Gắn với lịch sử
Là nơi sinh sống của 19 dân tộc, đồng thời có nhiều di tích lịch sử mang đậm dấu ấn của chiến thắng Ðiện Biên Phủ, Ðiện Biên có nhiều tiềm năng phong phú để phát triển loại hình du lịch cộng đồng gắn với lịch sử. Từ năm 2004, tỉnh bắt đầu xây dựng mô hình du lịch cộng đồng tại 8 bản văn hóa thuộc huyện Ðiện Biên và TP. Ðiện Biên Phủ theo hình thức Nhà nước và nhân dân cùng làm, trong đó nổi bật là các bản Phiêng Lơi, Him Lam (TP. Ðiện Biên Phủ) và bản Mển (huyện Ðiện Biên).
Bản Mển, xã Thanh Nưa (huyện Ðiện Biên) là 1 trong 8 bản đầu tiên của tỉnh được đầu tư, xây dựng nhà văn hóa và nâng cấp thành bản văn hóa du lịch giai đoạn 2003 - 2010.
Ðến với bản Mển, du khách được trải nghiệm các hoạt động trong sinh hoạt thường ngày cùng dân bản như: Chế biến các món ăn truyền thống; chăm sóc gia súc, gia cầm; lên rừng lấy củi; xuống suối bắt cá; dệt, thêu thổ cẩm hay tham gia các hoạt động văn nghệ cộng đồng. Bản Mển đã thành lập một tổ ẩm thực có kinh nghiệm trong việc chế biến các món ăn địa phương và một đội văn nghệ chuyên biểu diễn các bài hát, điệu múa truyền thống phục vụ du khách.
Gắn với nông thôn mới
Hà Giang - mảnh đất địa đầu nơi biên cương của Tổ quốc là nơi cư trú của 22 dân tộc, trong đó, mỗi dân tộc đều bảo tồn và lưu giữ những giá trị, sắc thái văn hóa riêng, tạo nên bản sắc đặc trưng mà không phải vùng đất nào cũng có được. Với những lợi thế đó, tỉnh Hà Giang đã đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch cộng đồng gắn với nông thôn mới, như bước đột phá trong phát triển du lịch của địa phương. Ðến nay, tỉnh Hà Giang đã xây dựng được nhiều làng văn hóa du lịch cộng đồng tại hầu hết các huyện trong tỉnh, tiêu biểu là các làng Tiến Thắng, Hạ Thành (TP. Hà Giang); Nậm Hồng và Phìn Hồ (huyện Hoàng Su Phì)…
Ðiển hình là làng văn hóa du lịch Hạ Thành, chủ yếu là đồng bào dân tộc Tày sinh sống. Ðến Hạ Thành, du khách sẽ được tận hưởng bầu không khí trong lành, mát mẻ, thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp với những đồi cọ xanh biếc, những tảng đá cổ nằm rải rác khắp các thửa ruộng bậc thang hay dòng thác Nậm Tha ngày đêm ào ào nước chảy. Ðến đây, du khách còn có dịp tham gia chương trình du lịch “30 phút làm công dân thôn Hạ Thành” với nhiều hoạt động thú vị như: Nghỉ đêm tại nhà dân, câu cá, làm nương, thưởng thức các món ăn dân dã hay tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ dân gian như: Múa sen, hát cọi, hát then, hát giao duyên…
Gắn với du lịch sinh thái và văn hóa
Hiện nay, Lào Cai đã xây dựng được 13 điểm du lịch cộng đồng, tập trung chủ yếu ở các huyện Sa Pa và Bắc Hà, tiêu biểu là: xã Tả Van, Tả Phìn, Nậm Sài (huyện Sa Pa); Bảo Nhai, Na Hối, Tà Chải (huyện Bắc Hà)… Mô hình du lịch cộng đồng Lào Cai dựa trên nét văn hóa truyền thống của người dân bản địa để xây dựng khai thác một số sản phẩm du lịch đặc trưng như: Sản phẩm du lịch gắn với di sản văn hóa ruộng bậc thang Lào Cai trong chương trình “Hành trình khám phá cung đường di sản văn hóa ruộng bậc thang - Tây Bắc” dựa trên di tích danh thắng ruộng bậc thang Sa Pa và ruộng bậc thang thung lũng Thề Pả (Bát Xát); sản phẩm “Chợ phiên vùng cao” dựa trên những phiên chợ truyền thống: Bắc Hà, Cán Cấu, Si Ma Cai, Mường Hum, Y Tý…
Và một trong những điểm du lịch cộng đồng mang đặc trưng, sắc thái văn hóa riêng, nổi bật ở Lào Cai là bản Tả Van Giáy, xã Tả Van (huyện Sa Pa) nằm cách trung tâm thị trấn Sa Pa 8km về phía Nam. Hầu hết các hộ trong bản đều làm du lịch cộng đồng. Bất kỳ ai đã một lần đến với Tả Van Giáy, hẳn sẽ không thể quên được hình ảnh những nương ngô xanh mướt đang trổ bắp, những thửa ruộng bậc thang xanh ngút ngàn trải dài lưng chừng núi, những bữa cơm dân dã ấm áp tình người hay những khuôn mặt hồn hậu, chân chất của con người nơi đây.