Người dân lao đao vì “khát” nước sạch

Nhiều xã thiếu nước sạch

Huyện miền núi Nam Đông được xem như là “chảo lửa” ở Thừa Thiên - Huế, nhiệt độ ở đây luôn cao hơn đồng bằng 3 - 4oC. Vấn đề đặt ra hiện nay là 5 xã vùng cao của Nam Đông là Thượng Long, Thượng Quảng, Hương Hữu, Hương Giang và Hương Nhật đang thiếu nước sạch sử dụng trầm trọng.

Từ sáng sớm, anh Nguyễn Văn Xom (thôn 6, xã Hương Hữu) đã phải xách can nhựa vào Khe Vôn trong thôn để lấy nước sử dụng. Đây là nguồn nước duy nhất mà khoảng 80 hộ dân, hơn 350 nhân khẩu nơi đây phải “bám víu” dùng tạm qua ngày. Chừng ấy hộ dân phải phân chia nhau thời gian đi lấy để tránh phải xếp hàng chờ đợi.

Hương Hữu là xã không có sông ngòi, mưa lại hiếm, các giếng khoan lâu năm cũng khô cạn, bà con các thôn 4, 5, 6 và 7 phải xuống các kênh mương nước tưới tiêu cho ruộng để lấy nước đưa về sử dụng sinh hoạt, phục vụ ăn uống. Một số vùng trên nguồn từ trước đến nay phụ thuộc vào công trình nước tự chảy nhưng do lâu ngày không được duy tu, bảo dưỡng cũng trở nên xuống cấp, vỡ nhiều đường ống. Nước đã hiếm, gia súc lại hay đến uống nên người dân phải tranh thủ từ sáng sớm đến được các khe suối xa vùng lân cận để lấy nước. Nước đưa về, bà con phải sử dụng dè chừng từng chút sao cho vừa đủ nấu ăn và uống.

Trong khi đó, bà con 4 xã còn lại với hơn 2.000 hộ dân đang phải sử dụng nước sinh hoạt lấy từ khe suối, giếng đào chưa qua xử lý, thường xuyên bị nhiễm phèn, chua. Để đối phó tạm thời với vấn nạn thiếu nước này, huyện Nam Đông đã phải bỏ kinh phí ra để đào, khoan giếng phục vụ ưu tiên tại Trạm Y tế và các học sinh bán trú trong các trường học. Đối với các hộ dân, huyện tích cực vận động người dân nạo vét, cải tạo các giếng nước đã có để giải quyết nhu cầu cấp thiết hiện nay. Tuy vậy, dù khoan giếng sâu vẫn không thể tìm được mạch nước nào phục vụ bà con...

Ông Hồ Văn Mão (xã Thượng Long) chia sẻ, cả xóm có hơn 30 hộ dân mà có 2 cái giếng cạn đáy. Hàng ngày ông và những hộ dân ở đây phải dậy thật sớm lên các khe, suối cách nhà hơn 3 km mới lấy được ít nước về để dùng, chứ đi muộn là trâu, bò tắm làm đục suối không dùng được. “Ở trong xã phải đi múc nước suối, buổi sáng cả tiếng đồng hồ chưa tới nữa... rất cực khổ cho bà con. Hiện nay, trên đầu nguồn khô cạn nhiều quá, đi kiểm tra nước tự chảy là không sử dụng được, cho nên bà con vất vả lắm”, ông Mão nói.

Người dân tại Nam Đông phải lấy nước từ khe suối về sử dụng

Xây dựng nhà máy nước

Theo ông Lê Thanh Hồ, Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Đông, tình trạng thiếu nước sạch tại 5 xã nói trên đã diễn ra nhiều năm qua. Việc người dân sử dụng nguồn nước suối, ao hồ không hợp vệ sinh có nguy cơ mắc nhiều bệnh.

“Qua các đợt tiếp xúc cử tri, bà con phản ánh rất nhiều về vấn đề thiếu nước. Tỉnh đã quan tâm, phê duyệt dự án Nhà máy nước Thượng Long nhằm cung cấp nước sạch cho xã Thượng Long và các xã lân cận. Để góp phần nhanh chóng đảm bảo an sinh cho người dân, huyện đã chủ động giải phóng xong mặt bằng và cây cối với diện tích khoảng 1 ha phục vụ dự án. Các đường ống dẫn về các xã đã được đào, lắp chờ nhà máy nước hoạt động. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được triển khai...”, ông Hồ nói.

Không chỉ người dân “than trời” vì nước, 94 ha lúa nước của huyện Nam Đông đang bị ảnh hưởng bởi nắng nóng; trong đó 17 ha lúa không có hệ thống nước tưới tiêu và phải phụ thuộc hoàn toàn vào mưa. Vì vậy, địa phương đã chuyển đổi 43 ha lúa nước sang trồng cây hoa màu như đậu, ngô... và rà soát, xem xét những nơi có nguồn nước, cải tạo kênh mương giúp bà con trồng trọt hiệu quả, đảm bảo nước tưới tiêu. Với những ruộng lúa Đông Xuân, huyện phải tổ chức điều tiết nước, luân phiên tưới tiêu cho các ổ ruộng của bà con.

Được biết vào năm 2018, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phê duyệt chủ trương đầu tư Nhà máy nước Thượng Long và mạng lưới cấp nước sạch cho các xã lân cận. Dự án này có tổng mức đầu tư hơn 50 tỷ đồng. Đến tháng 2/2020, UBND tỉnh đã điều chỉnh dự án, công suất 2.000 m3 ngày/đêm. Đây là một trong những dự án trọng điểm của năm nay đối với huyện Nam Đông nhằm đưa nước sạch về dân bản. Đến nay, đã giao cho Công ty Cổ phần Cấp thoát nước tỉnh làm chủ đầu tư để thực hiện.

Hiện tỉnh Thừa Thiên - Huế đã bố trí 13 tỷ đồng cho dự án. Dự kiến trong tháng 8/2020, dự án sẽ được khởi công. Sau khi dự án hoàn thành, tình trạng thiếu nước sạch của 5 xã vùng cao huyện Nam Đông sẽ được giải quyết triệt để, giúp bà con tiếp cận nguồn nước sinh hoạt đảm bảo.

Vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã chỉ đạo huyện Nam Đông cùng các Sở, ban, ngành và đơn vị liên quan sớm tháo gỡ khó khăn và triển khai dự án để đảm bảo cuộc sống cho người dân...