Chủ động bố trí ngân sách thực hiện phòng, chống dịch Covid-19

Không để thiếu kinh phí

Theo Bộ Tài chính, để phòng, chống dịch Covid-19 theo phương châm “4 tại chỗ” là dự phòng, cách ly điều trị tại chỗ; cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc men, phòng hộ tại chỗ; kinh phí tại chỗ; nhân lực tại chỗ, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương chủ động bố trí nguồn ngân sách địa phương và các nguồn kinh phí hợp pháp khác để thực hiện phòng, chống dịch Covid-19 theo phương án phòng, chống dịch của Bộ Y tế; đảm bảo đúng mục đích, tiết kiệm, hiệu quả; không để thiếu kinh phí, nhất là kinh phí mua sắm sinh phẩm, vật tư y tế.

Bộ Tài chính đề nghị các địa phương chủ động bố trí nguồn ngân sách địa phương và các nguồn kinh phí hợp pháp khác để thực hiện phòng, chống dịch Covid-19. Ảnh minh họa

Ngân sách Trung ương hỗ trợ các địa phương để thực hiện phòng, chống dịch Covid-19 theo quy định tại Quyết định số 482/QĐ-TTg ngày 29/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về nguyên tắc hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương trong phòng, chống dịch Covid-19.

Trong tổ chức thực hiện, trường hợp địa phương có khó khăn về cân đối ngân sách địa phương, UBND tỉnh kịp thời báo cáo về Bộ Tài chính để xem xét xử lý theo quy định.

Về cơ chế mua sắm phương tiện, trang thiết bị, hóa chất, vật tư, sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19, Bộ Tài chính đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện và chịu trách nhiệm toàn diện đối với công tác mua sắm phương tiện, trang thiết bị, hóa chất, vật tư, sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 theo quy định của pháp luật về đấu thầu và quy định của pháp luật liên quan.

Bộ Tài chính cũng hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về hình thức lựa chọn nhà thầu. Căn cứ Quyết định 447/QĐ-TTg ngày 1/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc công bố dịch Covid-19 và tình hình diễn biến dịch bệnh để chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý tổ chức đấu thầu theo các hình thức lựa chọn nhà thầu quy định tại các Điều 20, 21, 22, 23, 24, 25 và 26 Luật Đấu thầu (gồm: Đấu thầu rộng rãi; đấu thầu hạn chế; chỉ định thầu; chào hàng cạnh tranh; mua sắm trực tiếp; tự thực hiện; lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt).

Tại điểm a khoản 1 Điều 22 Luật Đấu thầu quy định hình thức chỉ định thầu được áp dụng trong trường hợp “Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng gói thầu thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách”.

Theo đó, trong thời gian có dịch được cấp có thẩm quyền công bố, các địa phương được quyết định theo thẩm quyền việc thực hiện chỉ định thầu đối với các gói thầu mua sắm thuộc phạm vi quản lý để triển khai công tác phòng, chống dịch Covid-19 trong trường hợp cấp bách theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 22 Luật Đấu thầu.

UBND các tỉnh, thành phố thường xuyên kiểm tra, giám sát việc mua sắm phương tiện, trang thiết bị, hóa chất phục vụ phòng, chống dịch covid-19. Ảnh minh họa

Mua sắm trang thiết bị theo đúng quy định pháp luật

Về giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hướng dẫn của Bộ Tài chính cho biết, giá gói thầu được tính đúng, tính đủ toàn bộ chi phí để thực hiện gói thầu, kể cả chi phí dự phòng, phí, lệ phí và thuế. Theo quy định tại Thông tư số 58/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính, khi xác định giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần căn cứ vào ít nhất một trong các tài liệu sau: thứ nhất, giá hàng hóa cần mua của ít nhất 3 đơn vị cung cấp hàng hóa khác nhau trên địa bàn để làm căn cứ xác định giá gói thầu; trong trường hợp không đủ 3 đơn vị trên địa bàn có thể tham khảo trên địa bàn khác đảm bảo đủ 3 báo giá.

