Bãi rác Ngọc Sơn “tê liệt” sau vụ cháy
Bãi rác Ngọc Sơn được đầu tư xây dựng năm 2011, tổng mức đầu tư là 13 tỷ đồng, với thiết kế ban đầu phục vụ việc chôn lấp rác 7 xã của huyện Quỳnh Lưu. Thế nhưng, sau đó bãi rác này đã phải tiếp nhận việc xử lý rác cho 33 xã trên địa bàn huyện. Bãi rác này vì thế những năm gần đây đã bị quá tải, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân xung quanh, nhất là người dân Thôn 5, xã Ngọc Sơn.
Đỉnh điểm của sự việc là vào ngày 25/6/2018, tại bãi rác này đột nhiên xuất hiện đám cháy và nhanh chóng lan rộng ra cả 5ha, mặc dù chính quyền và đơn vị quản lý, vận hành bãi rác đã cố gắng nỗ lực dập tắt nhưng phải gần 1 tuần sau thì đám cháy mới được khống chế. Cũng cần phải nói thêm rằng, vụ cháy bãi rác đã khiến cho hàng chục người dân sống xung quanh bị ngộ độc khói dẫn đến nôn mửa, thậm chí ngất xỉu phải đưa đi cấp cứu hồi phục tại các cơ sở y tế. Vì thế, sau sự cố nêu trên thì người dân Thôn 5, xã Ngọc Sơn đã phản đối việc tiếp tục đưa rác vào bãi rác này để xử lý. Từ đó đến nay đã gần 4 tháng trôi qua, bãi rác này rơi vào cảnh “tê liệt” hoàn toàn.
Theo Phòng TN&MT huyện Quỳnh Lưu, việc người dân không cho đưa rác vào đổ tại bãi rác Ngọc Sơn như thường lệ đã khiến cho cơ quan chức năng huyện Quỳnh Lưu rơi vào bế tắc trong việc tìm phương án xử lý. Sau đó, UBND huyện Quỳnh Lưu đã có phương án giao cho các xã tự xử lý lượng rác thải phát sinh trong khu dân cư trên toàn huyện này đã hơn 4 tháng nay. Vì thế, hầu như các xã đã tự phải “xử lý” lượng rác thải của địa phương mình theo kiểu…mạnh ai náy làm.
Theo ghi nhận của PV tại hầu hết 33/33 xã, thị trấn của huyện Quỳnh Lưu, hiện lượng rác thải tồn đọng không được xử lý là rất lớn. Rác thải được đổ và tập kết ở khắp nơi, từ các bãi đất hoang đến ven các sông suối, gần nghĩa địa, ven biển và ven các tuyến đường…khiến cho khung cảnh trở nên nhếch nhác, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Đơn cử như một số nơi như ven đường QL 48B, từ cầu vượt thị trấn Cầu Giát xuống đến Lạch Quèn, cứ khu vực nào có bãi đất trống, hành lang đường rộng là xuất hiện những khu tập kết rác thải lớn với đủ chủng loại. Rác thải tập kết lâu ngày đã phân hủy, súc vật bới móc nham nhở kéo ra cả đường lớn khiến cho cảnh tượng càng trở nên nhếch nhác, bốc mùi hôi thối, ô nhiễm nghiêm trọng.
Anh Nguyễn Văn Tình, ở Xóm 5, xã Quỳnh Ngọc, phản ánh: “Nghe nói bãi rác thải chung tại xã Ngọc Sơn lâu nay không được đổ nữa nên hiện nay lượng rác thải tồn đọng tại các khu dân cư là rất lớn. Người dân chúng tôi mạnh nhà ai nhà ấy xử lý, cứ bỏ rác vào bao tải rồi tìm chỗ nào trống trống, xa dân một chút là đưa ra vứt. Tình trạng này kéo dài sẽ không ổn chút nào, ngoài ô nhiễm môi trường thì nguy cơ bùng phát dịch bệnh là điều khó tránh khỏi…”.
