Phong Khê (Bắc Ninh): Quyết liệt xử lý ô nhiễm môi trường

Đối mặt với ô nhiễm làng nghề

Phong Khê trước đây là một xã thuộc huyện Yên Phong. Năm 2007, xã được sáp nhập vào thành phố Bắc Ninh và năm 2013 chính thức trở thành phường Phong Khê. Phường Phong Khê có diện tích 5,48 km² và dân số trung bình khoảng 15.000 người, trong đó hơn 4.000 lao động từ các địa phương khác đến làm việc thường xuyên.

Làng nghề giấy ở Phong Khê là một làng nghề truyền thống lâu đời, từng sản xuất giấy thủ công bằng phương pháp ngâm nước vôi, nấu, giã và seo giấy. Qua thời gian, người dân Phong Khê đã chuyển từ sản xuất thủ công sang sản xuất công nghiệp, với nhiều cơ sở và doanh nghiệp được thành lập, đầu tư vào máy móc, dây chuyền sản xuất hiện đại. Hiện phường có 326 cơ sở sản xuất giấy, trong đó 228 cơ sở và doanh nghiệp nằm trong khu dân cư và sản xuất trên đất vi phạm.

Tuy nhiên, tại Phong Khê vẫn còn nhiều cơ sở sản xuất giấy sử dụng máy móc và công nghệ lạc hậu dẫn đến năng suất sản xuất thấp và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nước, đất, không khí và tiếng ồn. Thậm chí, một số cơ sở tự mua linh kiện và phụ tùng, sau đó thuê thợ gia công và lắp ráp thủ công các thiết bị như khung máy, nồi hơi, băng chuyền, quả lô. Điều này khiến nguy cơ ô nhiễm môi trường tăng cao.

Đánh giá từ các chuyên gia, nguồn nước và khí thải từ các hoạt động sản xuất giấy tại Phong Khê được xác định là nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường trong khu vực. Sông Ngũ Huyện Khê, đoạn chảy qua thành phố Bắc Ninh, bị ô nhiễm nặng, làm ảnh hưởng đến chất lượng nước sông Cầu và sức khỏe của người dân, gây ra nhiều hệ lụy môi trường trong nhiều năm. Khối lượng lớn rác thải sản xuất, bao gồm bùn thải, đinh ghim và các tạp chất, vẫn chưa được xử lý triệt để.

Kết quả tích cực từ giải pháp đúng đắn

Để giải quyết tình trạng này, sau khi Đề án "Tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh, giai đoạn 2022-2030" được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thông qua, UBND thành phố Bắc Ninh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ.

Đến nay, tình trạng ô nhiễm môi trường tại Phong Khê đã có những chuyển biến tích cực. Đáng mừng nhất là nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường được nâng cao hơn so với trước.

Cụ thể, các cơ sở sản xuất đã tiến hành xử lý nước thải theo từng cụm và bơm qua hệ thống ống kín về nhà máy xử lý nước thải làng nghề Phong Khê. Hầu hết các cơ sở đã chuyển sang sử dụng hơi thương phẩm và lắp đặt hệ thống xử lý khí thải. Trước đây, khu vực có gần 300 nồi hơi, nhưng nay chỉ còn 48 nồi hơi thương phẩm. Nhờ những biện pháp này, ô nhiễm không khí đã giảm đáng kể.

Các cơ sở sản xuất còn ký hợp đồng thu gom và vận chuyển chất thải với các đơn vị có chức năng, đồng thời cam kết tuân thủ quy định của chính quyền về ngừng sản xuất khi cần thiết. Tổ tự quản đã được thành lập với 5 tổ tại 2 cụm công nghiệp và 3 khu phố để giám sát hoạt động. Đường làng, ngõ xóm được dọn dẹp và cải tạo, cống rãnh cũng được khơi thông. Các đường ống khai thác và dẫn nước từ sông Ngũ Huyện Khê không phép đã bị tháo dỡ.

Để đạt được kết quả trên, công tác tuyên truyền thực hiện Đề án "Tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh giai đoạn 2022 - 2030" đã được triển khai nghiêm túc và thường xuyên thông qua hệ thống truyền thanh của thành phố và phường. Các văn bản chỉ đạo của tỉnh và thành phố, cùng với thông tin về các trường hợp xả thải đã được kiểm tra, xử lý cũng được cập nhật liên tục.

Đồng thời, 5 Tổ tự quản đã được thành lập và kiện toàn, bao gồm 3 tổ tại làng nghề và 2 tổ tại các cụm công nghiệp. Doanh nghiệp cũng đã được vận động và yêu cầu nâng cấp, cải tạo hệ thống cống thoát nước tại Cụm công nghiệp Phong Khê I, với kinh phí được xã hội hóa.

Danh sách 326 cơ sở sản xuất đã được niêm yết công khai tại các nhà văn hóa khu phố, thông báo rõ lộ trình và thời gian các cơ sở phải dừng hoạt động. UBND thành phố Bắc Ninh đã tổ chức 4 hội nghị tuyên truyền, với gần 800 người tham gia để quán triệt về việc xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn phường Phong Khê.

Đặc biệt, phường Phong Khê đã lắp đặt 23 camera giám sát trên địa bàn. Việc quản lý và theo dõi các camera này do Công an thành phố và UBND các phường (giao công an phường) đảm nhiệm. Khi phát hiện hành vi vi phạm, UBND các phường có trách nhiệm cử lực lượng chức năng lập biên bản và xử lý kịp thời theo quy định. Thời gian tới, phường sẽ tiếp tục khảo sát, lắp đặt thêm tại các vị trí có nguy cơ đổ trộm chất thải hoặc những khu vực nhạy cảm về môi trường.