Dự thảo Nghị định "Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất": Kỳ vọng khắc phục nhiều bất cập

Luật Đất đai (sửa đổi) đã được Quốc hội Khóa XV, kỳ họp bất thường lần thứ 5 thông qua ngày 18/01/2024 (Luật Đất đai số 31/2024/QH15), trong đó có một số nội dung về "Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất" giao Chính phủ quy định chi tiết tại Nghị định.

Theo Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên - Huế, qua nghiên cứu Dự thảo Nghị định "Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất" do Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng, địa phương nhận thấy, Dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể các nội dung phân cấp cho Chính phủ. Trong đó, có 2 nội dung mang tính đột phá, tháo gỡ những vướng mắc về thủ tục, trình tự thực hiện so với các quy định trước đây, gồm: Điều 4: "Bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở" và Điều 46: "Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đối với dự án đầu tư có áp dụng chính sách đặc thù".

Ông Dương Văn Thành - Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai (Sở TN&MT Thừa Thiên - Huế) cho biết, một bất cập lâu nay thường gặp trong thực tế, đó là, người bị thu hồi đất nông nghiệp với diện tích lớn có nhu cầu được bồi thường bằng đất để tiếp tục sản xuất nông nghiệp nhằm đảm bảo kế sinh nhai, ổn định cuộc sống như trước khi bị thu hồi đất, hoặc được bồi thường theo loại đất khác, hoặc bồi thường bằng nhà ở để có thể chủ động giải quyết sinh kế của hộ gia đình nhưng không có quy định để thực hiện. Theo ông Thành, các quy định tại Điều 4 Dự thảo Nghị định sẽ góp phần tháo gỡ được những vướng mắc, bật cập nói trên.

Quy định đã giao quyền chủ động cho UBND cấp tỉnh về việc quy định diện tích đất bị thu hồi đủ điều kiện để được bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở; suất đất ở, suất nhà ở để bồi thường lại cho người bị thu hồi đất nhằm phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

Còn với Điều 46 đã tạo tính chủ động rất cao cho các địa phương có dự án triển khai để quy định chính sách đặc thù hợp với tình hình thực tế; các đơn vị tham mưu trình HĐND tỉnh quy định chính sách đặc thù cũng có cơ sở thực tế để thẩm định các nội dung cần thiết hỗ trợ cho phù hợp với điều kiện của từng địa phương; việc bổ sung, sửa đổi các chính sách đặc thù, nếu cần thiết cũng sẽ giảm bớt thời gian trong quá trình thực hiện do đã giao quyền chủ động về cho các địa phương, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án.

Ông Phan Quý Phương - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế chia sẻ, với Nghị định "Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất", khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành, Nghị định sẽ góp phần tháo gỡ những điểm "nghẽn" trước đây chưa có cơ sở để giải quyết mặc dù người bị thu hồi đất có nhu cầu và địa phương có quỹ đất để thực hiện. Điều này sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công các công trình, dự án cũng như góp phần vào việc giải ngân vốn đầu tư công, đưa các công trình, dự án đi vào hoạt động, trong đó có các dự án trong các khu công nghiệp, khu kinh tế, nâng tỷ lệ đóng góp ngày càng cao vào việc thu ngân sách hàng năm của tỉnh.

Thời gian tới, để triển khai Nghị định phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tỉnh sẽ giao Sở TN&MT chủ trì xây dựng quy định diện tích đất bị thu hồi đủ điều kiện để được bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở; suất đất ở, suất nhà ở để bồi thường lại cho người bị thu hồi đất; lấy ý kiến góp ý của các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, TP. Huế để tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định để thực hiện, có hiệu lực đồng thời với Luật Đất đai, Nghị định Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

"Tỉnh sẽ chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với Sở TN&MT, UBND các huyện, thị xã, TP. Huế rà soát, tổng hợp quỹ nhà hiện có để thực hiện bồi thường lại bằng nhà ở cho các trường hợp bị thu hồi đất; trường hợp cần thiết, có thể bố trí kinh phí xây dựng quỹ nhà ở để phục vụ cho mục đích bồi thường lại bằng nhà ở. Chỉ đạo UBND các huyện, thị rà soát, tổng hợp quỹ đất địa phương đang quản lý để có quỹ đất thực hiện bồi thường lại bằng đất khi Nhà nước thu hồi đất, kể cả trường hợp bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi...", ông Phương cho biết.