Giải pháp ứng dụng công nghệ Nhật Bản giúp hỗ trợ vận hành hồ chứa tại Việt Nam hiệu quả, an toàn

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ảnh hưởng ngày càng khắc nghiệt, chủ đề vận hành theo thời gian thực, ứng dụng công nghệ nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và hạ du, đồng thời tối ưu hóa việc sử dụng nguồn nước cho các mục đích sử dụng và lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường thu hút được nhiều sự quan tâm của người tham gia.

Tại Hội thảo, TS. Hà Ngọc Tuấn – đại diện liên danh KIV-WeatherPlus đã có những phân tích về hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ vận hành hồ chứa tại Nhật bản, đất nước có nhiều điểm tương đồng về thủy lợi với Việt Nam.

Ông Tuấn chia sẻ, vận hành theo thời gian thực là phương pháp vận hành hiệu quả nhất cho điều tiết hồ chứa. Thông qua phương pháp này, Nhật Bản đã thiết lập được các quy trình vận hành nhất quán, đơn giản, dễ thực hiện, đảm bảo được an toàn trong vận hành lũ, và nâng cao hiệu quả quản lý nguồn nước.

Tại Việt Nam, từ năm 2021, liên danh KIV-WeatherPlus đã xây dựng và phát triển Hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa HNT dựa trên công nghệ đã triển khai thành công tại Nhật Bản hơn 30 năm qua. Hệ thống cho phép tính toán vận hành theo thời gian thực, dự báo và lên kế hoạch vận hành điều tiết hồ chứa. Tất cả các tác nghiệp này được thực hiện trên phần mềm diễn toán trực quan, dễ dàng thao tác cho người sử dụng.

Hệ thống HNT đang được triển khai cho gần 50 nhà máy thuỷ điện, và một số hồ thuỷ lợi và đã chứng minh được tính hiệu quả. Ví dụ hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa HNT cũng đã mang lại hiệu quả rõ rệt tại Hồ Định Bình (tỉnh Bình Định) khi tiết kiệm được 100 triệu m3 nước cho vụ đông xuân năm 2019-2020 thông qua năng lực dự báo của hệ thống.

Thời gian qua, việc vận hành an toàn hồ chứa tại Việt Nam được quan tâm đặc biệt do tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, tình hình mưa lũ diễn biến cực đoan, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho ngành thủy lợi.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Hoàng Hiệp – Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh, thời gian tới Bộ sẽ rà soát, điều chỉnh và phát triển thể chế phù hợp với tình hình hiện tại của ngành thủy lợi; cải tiến quy trình vận hành, hướng đến vận hành theo thời gian thực để thích nghi với biến đổi khí hậu phức tạp đang diễn ra hiện nay; rà soát các công trình xuống cấp để quản lý khai thác hiệu quả, an toàn, đa mục tiêu; ứng dụng khoa học công nghệ cần được đẩy mạnh, đặc biệt vào quy trình vận hành tại các hồ thủy lợi. Các quy định cần được thực hiện nghiêm ngặt đặc biệt phương án ứng phó với trường hợp khẩn cấp và bản đồ ngập lụt hạ du.