Trên 25km bờ biển Đông sạt lở, có vị trí tốc độ sạt lở tới 100m/tháng
Đoàn công tác đã khảo sát thực tế tình hình sạt lở bờ biển Đông thuộc địa phận 3 huyện (Đầm Dơi, Năm Căn, Ngọc Hiển) của tỉnh Cà Mau. Tại đây chưa xây dựng đê. Theo báo cáo của chính quyền, cơ quan chức năng địa phương từ nhiều năm qua, do tác động của BĐKH kết hợp triều cường, nước biển dâng, đã kéo hàng ngàn ha rừng phòng hộ xuống biển. Ở các cửa sông lớn đổ ra biển dòng chảy mạnh hơn làm xoáy lở đất. Nhiều nơi giao nhau ở các tuyến sông, đã xảy ra tình trạng sụp, sạt lở đất nghiêm trọng làm hư hại, phá hủy nhiều nhà cửa người dân, công trình công cộng.
Mới đây, tỉnh Cà Mau đã phải ban bố tình hình khẩn cấp sạt lở bờ biển Đông và bờ sông tại 8 vị trí xung yếu, cấp bách với trên 25km cửa biển, bờ biển và hơn 1,2km bờ sông. Đồng thời, tỉnh Cà Mau có tờ trình gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc hỗ trợ kinh phí để xử lý cấp bách với số tiền trên 947 tỷ đồng.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử, cho biết đây là những vị trí có tốc độ sạt lở rất nghiêm trọng, với tốc độ sạt lở bình quân mỗi tháng khoét sâu vào bên trong từ 20 - 50m, có nơi từ 80 - 100m/tháng. Do đó, số tiền 947 tỷ đồng đang là nhu cầu khẩn cấp nhằm thi công, củng cố các công trình đê kè ngăn chặn sạt lở, bảo vệ đất, bảo vệ tài sản nhân dân, công trình công cộng, nhất là tại cửa biển Vàm Xoáy, Rạch Gốc, Kênh Năm, Hố Gùi.
Hơn 15km bờ biển Tây nằm trong tình trạng khẩn cấp
Đối với bờ biển Tây đoạn thuộc địa phận tỉnh Cà Mau, một số đoạn đê vừa được nâng cấp và xây dựng kiên cố, nhưng nhiều nơi cũng đã sạt lở nghiêm trọng. Tỉnh Cà Mau đã phải ban bố tình huống khẩn cấp, sử dụng lực lượng quân đội kè hộ đê mới cơ bản ổn định. Tuy nhiên, nguy cơ vỡ đê biển Tây vẫn đang hiện hữu. Tại những nơi chưa có hệ thống đê mới, đai rừng phòng hộ đang bị phá hủy nghiêm trọng, sóng biển đã tiến sát vào vùng sản xuất của người dân. UBND tỉnh Cà Mau cũng vừa trình Trung ương xin hỗ trợ vốn 73,9 tỷ đồng để đầu tư xây dựng các dự án, công trình cấp bách, trọng điểm đang bị sạt lỡ, đê sắp vỡ.
Nhiều vị trí đê biển Tây đoạn thuộc địa phận tỉnh Kiên Giang cũng đang bị sạt lở trầm trọng. Nhất là các vị trí tại Hòn Quéo, xã Thổ Sơn huyện Hòn Đất; Mũi Rãnh, huyện An Biên. Theo báo cáo của Giám đốc Sở NN&PTNT Kiên Giang Nguyễn Văn Tám, trong 200km đê biển Tây thuộc địa phận tỉnh này đã có tới 80km đang bị sạt lở nặng.
Trong đó có nhiều đoạn sạt lở rất nghiêm trọng, nhất là ở 3 vị trí với tổng chiều dài 15,7km mà UBND tỉnh Kiên Giang đã công bố tình huống khẩn cấp, cần gấp 333 tỷ đồng để xử lý, gồm: khu vực Mũi Rãnh (huyện An Biên) 5km, Xẻo Nhàu 7km, vàm Kim Quy đến Tiểu Dừa (huyện An Minh) 7km. Đây là nguồn vốn từ khoản 10.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 18/6/2018 của Chính phủ và vốn dự phòng đầu tư công trung hạn 2016-2020.
