Cấp sổ đỏ cho các chung cư ở Hà Nội: Khó như “lên trời”

   

   

  Theo Sở TN&MT Hà Nội, đến nay có 112.150 căn hộ đã xây dựng xong, bàn giao cho người mua nhà. Hiện, Sở TN&MT đã hướng dẫn thủ tục và triển khai cấp 36.110 sổ đỏ cho người mua nhà, còn lại 76.040 căn, chủ đầu tư chưa làm các thủ tục cấp sổ đỏ theo quy định. Ngoài ra, 104.430 căn đang trong quá trình xây dựng. Đặc biệt, 6 tháng đầu năm 2014, các quận, huyện mới chỉ cấp được 9.701 sổ đỏ, đạt 24% kế hoạch.

   

  Đơn cử, như dự án khu đô thị mới Bắc QL 32 (huyện Hoài Đức) được xây dựng từ năm 2008 và kết thúc năm 2012 với 784 căn biệt thự, liền kề. Chủ đầu tư đã bàn giao 551/784 căn hộ cho người mua nhà nhưng hiện vẫn chưa có căn hộ nào được cấp sổ đỏ.

   

  Ngay cả ở các dự án nhà ở xã hội mà người thu nhập thấp rất quan tâm và chính quyền đang có chủ trương chỉ cần người mua nhà thu nhập thấp nhận được biên bản bàn giao nhà từ chủ đầu tư là có thể được làm thủ tục cấp sổ đỏ. Thậm chí, người mua nhà có thể rút hồ sơ từ chủ đầu tư, trực tiếp tự đi làm sổ đỏ. Tuy nhiên, thực tế tại các dự án nhà thu nhập thấp, mọi việc không đơn giản như vậy.  Ví dụ ở CT1 Ngô Thì Nhậm (quận Hà Đông) là dự án nhà thu nhập thấp thí điểm, triển khai đầu tiên của thành phố, được bàn giao sớm nhất trên cả nước. Nhưng, mặc dù 328 căn hộ được đưa vào sử dụng từ tháng 4/2011, đến nay chưa cư dân nào có sổ đỏ.

   

   

  Nói về nguyên nhân của việc trên, Sở TN&MT Hà Nội cho rằng, các chủ đầu tư chưa có tinh thần trách nhiệm cao trong việc thực hiện công tác cấp sổ đỏ cho người mua nhà. Có những dự án, chủ đầu tư chậm, thậm chí gây khó khăn cho người mua nhà trong việc hoàn thiện hồ sơ như: Không thanh lý hợp đồng, không xuất hóa đơn giá trị gia tăng, không xác nhận hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho người mua nhà, chậm cung cấp hồ sơ pháp lý của dự án.... Bên cạnh đó, nhiều dự án đã được giải quyết, tháo gỡ khó khăn vướng mắc nhưng số lượng hồ sơ do chủ đầu tư nộp đến văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội còn rất hạn chế.

   

  Đặc biệt, còn tồn tại nhiều sai phạm của các chủ đầu tư như: Tiến độ thực hiện dự án chậm, một số dự án dừng thi công, tiến độ bàn giao nhà không đúng thời gian dự kiến; thay đổi chủ đầu tư; điều chỉnh quy hoạch, thay đổi mật độ hệ số sử dụng đất, quy mô công trình; vi phạm của chủ đầu tư tại các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn Thành phố. Tình trạng mua đi, bán lại nhà đất và bên mua chưa nộp đủ giấy tờ hoặc mua nhà cho mục đích kinh doanh kiếm lời, đầu cơ chờ giá cao để bán lại hưởng chênh lệch. Một số trường hợp giấy tờ về quyền sử dụng đất (Giấy chứng nhận hoặc quyết định giao đất) đứng tên công ty mẹ; nhưng việc xây dựng và ký hợp đồng bán nhà lại do công ty con thực hiện.