“Tắc” dự án xây dựng nhà máy xử lý rác
Việc bãi rác thải của huyện Quỳnh Lưu tại xã Ngọc Sơn quá tải, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và gặp sự cố cháy kéo dài cách đây mấy tháng đã khiến cho việc xây dựng một nhà máy xử lý rác thải mới, có công nghệ hiện đại là việc làm cần thiết và phải đưa vào dự án trọng điểm, khẩn cấp. Vì thế, UBND huyện Quỳnh Lưu đã kêu gọi nhà đầu tư là Công ty CP Tập đoàn công nghệ T – Tech Việt Nam vào địa phương để xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn T – Tech Quỳnh Lưu. Chủ trương trên đã được UBND tỉnh Nghệ An chấp thuận chủ trương đầu tư từ ngày 20/7/2018. Vị trí xây dựng là tại xã Ngọc Sơn, diện tích xây dựng là 10ha, hiện trạng đất là đất trồng keo của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quỳnh Lưu.
Tuy nhiên, sau khi xảy ra sự cố cháy bãi rác Ngọc Sơn nói trên thì 57 hộ dân ở Thôn 5, xã Ngọc Sơn không thống nhất vị trí xây dựng như đã nói ở trên. Sau khi khảo sát thực địa, căn cứ quyết định của Bộ Y tế; Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình quản lý chất thải rắn và nhà vệ sinh công cộng; Quy chuẩn xây dựng Việt Nam, quy hoạch xây dựng, ý kiến của nhân dân xã Ngọc Sơn và sự đồng ý của Thường trực Huyện ủy nên UBND huyện Quỳnh Lưu đã thống nhất vị trí địa điểm mới để xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn T – Tech Quỳnh Lưu tại khu vực đất trồng keo của Ban quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An. Vị trí này cũng đã được sự nhất trí chủ trương của Ban quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An.
Tuy nhiên, ngày 08/10/2018, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An đã có văn bản cho rằng vị trí quy hoạch mới để xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn T – Tech Quỳnh Lưu chưa phù hợp với phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Quỳnh Lưu đã được UBND tỉnh phê duyệt vào ngày 18/6/2018. Vì vậy Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An cho rằng chưa có cơ sở để Sở này tham mưu UBND tỉnh Nghệ An điều chỉnh quy hoạch vị trí mới như yêu cầu của UBND huyện Quỳnh Lưu.
Trao đổi với PV về vấn đề này, ông Đào Xuân Sơn – Trưởng phòng TN&MT huyện Quỳnh Lưu, cho biết: “Với văn bản của Sở Kế hoạch và Đầu tư thì chúng tôi đang rất sốt ruột và lo lắng. Qua nghiên cứu văn bản thì trong trường hợp cần thiết mà phải điều chỉnh về quy mô, địa điểm và số lượng dự án, công trình nhưng không làm thay đổi về chỉ tiêu sử dụng đất theo loại đất và khu vực sử dụng đất theo chức năng trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thì phòng TN&MT tổng hợp nhu cầu sử dụng đất của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trình UBND cấp huyện báo cáo Sở TN&MT. Sở TN&MT trình UBND tỉnh xem xét, chấp thuận cho phép để thực hiện và cập nhật vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện của năm tiếp theo. Điều này đã được quy định rõ tại Khoản 8, Điều 2 của Nghị định số 01/2017/NĐ-CP. Vì vậy, yêu cầu về thay đổi vị trí để xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn T – Tech Quỳnh Lưu tại vị trí mới là phù hợp và đúng quy định”.
Cũng theo ông Sơn, đây là dự án cấp bách, cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện để giải quyết tình trạng ứ đọng rác thải trên địa bàn huyện, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và bức xúc trong dư luận. Với tình hình hiện nay, nếu người dân Thôn 5, xã Ngọc Sơn tiếp tục không cho đưa rác vào đổ tại bãi rác Ngọc Sơn thì e rằng chỉ 1-2 tháng nữa là sẽ “bể trận”, lượng rác thải ứ đọng tại các địa phương khi đó sẽ vô cùng lớn và những hệ lụy vô cùng khôn lường, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh cực cao, sẽ rất nguy hiểm.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục vận động nhân dân cho phép đưa rác tiếp tục đổ tạm tại bãi rác cũ và mong muốn tỉnh sẽ sớm chấp thuận vị trí xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn T – Tech Quỳnh Lưu tại địa điểm mới để ổn định tình hình” – Ông Sơn, kiến nghị.
