Hải Dương: Lo ngại từ vỏ thuốc BVTV vứt bừa bãi

Tại cánh đồng trước cửa thôn Phù Lịch, xã Nghĩa An, huyện Ninh Giang có vô số vỏ chai lọ, bao bì thuốc BVTV nằm lẫn trong cỏ hoặc nổi lềnh phềnh dưới mương nước. Anh Nguyễn Văn Đăng ở thôn Phù Lịch, cho biết: Trước đây cánh đồng này có xây những hố thu gom bao bì thuốc BVTV. Tuy nhiên, từ khi thôn dồn điền, đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng, những hố này đã không còn nữa. Vì vậy, sau khi sử dụng nhiều người đã vứt bừa bãi vỏ chai lọ, bao bì thuốc BVTV ra bờ ruộng, mương máng.

Không chỉ ở thôn Phù Lịch, tại nhiều địa phương, mặc dù đã được đầu tư xây dựng bể chứa nhưng bao bì thuốc BVTV vẫn bị vứt bừa bãi. Qua nhiều năm, các bể chứa đã đầy nhưng không được thu gom, vận chuyển đi tiêu hủy. Nhiều bể chứa không sử dụng đúng mục đích, không còn chỗ chứa, người dân buộc phải vứt bao bì xuống kênh mương. Như trên cánh đồng thôn Phạm Lâm, xã Đoàn Tùng, huyện Thanh Miện, ngay sát tỉnh lộ 393 là một bể chứa bao bì thuốc BVTV từ lâu đã trở thành nơi chứa giẻ lau dầu mỡ của xưởng sửa chữa ô tô gần đó. Cách đó vài chục mét, hàng trăm vỏ chai lọ, bao bì thuốc BVTV được vứt bên lề đường. Nhiều bao bì, chai lọ đã bị cỏ mọc phủ kín hoặc chìm xuống nước.

Vỏ bao bì thuốc BVTV vứt tràn lan nguy hại đến môi trường

Trên cánh đồng Cao, thôn Thượng Sơn, xã Tái Sơn, huyện Tứ Kỳ, anh Vũ Văn Khoa đang phun thuốc trừ lứa sâu rầy cuối vụ. Trên bờ cỏ, hàng chục bao bì thuốc BVTV đã sử dụng vứt ngổn ngang. Khi được hỏi, anh Khoa thản nhiên nói: khi phun xong anh thu gom bao bì vào túi nilon rồi đem về nhà cho vào thùng rác. Sau đó tổ thu gom rác của thôn sẽ vận chuyển ra bãi chôn lấp rác thải của thôn. 

Xử lý bao bì thuốc BVTV như thế nào vẫn là vấn đề nan giải. Theo ông Phạm Nguyên Hạnh, Chi cục trưởng Chi cục BVTV tỉnh Hải Dương: Hiện Hải Dương có khoảng 62.000 ha lúa 2 vụ, trên 8.000 ha rau màu vụ chiêm xuân và 22.000 ha rau màu vụ đông cùng hàng chục nghìn ha cây ăn quả. Mỗi năm, lượng thuốc BVTV được sử dụng lên tới 300 tấn. Tại những vùng thâm canh rau màu, lượng thuốc BVTV sử dụng luôn vượt khoảng 20% so với mặt bằng chung.

Theo quy định, bao bì thuốc BVTV là loại rác thải nguy hại nên việc tiêu hủy phải tuân theo quy trình chặt chẽ. Tại Hải Dương, từ trước đến nay, bao bì thuốc BVTV vẫn được xử lý bằng hình thức thu gom, chôn lấp hoặc đốt cùng với rác thải sinh hoạt. Đây là biện pháp xử lý không triệt để, bởi khi chôn lấp, bao bì thuốc BVTV phải mất hàng trăm năm mới tiêu hủy hết. Trong quá trình này, lượng thuốc còn lại sẽ ngấm xuống nguồn nước ngầm, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người dân. Do chưa có cơ chế và kinh phí thực hiện nên việc thu gom, vận chuyển, xử lý bao bì thuốc BVTV theo quy trình vẫn chưa thể thực hiện.

Để hạn chế và chấm dứt hoàn toàn việc vất bừa bãi bao bì, chai lọ thuốc BVTV ra mương máng, cánh đồng… các cấp, ban, ngành Hải Dương cần có giải pháp cụ thể, như: Tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong quá trình sử dụng thuốc BVTV trên đồng ruộng. Các cơ quan chuyên môn cùng chính quyền địa phương cần có biện pháp khuyến cáo, hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV phải tuân thủ theo nguyên tắc 4 đúng (đúng chủng loại, đúng liều lượng, đúng thời kỳ và đúng cách) để giảm tác hại của thuốc đối với sức khỏe và môi trường. Ngoài ra, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ cho nông dân áp dụng mô hình sản xuất sạch, sử dụng ít thuốc BVTV nhằm hạn chế lượng bao bì xả ra môi trường.

Bài & ảnh: Phạm Hoàng