Trước đó, sáng 2/10, phát biểu kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ Tài nguyên Môi trường cùng Hà Nội, TP HCM có giải pháp căn cơ, đồng bộ, rõ ràng hơn để xử lý vấn đề ô nhiễm không khí...
Về dài hạn, kế hoạch hành động quốc gia về cải thiện chất lượng không khí đang được triển khai một cách toàn diện, từ hoàn thiện thể chế cho tới các biện pháp cụ thể giảm nguồn phát thải bụi mịn vào không khí. "Bộ Tài nguyên Môi trường và các địa phương sẽ triển khai mạnh mẽ hơn kế hoạch này, để dần từng bước cải thiện chất lượng không khí tại Hà Nội, TP HCM", Thứ trưởng Lê Công Thành nói.
Theo Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết, xu hướng biến động của PM10 và PM2.5 tại các thành phố phía Bắc Việt Nam, trong đó có Hà Nội phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thời tiết khí hậu.
Nhận định sơ bộ nguyên nhân PM2.5 tăng cao do đây là thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi, khối không khí lạnh từ phía Bắc khuếch tán xuống phía Nam tạo nên dãy hội tụ nhiệt đới kết hợp với không khí lạnh gây hiện tượng nghịch nhiệt làm gia tăng nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí. Đặc biệt vào thời gian sáng sớm, là khoảng thời gian gió lặng nên khả năng phát tán các chất ô nhiễm thấp. Khi có ánh sáng mặt trời đốt nóng lớp không khí gần mặt đất, không còn hiện tượng nghịch nhiệt, bụi PM2.5 được phát tán, chất lượng không khí được cải thiện hơn. Bên cạnh đó, những ngày này, hoạt động đốt rơm rạ trong mùa thu hoạch ở khu vực ngoại thành cũng góp phần làm gia tăng nồng độ bụi PM2.5 trong không khí. Ngoài ra, qua theo dõi về lượng mưa trong tháng 9 các năm từ 2013-2019 cho thấy, năm 2019 có lượng mưa thấp nhất, liên tiếp trong nhiều ngày (từ 21-30/9), toàn bộ khu vực Hà Nội không có mưa. Đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nồng độ bụi trong không khí của Hà Nội cao đột biến trong thời gian này.
Đề cập tới các ứng dụng đo chỉ số ô nhiễm không khí, Thứ trưởng Lê Công Thành cho rằng, một số trang mạng nước ngoài, ví dụ ứng dụng Airvisual, thu thập thông tin từ nhiều trạm quan trắc khác nhau. Trước đây đo nồng độ bụi mịn PM2.5 là việc khó khăn, nhưng hiện đã có nhiều công nghệ để quan trắc. Tuy nhiên, về độ chính xác thì các thiết bị đã được chuẩn hoá đáng tin cậy hơn.
Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh, chỉ số trên các trang mạng về chất lượng không khí chỉ mang tính chất tham khảo, người dân nên tìm thông tin chính thức trên website của thành phố Hà Nội (moitruongthudo.vn) hoặc của Tổng cục Môi trường (enviinfo.cem.gov.vn).
Để xử lý vấn đề này, theo Thứ trưởng Lê Công Thành, trước hết các Bộ, cơ quan chức năng cần nghiên cứu, giải quyết giảm thiểu nguồn phát thải khí ô nhiễm vào môi trường. UBND thành phố Hà Nội, UBND thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố trong phạm vi có nguy cơ ô nhiễm môi trường không khí phải tổ chức đánh giá và kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải khí vào môi trường; có giải pháp và xử lý kịp thời, bảo đảm sức khoẻ cho người dân.
Trả lời câu hỏi về ô nhiễm môi trường ở Hà Nội, ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nói: Thời gian qua chúng ta đối mặt với biến đổi khí hậu, thời tiết không có gió, mưa, tạo lớp sương mù, gây ảnh hưởng rất lớn. Hà Nội có 11 trạm quan trắc, việc công bố chất lượng không khí được Hà Nội tổ chức thường xuyên và hàng ngày.
Khẳng định phương pháp đo thế nào cũng là một vấn đề, theo ông Hùng, Hà Nội xác định ô nhiễm môi trường không khí có nhiều nguyên nhân, từ khói thải ô tô xe máy, từ đốt than tổ ong, đốt rơm rạ ở ngoại thành…
Giải pháp được Hà Nội đưa ra là xử lý những vấn đề về môi trường, kết hợp với đó là xử lý nhà máy nước thải, che chắn công trình thi công, xả thải ra môi trường phải xử lý, giảm phương tiện cá nhân, tăng phương tiện công cộng…
