Lào Cai: Khai thác khoáng sản gắn với giảm nghèo bền vững

PV: Xin ông cho biết thời gian qua ngành TN&MT tỉnh Lào Cai đã triển khai những giải pháp gì để siết chặt hoạt động đấu giá, cấp phép, giám sát trách nhiệm của các đơn vị khai thác khoáng sản vừa để bảo vệ môi trường, vừa đảm bảo yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, phục vụ giảm nghèo bền vững?

Ông Vũ Đình Thuỷ: Lào Cai là tỉnh có tiềm năng khoáng sản dồi dào, với hơn 100 điểm mỏ, gồm 30 loại khoáng sản như a-pa-tít, đồng, sắt, vàng, gra-phit, chì, kẽm, mô-líp đen... có thể khai thác ở quy mô công nghiệp. Trong đó, riêng ba loại quặng a-pa-tít, đồng, sắt đang được khai thác trên quy mô lớn, hằng năm đạt hàng chục triệu tấn quặng phục vụ sản xuất phân bón, nguyên liệu xây dựng và sản xuất hàng hóa dân dụng khác.

Xác định việc quản lý Nhà nước trên lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản là một trong những nhiệm vụ quan trọng liên quan đến sự phát triển ổn định và bền vững, trong quá trình xem xét cấp phép Lào Cai luôn ưu tiên các dự án khai thác gắn liền với chế biến sâu, có nhà máy trên địa bàn tỉnh, sử dụng công nghệ sạch, ít hoặc không tạo ra chất thải gây ô nhiễm môi trường; gắn việc khai thác, chế biến với bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên. Công tác thu thuế được thực hiện trên cơ sở tài nguyên và giá trị tài nguyên của mỗi mỏ cụ thể để buộc doanh nghiệp tự chủ, tự cân đối thu tối đa nguồn tài nguyên nhằm tăng nguồn thu ngân sách địa phương và phát triển bền vững.

Đồng thời, địa phương cũng ban hành công văn tăng cường công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn và quy chế phối hợp trong quản lý tài nguyên khoáng sản, theo đó, đã phân định rõ trách nhiệm cho từng ngành, địa phương quản lý tài nguyên khoáng sản và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ngoài ra, Chủ tịch UBND các huyện cũng chịu trách nhiệm về chức năng, nhiệm vụ đối với hoạt động khai thác khoáng sản tại địa phương mình quản lý.

Nhằm đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân nơi có khoáng sản được khai thác. Phân bổ, điều tiết kịp thời các khoản thu từ hoạt động khoáng sản, đảm bảo tỷ lệ theo quy định cho địa phương nơi có khoáng sản để thực hiện tốt công tác bảo vệ tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường.

Là địa phương có tiềm năng khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường như cát, sỏi, đất sét, đất san lấp, đá. Nguồn tài nguyên khoáng sản đã góp phần nâng cao nguồn thu ngân sách cho địa phương, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động trên địa bàn, nhất là ở các vùng nông thôn miền núi. Do vậy khai thác khoáng sản đang là một trong những giải pháp song hành trong công tác giảm nghèo bền vững tại Lào Cai.

PV: Xin ông cho biết rõ hơn về hoạt động khai thác khoáng sản, bảo vệ môi trường song hành với công tác giảm nghèo tại địa phương?

Ông Vũ Đình Thuỷ: Khoáng sản là một trong nhưng tài nguyên được thiên nhiên ban tặng cho Lào Cai, Lào Cai là tỉnh có nhiều tài nguyên nhất nhì Tây Bắc. Do vậy hoạt động khai thác chế biến khoáng sản của Lào Cai cũng vì thế mà sôi động hơn. Hiện tại Lào Cai có hơn 100 điểm mỏ lớn nhỏ, các mỏ này đã tạo ra công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động. Theo bao cáo,   chỉ tính riêng năm 2022, Lào Cai đã Thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt tiền cấp quyền/ tiền đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với 17 mỏ và kho (06 mỏ và 11 kho lưu) với số tiền 153tỷ đồng.

Còn về vấn đề bảo vệ môi trường tạo công ăn việc làm cho người dân thì những năm gần đây các mỏ khai thác khoáng sản đều làm tốt công tác bảo vệ môi trường, ổn định thu nhập cho cán bộ công nhân viên tại các điểm khai thác mỏ, ủng hộ các hoạt động an sinh xã hội nơi mình có hoạt động khai thác khoáng sản và đóng thuế đầy đủ giúp địa phương có thêm nguồn ngân sách phục vụ cho phát triển kinh tế.

Ví dụ như Chi nhánh mỏ tuyển đồng Sin Quyền Lào Cai là một trong những đơn vị có hoạt động khai thác khoáng sản lớn nhất hiện nay tại tỉnh Lào Cai. Chi nhánh có sấp xỉ 1.300 cán bộ, công nhân viên với 80% là người địa phương làm việc và Chi nhánh luôn đảm bảo việc làm ổn định cho người lao động, tiền lương bình quân đạt trên 10 triệu.đồng/người/tháng.

Còn về công tác BVMT, Chi nhánh cũng đã đầu tư xây dựng cổng, tường rào, nhà bảo vệ, rãnh thoát nước của Phân xưởng cơ điện với, đầu tư 2 xe ô tô tưới nước dập bụi công trường. Có kiến cải tiến kỹ thuật và giải pháp hợp lý hóa sản xuất có giá trị làm lợi cao, góp phần làm giảm chi phí sản xuất, tăng tuổi thọ sử dụng vật tư, thiết bị. Ngoài hoạt động khai thác sản xuất Công ty cũng đã duy trì giữ gìn mối quan hệ với chính quyền và nhân dân địa phương, các đơn vị trên địa bàn tạo được mối quan hệ gắn bó với cơ sở. Mỗi năm ủng hộ cho địa phương nơi đóng chân để giải quyết các vấn đề an sinh xã hội hàng trăm triệu đồng.

PV: Trong thời gian tới để làm tốt hơn nữa công tác khai thác khoáng sản đi đôi với bảo vệ môi trường và giảm nghèo bền vững, ngành TN&MT Lào Cai đã có những chủ trương chính sách gì?

Ông Vũ Đình Thuỷ: Để tiếp tục khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản phục vụ mục tiêu bảo vệ môi trường giảm nghèo bền vững, thời gian tới, địa phương tiếp tục tăng cường giám sát chặt chẽ việc thực hiện trách nhiệm xã hội của tổ chức, cá nhân với cộng đồng nơi khai thác khoáng sản cũng như việc thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Đồng thời, quy định và giám sát các doanh nghiệp khai thác phải ưu tiên sử dụng lao động địa phương vào khai thác, chế biến khoáng sản và các dịch vụ có liên quan. Cùng với chính quyền địa phương, doanh nghiệp phải bảo đảm việc chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân có đất bị thu hồi để khai thác khoáng sản. Bên cạnh đó, Sở cũng thường xuyên tham mưu UBND tỉnh Lào Cai điều tiết khoản thu từ hoạt động khai thác khoáng sản để hỗ trợ địa phương (nơi có khoáng sản được khai thác) phát triển kinh tế – xã hội, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!