(TN&MT) - Mấy ngày nay, mưa lớn xảy ra triền miên khiến nước trong hồ chứa chất thải Nhà máy Tuyển quặng đồng Sin Quyền thuộc Công ty Mỏ tuyển đồng Sin Quyền nằm ở địa phận xã Cốc Mỳ, huyện Bát Xát (Lào Cai) dâng cao, nguy cơ vỡ đập hồ chứa là rất cao. Mặc dù, kế hoạch gia cố than đập đã được để ra từ hơn 2 tháng nay, tuy nhiên, chủ hồ chứa không thể tiến hành gia cố nâng cấp đập vì hàng chục hộ dân đứng ra cản trở với lý do công tác đền bù giải phóng mặt bằng của chính quyền địa phương có nhiều khuất tất.
Trước nguy cơ vỡ đập hồ chứa, ngày 22/8, huyện Bát Xát cùng với xã Cốc Mỳ đã bố chí lực lượng để tổ chức giải tỏa các điểm người dân rào chắn đường công vụ và lán trại dựng trên bờ đập, đồng thời bảo vệ đảm bảo an toàn cho Công ty Mỏ tuyển đồng Sin Quyền triển khai thi công gia cố, nâng cấp đập hồ chứa quặng thải.
Được biết, việc chính quyền huyện Bát Xát phải tổ chức bố trí lực lượng để bảo vệ, đảm bảo an toàn cho công nhân Công ty Mỏ tuyển đồng Sin quyền tổ chức thi công gia cố đập hồ chứa nước và quặng thải là do từ hai tháng nay có nhiều hộ dân ở các thôn Minh Tân, Bản Trang, Đoàn Năm, xã Cốc Mỳ đã dựng lán trại, rào đường công vụ vào đập để ngăn cản chủ đập thi công với lý do công tác giải phóng mặt bằng khu vực lòng hồ chưa thỏa đáng và còn nhiều khuất tất.
 |
| Một điểm ở đập số 1 có nguy cơ bị vỡ cần được gia cố |
Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Văn Đức, Phó Chủ tịch UBND xã Cốc Mỳ cho biết: hiện có 16 hộ dân bị ảnh hưởng đã ra dùng cây que rào đường công vụ khu vực thi công bờ đập hồ chứa. Ngoài việc rào đường ngăn cản thi công, các hộ dân cũng đã dựng hàng chục lán trại để canh giữ và ngăn cản phương tiện máy móc, công nhân của Công ty Mỏ tuyển đồng Sin Quyền thi công nâng cấp đập hồ chứa. Nguyên nhân khiến các hộ dân tổ chức ngăn cản đơn vị thi công nâng cấp đập hồ chứa là do các hộ chưa đồng ý với phương án tổ chức bồi thường giải phóng mặt bằng của UBND huyện Bát Xát, ông Đức cho biết thêm.
Bà Dương Thị Thảo, hộ dân có đất nằm trong khu vực giải phóng mặt bằng ở khu vực hồ thải, cho biết: hiện nay, có 16 hộ dân ở 3 thôn Minh Tân, Bản Trang, Đoàn Năm có đất phải thu hồi, giải phóng mặt bằng đang có ý kiến kiến nghị UBND huyện Bát Xát làm rõ những tồn tại trong công tác thống kê, áp giá đền bù khi triển khai giải phóng mặt bằng khu vực hồ chứa chất thải của Nhà máy tuyển quặng đồng Sin Quyền. Riêng gia đình bà bị thu hồi hơn 20.000m2 nhưng đến nay, UBND huyện mới chi trả đền bù cho diện tích đất là 3.200m2 với số tiền 19 triệu đồng, còn nhiều diện tích đất ruộng bị ngập nước nhưng vẫn chưa được nhận tiền đền bù.
Cũng theo bà Thảo, không riêng gì gia đình bà mà hầu hết các hộ khác đều có thắc mắc về việc diện tích bị thu hồi và diện tích được chi trả không đúng; đặc biệt, có trường hợp một công an viên của xã không có đất nằm trong khu vực bị thu hồi nhưng đã lập hồ sơ và nhận tiền đền bù lên đến cả trăm triệu đồng, vì thế nhân dân rất bức xúc nên đã đến dựng lều lán, rào đường công vụ ngăn cản thi công gia cố bờ đập để yêu cầu chính quyền huyện phải làm rõ đảm bảo quyền lợi của nhân dân.
Có mặt tại khu vực đập hồ chứa nước thải và quặng thải của Nhà máy Tuyển Quặng đồng Sin Quyền, sáng 22/8, chúng tôi thấy hàng trăm người dân đã tụ tập để phản đối, ngăn cản các đơn vị thi công. Sau khi tuyên truyền, thuyết phục các hộ dân tự giác tháo dỡ lán trại dựng trên khu vực bờ đập nhưng không có kết quả, lực lượng công an huyện và dân quân xã Cốc Mỳ đã tiến hành cưỡng chế tháo dỡ, lúc này một số người dân có hành động quá khích với lực lượng chức năng đã phải tạm giữ một số người để giữ trật tự.
Đến chiều 22/8, trật tự đã được lập lại, Nhà máy Tuyển quặng đồng Sin Quyền đã triển khai máy móc để gia cố thân đập nhưng nhiều người dân vẫn tụ tập bên ngoài yêu cầu dừng thi công. Nguy cơ người dân tiếp tục xâm nhập khu vực đập để cản trở việc gia cố đập là rất lớn nếu công tác giữ gìn trật tự không được đảm bảo thường xuyên.
|
| Với lý do chưa được bồi thường giải phóng mặt bằng thỏa đáng nhiều người dân đã ngăn cản các đơn vị thi công gia cố đập |
Được biết, toàn bộ diện tích hồ chứa nước thải chất thải của Nhà máy Tuyển Quặng đồng Sin Quyền đã được UBND tỉnh Lào Cai cấp quyền sử dụng đất theo quyết định số 376/QĐ-UBND ngày 09/02/2007. Hồ có 3 phần tách biệt nhau nằm trên địa phận các thôn Minh Tân, Bản Trang, Đoàn Năm, xã Cốc Mỳ với dung tích chứa 9 triệu mét khối nước và quặng thải. Hiện nay, do thời tiết mưa nhiều nên khu vực đập số 1 có nguy cơ vỡ rất cao, hơn nữa hồ nằm ngay bên cạnh bờ sông Hồng nên nếu không có biện pháp gia cố đập thì nguy cơ vỡ đập là rất lớn, nếu xảy ra vỡ đập sẽ làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cho toàn bộ hạ lưu sông Hồng.
Thiết nghĩ, việc khẩn trương thi công gia cố đập là cấp thiết nhưng việc quan tâm giải quyết đúng pháp luật quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi phục vụ việc xây dựng hồ chứa chất thải của Nhà máy Tuyển quặng đồng Sin Quyền cũng không kém phần quan trọng. Câu trả lời cho vấn đề này thuộc về các cơ quan chức năng huyện Bát Xát.
Bài & ảnh: Quốc Khánh
