Môi trường biển Phú Quốc kêu cứu

(TN&MT) - Hàng ngày trên vùng biển Phú Quốc thường xuyên có tới từ vài trăm đến hàng nghìn tàu thuyền đánh cá, vận tải và hàng ngàn lồng bè nuôi trồng hải sản, bè dịch vụ ăn uống... hoạt động nhộn nhịp suốt đêm ngày, làm biến dạng môi trường biển, đe dọa tới sự sống còn của các hệ sinh thái đặc hữu trên đảo và dưới lòng biển.

Cá biển vào gần bờ cũng bị chết do ô nhiễm

Nguyên nhân thì nhiều nhưng tựu chung là do đến tận bây giờ hòn đảo ngọc rộng lớn, hoang sơ thơ mộng này lại chưa có lấy một khu xử lý rác thải, nước thải đạt tiêu chuẩn. Chỉ bằng cảm nhận trực quan đã thấy nhiều vùng biển Phú Quốc bị ô nhiễm nặng, rác tụ thành đống lập lờ trôi, xác cá và hải sản gây ra mùi xú uế.

Báo động ô nhiễm

Theo Phòng TN&MT huyện Phú Quốc, toàn huyện hiện có 4.033 hộ kinh doanh cá thể,1654 Cty, doanh nghiệp trong đó có trên 200 nhà nghỉ, khách sạn và resort  từ  đạt chuẩn từ 1 đến 4 sao, nhà nghỉ, phòng trọ du lịch đang hoạt động với hơn 1500 phòng và hơn 2600 gường và 60 cơ sở sản xuất nước mắm.

Chế biến hải sản xả thải thẳng xuống biển

Theo tính toán của ngành TN&MT mỗi ngày trên đảo Phú Quốc nước thải ra môi trường từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, các hộ dân và khách du lịch khoảng 18.000 m3. Mặc dù đa số nhà nghỉ, khách sạn, resort trên địa bàn huyện Phú Quốc đi vào hoạt động sau thời điểm ra đời của Luật Bảo vệ môi trường (năm 1993) và các quy định về bảo vệ môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường (năm 2003); nhưng hiện nay đa số chỉ dùng hệ thống tự hoại xử lý chất thải; hệ thống xử lý nước thải hoặc có nhưng đạt theo tiêu chuẩn còn rất ít. Nước thải tại hầu hết các đơn vị được thu gom rồi qua bể lắng, sau đó thải trực tiếp theo hệ thống nước thải đô thị chung. Một số cơ sở có diện tích đất rộng thì cho thấm trực tiếp vào môi trường tự nhiên…

Theo nhận xét của nhiều doanh nghiệp khách sạn, resort trên địa bàn huyện Phú Quốc trong các cuộc đối thoại giữa UBND tỉnh Kiên Giang với các doanh nghiệp thì đa số các khu du lịch, khách sạn ven biển ở Phú Quốc hiện nay đều xả nước trực tiếp ra biển và đều được cấp giấy chứng nhận nguồn nước thải bảo đảm tiêu chuẩn, nhưng tại một số khu vực nguồn nước đổ ra đều bốc mùi hôi thối nồng nặc. Ngoài ra, trên vùng biển Phú Quốc hàng tháng đang có hàng nghìn phương tiện khai thác thuỷ sản lớn nhỏ về trú đậu và hàng nghìn khách du lịch đến thăm quan... Mặc dù trong những năm qua hoạt động thu gom và xử lý rác thải vẫn được thực hiện thường ngày, nhưng với việc xả rác thải, dầu loang và việc một số doanh nghiệp, nhà hàng vẫn ngang nhiên thải nước thải trực tiếp xuống biển....

Một khu du lịch trên bãi biển Bà Kèo thuộc Khu phố 7-thị trấn Dương Đông xả trực tiếp nước thải ra bãi biển

Ông Lê Quang Minh -Trưởng Phòng TN&MT huyện Phú Quốc cho biết “Hiện nay trên huyện đảo Phú Quốc vẫn chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung theo quy hoạch nhất là tại thị trấn Dương Đông, An Thới vì hai thị trấn này phần lớn các loại nước thải sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đều được thảy trực tiếp ra môi trường tự nhiên. Nếu không sớm có biện pháp xử lý nước thảy tập trung đạt chuẩn thì trong tương lai không xa tình trạng ô nhiễm môi trường do nước thải sẽ gia tăng gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của ngành dịch vụ du lịch, gây ô nhiễm tầng nước ngầm trên đảo”.

Cần khoảng 800 tỷ đồng cho 16 dự án môi trường

“Đề án tổng thể bảo vệ môi trường đảo Phú Quốc đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 137/2008/QĐ-TTg nhằm bảo tồn và bảo vệ  môi trường, cảnh quan thiên nhiên đảo Phú Quốc, phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng đảo thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, giao lưu quốc tế, hiện đại của vùng đồng bằng sông Cửu Long và từng buớc hình thành một trung tâm du lịch, giao lưu mang tầm cỡ khu vực và quốc tế.

Mục tiêu cụ thể của Đề án giai đoạn 2008-2010: Tăng cường năng lực, thể chế chính sách, hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm, 100% các dự án ưu tiên, mô hình trọng điểm về bảo vệ môi trường được lập và thẩm định, phê duyệt và bố trí kinh phí đầy đủ để triển khai, thực hiện đạt hiệu quả, đúng tiến độ. 100% các dự án đầu tư phát triển phải được đánh giá tác động môi trường, lập cam kết bảo vệ môi trường theo đúng pháp luật. 100% các cơ sở xây dựng mới phải áp dụng công nghệ sạch thân thiện với môi trường. 70% hộ gia đình, cá nhân và 100% doanh nghiệp áp dụng phân loại rác tại nguồn. 100% cơ sở sản xuất kinh doanh có sản phẩm xuất khẩu phải áp dụng theo tiêu chuẩn ISO 14001. Cải thiện môi trường cho sông Dương Đông, 100% người dân sử dụng nước sạch, xây dựng 01 nhà máy xử lý chất thải rắn 200 tấn/ ngày.

Giai đoạn 2011-2020: Tăng cường năng lực, thể chế, chính sách, ban hành các văn bản cụ thể hóa các quy phạm pháp luật về môi trường có tính đặc thù, ưu đãi áp dụng cho Phú Quốc. Hạn chế mức độ ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường: chất thải công nghiệp, bệnh viện phải được thu gom xử lý theo đúng quy định; 100% khu vực bị ô nhiễm được khắc phục xử lý, tăng độ che phủ rừng lên 75%. Phạm vi của đề án bao gồm toàn bộ phần đất liền và vùng ven bờ của huyện đảo Phú Quốc. Truớc tiên ưu tiên thực hiện 16 dự án của Đề án từ năm 2008 đến 2020, dự kiến cần kinh phí khoảng 800 tỷ đồng.

Tàu thuyền không được quy hoạch nơi trú, đậu cũng góp phần gây ô nhiễm môi trường biển

Quan sát những gì hiện hữu ở đảo Phú Quốc hiện nay cho thấy: Cần phải gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng ô nhiễm môi trường, nguồn nước ngầm và vùng nước biển gần bờ. Cùng với hoạt động du lịch - dịch vụ thì việc thiếu quy hoạch các khu nuôi trồng thủy sản nên việc nuôi trồng thủy sản hiện nay còn mang tính tự phát trên vùng biển Phú Quốc cũng tác động rất lớn đến chất lượng nguồn nước biển.

 Giang Sơn