Kiến nghị tạm dừng khai thác cát phía thượng lưu cầu Trung Hà

Báo cáo nêu rõ: vừa qua, trên một số phương tiện truyền thông có phản ánh tình hình khai thác cát tại xã Hồng Đà, huyện Tam Nông gây sạt lở bờ vở sông; Sở TN&MT đã phối hợp với các cơ quan liên quan: Sở NN&PTNT, Sở Xây dựng, UBND huyện Tam Nông, UBND xã Hồng Đà tổ chức kiểm tra thực địa và xem xét các vấn đề liên quan;

Cầu Trung Hà chạy qua địa bàn huyện Ba Vì - TP Hà Nội và huyện Tam Nông - tỉnh Phú Thọ. Ảnh: baotainguyenmoitruong.vn

Có hiện tượng sạt lở bờ sông phía thượng lưu cầu Trung Hà

Kết quả kiểm tra, rà soát cho thấy: Tại khu vực sông Đà thuộc xã Hồng Đà, huyện Tam Nông; UBND tỉnh cho phép Công ty TNHH Tiến Nga khai thác cát lòng sông Đà theo Giấy phép số 23/GP-UBND ngày 11/7/2014, thời hạn đến ngày 11/7/2019; diện tích khu vực khai thác là 32,9 ha (trong đó: Khu khai thác số 1 có diện tích là 24,72 ha- phía hạ lưu cầu Trung Hà; khu khai thác số 2 có diện tích là 8,18 ha- phía thượng lưu cầu Trung Hà); mức sâu thấp nhất được khai thác đến cao trình +2,5m.

Quá trình được cấp Giấy phép, Công ty đã chấp hành các quy định: Đã lập hồ sơ ký hợp đồng thuê đất theo quy định; Công ty đã lập Thiết kế mỏ, được Sở Xây dựng có thông báo kết quả thẩm định tại Văn bản số 787/SXD-VLXD ngày 3/10/2014 và Văn bản 51/SXD-VLXD ngày 18/1/2016.

Đoàn kiểm tra đã tiến hành đo 14 điểm độ sâu trong phạm vi mỏ cho thấy, cao trình đáy mỏ đều nằm trong giới hạn cho phép, không có điểm đo nào vượt độ sâu.

Về hiện trạng tuyến sông Đà thuộc xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, tại thời điểm kiểm tra Công ty TNHH Tiến Nga hoạt động trong chỉ giới được cấp phép khai thác. Hiện tại Công ty đang thực hiện khai thác tại khu vực khai thác số 2 phía dưới chân cầu Trung Hà, cách cầu Trung Hà 600m về phía hạ lưu sông Đà. Theo Công ty báo cáo: Công ty chấp hành khai thác vào ban ngày, không khai thác ban đêm; Tại khu vực phía thượng lưu cầu Trung Hà, Công ty đã dừng không khai thác từ tháng 8/2016 cho đến nay.

Kiểm tra phía thượng lưu cầu Trung Hà có hiện tượng sạt lở bờ sông với chiều dài 400m; chiều rộng 15m; chiều sâu dưới chân ta luy hơn 2m (thuộc khu hành chính số 1 và khu hành chính số 2). Nguyên nhân của việc sạt lở chưa được xác định chính xác, song quá trình làm việc, ý kiến phản ánh của chính quyền địa phương có thể xác định các nguyên nhân sau: Do thời gian trước phía bên địa phận Ba Vì, Hà Nội có hoạt động khai thác của các tầu cuốc; Hoạt động nạo vét luồng; Do thay đổi dòng chảy; Ngoài ra, ý kiến của một số hộ dân cho rằng cũng có nguyên nhân việc khai thác cát của Công ty TNHH Tiến Nga.

Sở TN&MT Phú Thọ cũng cho biết hiện nay, tại lưu vực này có hiện tượng thay đổi dòng, dòng sông đang xói thẳng vào bờ vở sông Đà thuộc xã Hồng Đà, huyện Tam Nông (phía thượng lưu của cầu Trung Hà) gây nên hiện tượng sạt lở như nêu trên.

Tạm dừng khai thác cát sông Đà tại xã Hồng Đà, huyện Tam Nông

Để bảo vệ bờ vở sông khu vực đang có hiện tượng sạt lở và thay đổi dòng chảy tại lưu vực sông Đà, xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Tiến Nga tạm dừng khai thác cát sông Đà tại tại phần diện tích khu khai thác số 2 (diện tích là 8,18),  phía thượng lưu cầu Trung Hà (thuộc khu hành chính số 1 và khu hành chính số 2), xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, để theo dõi diễn biến sạt lở và dòng chảy. Công ty chỉ được phép tiếp tục khai thác sau khi có ý kiến của UBND tỉnh bằng văn bản.

Với hoạt động tại khu khai thác số 2 phía thượng lưu cầu Trung Hà diện tích diện tích là 8,18 ha, Sở TN&MT Phú Thọ cũng kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu Công ty TNHH Tiến Nga: Khai thác đúng phạm vi ranh giới mỏ; đảm bảo khoảng cách bờ vở sông để tránh sạt lở; không khai thác vượt độ sâu cho phép; khai thác theo đúng thiết kế mỏ; Thả phao tại điểm mốc trên mặt nước khi khai thác. Khôi phục lại các mốc giới mỏ (cả mốc gửi) theo quy định tại Điều 20 Nghị định số 158/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ.

Đồng thời, Công ty TNHH Tiến Nga không được khai thác quá độ sâu cho phép (mức sâu khai thác thấp nhất đến cao trình +2,5m); nếu gây ra sạt lở bờ sông Đà, thuộc địa bàn xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, Công ty TNHH Tiến Nga phải có trách nhiệm gia cố, xử lý sạt lở và bồi thường thiệt hại cho nhân dân theo quy định.

Sở TN&MT Phú Thọ cũng kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo UBND huyện Tam Nông: Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc chấp hành của Công ty TNHH Tiến Nga, theo dõi tình hình sạt lở bờ vở sông. Nếu tiếp tục có diễn biến sạt lở cần báo cáo kịp thời UBND tỉnh và các sở, ngành của tỉnh biết để có biện pháp xử lý.

Việt Hùng