dời. Đây là nguyên nhân khiến quỹ đất khu TĐC Hòa Hội còn trống rất nhiều.

Có thể thấy, việc các khu TĐC được đầu tư xây dựng với số tiền lớn nhưng chưa sử dụng đúng mục đích đề ra là rất lãng phí. Bao giờ người dân định cư tại các khu TĐC là câu hỏi mà ngành chức năng từ huyện đến tỉnh phải sớm có lời đáp để giải quyết tình trạng lãng phí tiền của, đất đai.