   

  Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT Đặng Hùng Võ cho rằng, nguyên nhân của việc này là do quy trình cấp sổ đỏ mà chủ đầu tư dự án chịu trách nhiệm là một cơ chế không phù hợp. Cơ chế này đương nhiên dẫn tới tình trạng tiến độ cấp sổ đỏ chậm bởi quy trình này đang tạo ra cơ chế nhà đầu tư nắm đằng chuôi và người mua nhà nắm đằng lưỡi. Do đó, có dự án, người mua nhà đã trả xong tiền, đã ở hơn 20 năm vẫn chưa được cấp sổ đỏ.

   

  Còn dưới góc độ thực hiện thủ tục hành chính cấp sổ đỏ cho người mua nhà, có thể nói hầu hết các chủ đầu tư dự án chưa làm tròn trách nhiệm của mình. Điều đáng nói là, hiện không có một quy định pháp lý nào về xử lý các chủ đầu tư khi không làm tròn trách nhiệm trong việc thực hiện thủ tục hành chính cấp sổ đỏ cho người mua nhà dự án.

   

   

  Để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trên, mới đây UBND thành phố Hà Nội cũng Bộ TN&MT đã tách trách nhiệm của chủ đầu tư với người mua nhà trong quá trình xét cấp sổ đỏ. Cụ thể là đã yêu cầu Sở TN&MT bóc tách những nguyên nhân sai phạm của chủ đầu tư để tiếp tục xử lý, còn với người dân đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, có thể tách riêng phần vi phạm của chủ đầu tư, để cấp giấy chứng nhận cho dân. Đồng thời, các Sở, ngành đề xuất chế tài xử lý các chủ đầu tư vi phạm, chậm trễ trong việc thực hiện các thủ tục cấp sổ. Sở TN&MT phải thanh, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp có biểu hiện nhũng nhiễu, gây phiền hà cho dân.

   

  Bên cạnh đó, đôn đốc UBND quận, huyện, nơi có dự án phát triển nhà ở, chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội làm việc với các chủ đầu tư để lập kế hoạch cụ thể về công tác cấp Giấy chứng nhận, báo cáo các khó khăn, vướng mắc để kịp thời tháo gỡ nhằm đạt chỉ tiêu kế hoạch được giao..

   

   Lập danh sách các chủ đầu tư không hợp tác, gây phiền nhiễu trong công tác cấp Giấy chứng nhận cho người mua nhà, báo cáo Đoàn kiểm tra liên ngành Thành phố thanh kiểm tra việc chấp hành pháp luật của chủ đầu tư; Đề xuất phong tỏa tài khoản tại ngân hàng đối với chủ đầu tư; Thu hồi đất hoặc thu hồi đối với quỹ nhà chưa bán; không giao đất để thực hiện dự án khác trên địa bàn Thành phố; Thông báo trên phạm vi cả nước về vi phạm của chủ đầu tư...

   

  Ông Võ cho rằng, hiện nay người mua nhà đang phải gánh chịu mọi hậu quả từ sai phạm của các chủ đầu tư trong quá trình thực hiện dự án. Do đó, cơ quan Nhà nước cần cấp sổ đỏ trực tiếp cho người mua nhà dự án. Việc quản lý quá trình thực hiện dự án phải được thực thi hoàn toàn độc lập với việc cấp sổ đỏ cho người mua nhà. Đây là sự thay đổi tư duy quản lý rất quan trọng, sự thay đổi vì lợi ích của người tiêu dùng và mang lại hiệu quả giảm tỷ lệ nhà ở phi chính thức. Sự thay đổi này sẽ làm cho các cơ quan có thẩm quyền cấp sổ đỏ chịu áp lực công việc nhiều hơn, khối lượng công việc lớn hơn, mức độ công việc phức tạp hơn. Nhưng đây là sự thay đổi cần thiết, thể hiện rõ được trách nhiệm của cơ quan Nhà nước với dân.