Trước đó, ngày 06/7 và ngày 10/7/2018, Báo điện tử TN&MT có bài viết phản ảnh việc hàng chục hộ dân ở xã Vĩnh Hảo (Tuy Phong, Bình Thuận) sử dụng đất đai ổn định, không tranh chấp và họ đã đầu tư tiền tỷ để sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; thế nhưng, UBND huyện Tuy Phong đã ra quyết định cho một cá nhân khác thuê để “trồng cỏ, bắp để chăn nuôi bò”. Hơn nữa, về thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất cũng lắm nhiều điều bất cập. Từ đó, khiến người dân tỏ ra bức xúc, kêu cứu khắp nơi.
Qua nội dung thông tin từ Báo điện tử TN&MT, ngày 09/7/2018, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Phạm Văn Nam ký văn bản “Khẩn” giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với Sở NN&PTNT, Sở KH&ĐT và các Sở, ngành có liên quan khẩn trương tổ chức đoàn kiểm tra thực tế, làm rõ nội dung bài báo phản ảnh. Kết quả thực hiện, Sở TN&MT tổng hợp báo cáo, tham mưu, đề xuất hướng xử lý theo quy định, trình UBND tỉnh trước ngày 20/7/2018.
Sau 2 lần gia hạn, mới đây, Sở TN&MT Bình Thuận có văn bản báo cáo UBND tỉnh về kết quả thực hiện các nội dung liên quan đến phản ảnh của Báo điện tử TN&MT.
Theo đánh giá nhận xét của Sở TN&MT Bình Thuận, khu đất diện tích 41,76 ha mà UBND huyện Tuy Phong cho ông Nguyễn Hoàng Anh thuê để trồng cỏ, bắp để nuôi bò có 23,7 ha do UBND xã Vĩnh Hảo quản lý, thuộc quỹ đất đưa ra ngoài quy hoạch 03 loại rừng. Mục tiêu chính của đưa đất ra khỏi quy hoạch 03 loại rừng là bố trí đất cho hộ gia đình, cá nhân theo phương án được duyệt.
Đến nay, “UBND huyện Tuy Phong chưa đánh giá và báo cáo kết quả thực hiện phương án giao đất cho hộ gia đình, cá nhân tại địa phương thiếu đất sản xuất, để từ đó khẳng định có thực hiện việc bố trí, giao đất chưa sử dụng, đất đưa ra khỏi quy hoạch 03 loại rừng theo phương án, đúng đối tượng và việc cho ông Nguyễn Hoàng Anh thuê đất (không thuộc đối tượng giao đất nông nghiệp theo phương án) là sau khi đã giải quyết hoàn thành việc giao đất nông nghiệp cho các hộ dân tại địa phương thiếu đất sản xuất nông nghiệp. UBND huyện Tuy Phong cần phải rà soát và đánh giá lại để đảm bảo tính pháp lý và tính thực tiễn thông tin rõ cho Báo điện tử TN&MT biết”, văn bản nêu.
Qua nội dung Báo TN&MT phản ảnh việc cho ông Nguyễn Hoàng Anh thực hiện dự án trồng cỏ, bắp để nuôi bò sẽ gây ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất của nhân dân địa phương. Việc này, Sở TN&MT Bình Thuận thông tin: “Hiện nay ông Nguyễn Hoàng Anh đang xác định quy mô từng hạng mục đầu tư để xác định dự án này thuộc trường hợp lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hay kế hoạch bảo vệ môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định. Đề nghị UBND huyện Tuy Phong yêu cầu ông Nguyễn Hoàng Anh lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc kế hoạch bảo vệ môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi triển khai đầu tư”.
Việc UBND huyện Tuy Phong vừa ký quyết định cho thuê đất vừa ký giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, báo cáo cho rằng UBND huyện Tuy Phong “chưa chặt chẽ” về trình tự thủ tục theo quy định: “Phòng TN&MT trình UBND huyện cấp giấy chứng nhận sau khi đã ký hợp đồng thuê đất và chủ đầu tư thực hiện hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai”, theo Khoản 3 Điều 68 Nghị định 43/2014 của Chính phủ.
Từ kết quả xác minh, Sở TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Bình Thuận giao UBND huyện Tuy Phong rà soát lại quá trình thực hiện và giao đất cho các hộ dân theo phương án được duyệt, nhằm xác định rõ UBND huyện đã thực hiện hoàn thành việc giao đất cho các hộ dân theo phương án nói chung và trên phần diện tích 41,7 ha đã giao cho ông Nguyễn Hoàng Anh nói riêng. Qua đó, xác định việc cho thuê đất đối với ông Nguyễn Hoàng Anh có đảm bảo cơ sở pháp lý và phù hợp thực tế của địa phương hay không để phản hồi cho Ban Biên tập Báo TN&MT theo quy định.
Vấn đề này, Sở TN&MT Bình Thuận đề xuất yêu cầu báo cáo rõ đã giao đất bao nhiêu hộ gia đình, cá nhân tại địa phương, đối chiếu 118 hộ theo Phương án 02 thì các hộ lấn chiếm đất trong phần diện tích 41,7 ha có tên trong danh sách của Phương án 02 hay không? Điều kiện hoàn cảnh các hộ, có thuộc đối tượng giao đất không thu tiền và thiếu đất sản xuất hay không? Tại sao không ưu tiên giải quyết cho các hộ này mà cho ông Nguyễn Hoàng Anh thuê đất? Bên cạnh đó, rà soát thống kê chính xác, tên tuổi, nghề nghiệp, nơi cư trú, điều kiện hoàn cảnh các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trên phần diện tích 41,7 ha UBND huyện Tuy Phong đã giao cho ông Nguyễn Hoàng Anh thuê.
Trường hợp các hộ dân lấn chiếm đất, ngoài xử lý theo quy định, UBND huyện Tuy Phong cần xem xét nếu là hộ trực tiếp sản xuất nông nghiệp tại xã Vĩnh Hảo thì có phương án giải quyết cho dân thiếu đất sản xuất tại địa phương theo phương án được duyệt, nhằm đảo bảo ổn định đời sống cho các hộ dân tại địa phương. Đồng thời, chỉ đạo Phòng TN&MT huyện Tuy Phong rút kinh nghiệm thực hiện quy trình trong giải quyết hồ sơ thuê đất, trong đó có việc trình ký đồng thời phôi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với quyết định cho thuê đất, để đảm bảo chặt chẽ theo quy định tại Luật Đất đai năm 2013, Nghị định 43/2014 của Chính phủ.