Ngoài ra, theo ông Tám, trên địa bàn tỉnh Kiên Giang còn có các vị trí sạt lở rất nghiệm trọng đặc biệt nguy hiểm khác với tổng chiều dài 62,6km cần đến 659 tỷ đồng để xây dựng công trình ngăn chặn sạt lở, gồm: khu vực Thứ Nhất - Xẻo Quao (huyện An Biên), dài 15km; khu vực Chủ Vàng - Mười Thân (huyện An Minh), dài 4km; và một số đoạn thuộc huyện Kiên Lương, như: khu vực chùa Vạn Hòa vòng qua Mũi Dừa (dài 3km), Bãi Nam (0,2km), Xoa Ảo - Mũi Ông Cọp (0,4 km), Hòn Trẹm (0,8km), Bãi Cát Xì (0,2km).
Sạt lở đang đến hồi nguy cấp, không thể chờ
Tại các khu vực sạt lở nghiêm trọng, ban bố tình trạng khẩn cấp, chính quyền địa phương 2 tỉnh Kiên Giang, Cà Mau đều đã có chỉ đạo cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện các biện pháp an toàn cho sinh hoạt, sản xuất của người dân. Tại các vị trí sạt lở đều có cắm biển báo, khoanh vùng sạt lở bờ biển và đê biển đe dọa trực tiếp đến tính mạng người dân và sản xuất nông nghiệp. Đồng thời có chỉ đạo cơ quan chức năng tập trung theo dõi, khẩn trương khảo sát, tham mưu đề xuất phương án, giải pháp xử lý tình trạng sạt lở, vận động người dân di dời đến nơi an toàn.
Qua khảo sát thực tế và báo cáo của chính quyền, cơ quan chức năng địa phương, đại diện Đoàn công tác đánh giá sơ bộ thực trạng, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường đánh giá cao tinh thần chủ động thực hiện các giải pháp công trình ứng phó thiên tai của chính quyền địa phương, nhất là tỉnh Cà Mau.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường lưu ý ở khu vực huyện Hòn Đất có 25km đê biển Tây bị sạt lở ở mức nguy hiểm, cần phải làm kè bảo vệ, với tổng số vốn kiến nghị đầu tư là 625 tỷ đồng. Bờ biển Cà Mau bị ảnh hưởng nặng nề nhất so với 28 tỉnh, thành ven biển cả nước trước tác động ngày càng nghiêm trọng của BĐKH, nước biển dâng. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân các nguồn vốn cho đầu tư, hỗ trợ Cà Mau cũng như các tỉnh ĐBSCL còn chậm, chưa đạt yêu cầu.
“Bộ và tỉnh cần chủ động trong áp dụng các vấn đề liên quan đến cơ chế, thủ tục theo hướng khẩn cấp, vì sạt lở đang đến hồi nguy cấp, không thể chờ. Chậm ngày nào thì chúng ta tiếp tục mất rừng, mất đất, mà việc khôi phục lại cần có thời gian và tốn kém về nguồn lực. Dân cư, công trình ở ven sông, ven biển cần thiết phải chủ động di dời, tái định cư cho người dân mới mong giải quyết căn bản, bởi nguy cơ sạt lở luôn tiềm ẩn, gây thiệt hại lớn đến tài sản, kể cả tính mạng người dân. Trung ương tiếp tục xem xét, ưu tiên sử dụng các nguồn để hỗ trợ đầu tư kè bảo vệ các tuyến dân cư đông đúc có nguy cơ sạt lở cao”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nói.
Ngày 26/9, Đoàn công tác cũng đã đến kiểm tra vị trí xây dựng cống điều tiết nước, ngăn mặn Cái Lớn - Cái Bé thuộc xã An Bình, huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang.
