Tại buổi làm việc với UBND phường Thanh Lương, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội vào ngày 11/1/2019, nhóm PV Báo Tài nguyên và Môi trường đã tiếp cận được một số văn bản, giấy tờ quan trọng bao gồm: Biên bản cắm mốc giới; Giấy ủy nhiệm sử dụng đất về việc giao đất cho Xí nghiệp Cảng sông Hồng Hà Nội.
Theo đó, trong nội dung của Giấy ủy nhiệm sử dụng đất ngày 14/9/1965 của Ban Kiến thiết cơ bản, Ủy ban Hành chính Hà Nội (nay là UBND thành phố Hà Nội) cho Xí nghiệp Cảng sông Hồng Hà Nội có thông tin: “Xí nghiệp Cảng sông Hồng Hà Nội được sử dụng đất để xây dựng Bến cảng Hà Nội; Địa điểm tại xã Thanh Lương, Khu Hai Bà (nay là phường Thanh lương, quận Hai Bà Trưng), Tờ 67 (1/5000); Diện tích: 240.000 m2”.
Đáng chú ý, Giấy ủy nhiệm sử dụng đất còn chỉ ra rất rõ là: “Khi tiến hành công việc sử dụng đất, cơ quan trên phải làm những thủ tục và giải quyết một số việc dưới đây: Không được sử dụng quá số diện tích được cấp hoặc không đúng với trích lục bản đồ phụ đính trong Biên bản cắm mốc giới; Không được tự ý nhượng đất được sử dụng cho cơ quan khác, hoặc tư nhân; Tuyệt đối không được đào đất đắp nền trong phạm vi đất sử dụng...”.
Để xác định rõ phạm vi quản lý đất của đơn vị Cảng Hà Nội, vào ngày 1/11/1965, đại điện Viện Thiết kế quy hoạch, Ủy ban Hành chính Hà Nội (nay là Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội, thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội) cùng với đại diện của Xí nghiệp Cảng sông Hồng Hà Nội đã thống nhất cắm mốc giới bằng các cọc và đánh số từ 1 đến 19 đúng như trong biên bản phác họa được ghi chép lại trong Biên bản cắm mốc giới.
Như vậy, có thể thấy Giấy ủy nhiệm sử dụng đất của Ban Kiến thiết cơ bản Hà Nội và Biên bản cắm mốc giới của Viện Thiết kế quy hoạch Hà Nội cho biết những quy định hết sức chặt chẽ đối với phạm vi mốc giới quản lý đất đai của Xí nghiệp Cảng sông Hồng Hà Nội. Đặc biệt trong đó có điều khoản “tuyệt đối không được đào đất đắp nền trong phạm vi đất sử dụng”.
Tuy nhiên, những năm gần đây tình trạng ngang nhiên đổ phế thải lấn sông Hồng tại khu vực Cảng Hà Nội vẫn liên tục tái diễn. Đáng nói hơn tình trạng này không chỉ xuất hiện tại một địa điểm mà có tới ít nhất là 5 điểm nóng về việc tập kết phế thải ngay ở khu vực dành cho các tàu thuyền cập bến.
Trước thực trạng đổ phế thải lấn ra sông Hồng tại Cảng Hà Nội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan môi trường, hành lang an toàn thoát lũ nơi đây, người dân sống xung quanh khu vực đã nhiều lần kiến nghị lên các cơ quan chức năng, đồng thời liên tục thông tin phản ánh đến đường dây nóng của Báo Tài nguyên và Môi trường.
Thế nhưng, trước những bức xúc đó của nhân dân đơn vị chịu trách nhiệm quản lý là Cảng Hà Nội lại tỏ ra thơ ơ, phớt lờ dư luận, khiến người dân nơi đây dấy lên câu hỏi: “Có hay không việc Cảng Hà Nội đang làm ngơ cho hoạt động tập kết các loại bao tải, phế thải, đất, cát, vôi vữa, gạch sỏi lấn sông Hồng, nhằm mục đích mở rộng diện tích bến bãi, vượt ra khỏi phạm vi mốc giới được cấp phép?”, vi phạm nghiêm trọng điều khoản “không được đào đất đắp nền trong phạm vi đất sử dụng” trong Giấy ủy nhiệm sử dụng đất ngày 14/9/1965 của Ban Kiến thiết cơ bản Hà Nội.
Tiếp tục trao đổi với PV Báo Tài nguyên và Môi trường về vấn đề này, bà Lê Thị Phương Thảo - Phó Chủ tịch UBND phường Thanh Lương cho biết: “Trước các kiến nghị của người dân và những nội dung phản ánh của Báo Tài nguyên và Môi trường, chính quyền phường Thanh Lương đã có nhiều buổi làm việc với đại diện Lãnh đạo Cảng Hà Nội và đề nghị bên phía Cảng phải có các biện pháp ngăn chặn triệt để tình trạng đổ phế thải lấn sông Hồng”.
Mặc dầu vậy, bà Lê Thị Phương Thảo cũng thừa nhận tình trạng ngang nhiên vi phạm trên vẫn thường xuyên diễn ra và từ góc độ chính quyền địa phương thì UBND phường sẵn sàng phối hợp với cơ quan báo chí thông tin để doanh nghiệp phải có trách nhiệm đối với phần đất đã được các cơ quan chức năng giao quyền quản lý. Bởi theo bà Thảo, Quyết định trong Giấy ủy nhiệm sử dụng đất ngày 14/9/1965 của Ban Kiến thiết cơ bản, Ủy ban Hành chính Hà Nội đến nay vẫn còn nguyên giá trị, tính pháp lý của đơn vị được Nhà nước giao đất.