Thứ hai, dự toán mua sắm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt (gồm: chủng loại tài sản, hàng hóa, dịch vụ, số lượng, đơn giá hoặc toàn bộ dự toán được bố trí để mua sắm một loại tài sản, hàng hóa, dịch vụ trong năm). Thứ ba, kết quả thẩm định giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thẩm định giá tài sản, doanh nghiệp thẩm định giá đối với các loại tài sản, hàng hóa, dịch vụ phải thẩm định giá theo quy định của Luật Giá.

Thứ tư, gá thị trường tại thời điểm mua sắm được tham khảo từ thông tin chính thống do các nhà cung cấp theo quy định của pháp luật Việt Nam công bố được khai thác qua mạng Internet. Thứ năm, giá của gói thầu mua sắm loại hàng hóa tương tự trong thời gian trước đó gần nhất, tối đa không quá 30 ngày.

Căn cứ quy định nêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo, quyết định việc xác định giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định; không được phát sinh thêm thủ tục hành chính làm chậm trễ, ách tắc trong việc mua sắm. Giá đề nghị trúng thầu không vượt giá gói thầu được phê duyệt theo quy định tại Điểm e Khoản 1 Điều 43 Luật Đấu thầu.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện nghiêm các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước. UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thường xuyên kiểm tra, giám sát và chỉ đạo tổ chức thực hiện mua sắm phương tiện, trang thiết bị, hóa chất, vật tư, sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 theo đúng quy định của pháp luật; chỉ đạo thanh toán đầy đủ, không để nợ đọng kinh phí mua phương tiện trang thiết bị, hóa chất, vật tư, sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 cho nhà thầu theo đúng quy định. Đồng thời chịu trách nhiệm về chất lượng, giá cả, tổ chức quản lý, phân phối, sử dụng bảo đảm công khai, minh bạch, không để xảy ra lãng phí, tiêu cực, thất thoát ngân sách, tài sản của nhà nước; không để xảy ra tình trạng thiếu sinh phẩm, vật tư, thiết bị y tế phòng, chống dịch Covid-19 theo đúng chỉ đạo, tình huống và kịch bản phòng, chống dịch Covid-19 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch Covid-19 và Bộ Y tế.

Trả lời báo chí, ông Bùi Anh Bình- Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Hành chính sự nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã yêu cầu cơ quan tài chính và Kho bạc nhà nước các cấp tại địa phương thực hiện quản lý kinh phí mua sắm phương tiện, trang thiết bị, hóa chất, vật tư, sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 theo đúng quy định của pháp luật, không được phát sinh thêm thủ tục hành chính làm chậm trễ, ách tắc trong việc mua sắm.

Việc Bộ Tài chính hướng dẫn chi tiết về trường hợp được chỉ định thầu, tổ chức đầu thầu, xây dựng giá gói thầu cũng như cơ quan chịu trách nhiệm được cho là sẽ khắc phục được tình trạng lợi dụng mua sắm trang thiết bị y tế chống dịch Covid-19 để trục lợi tiền từ ngân sách nhà nước.

Trước đó, cuối năm 2020, ngoài vụ án nâng giá máy xét nghiệm Covid-19, cơ quan điều tra Bộ Công an cũng mở rộng điều tra làm rõ dấu hiệu sai phạm trong mua sắm 18 gói thầu trang thiết bị, vật tư y tế chống dịch bệnh tại CDC Hà Nội. Hay mới đây, đầu tháng 4/2021 vừa qua, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp cũng đã có kết luận về việc mua máy móc, thiết bị, hóa chất vật tư y tế phục vụ phòng chống dịch bệnh Covid-19 của Sở Y tế tỉnh này với 6 hợp đồng mua máy móc, thiết bị bị chênh cao gần 700 triệu đồng...

Ngoài sai phạm về tài chính, các gói thầu mua sắm nói trên đều có vấn đề ở các khâu như chưa khảo sát thực tế, thu thập thông tin giá trị trường thế giới, chứng thư thẩm định giá chưa đúng theo quy định, một số công ty nằm trong danh sách chào giá chỉ có chức năng kinh doanh, không có chức năng nhập khẩu nên khi trúng thầu thì không cung cấp được giấy phép bán hàng của nhà sản xuất hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác...