Từ bức xúc của dư luận xã Tráng Liệt, huyện Bình Giang (Hải Dương), nhiều cá nhân, doanh nghiệp ngang nhiên lấn chiếm đất công, sử dụng đất không đúng mục đích và đất chưa được các cơ quan thẩm quyền phê duyệt, Sở Tài nguyên & Môi trường Hải Dương đã thành lập đoàn thanh tra về quản lý, sử dụng đất. Qua kết quả, Đoàn thanh tra của Sở Tài nguyên & Môi trường Hải Dương, cho thấy: Việc quản lý, sử dụng đất tại xã Tráng Liệt trong thời gian dài, đã để xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng, mang tính hệ thống. Việc làm thiếu trách nhiệm, của cán bộ lãnh đạo xã, chuyên môn quản lý đất đai đã “tiếp tay” cho hàng loạt cá nhân, doanh nghiệp xây dựng, công trình trái phép trên đất công, đất nông nghiệp.
Tại Văn bản số 08/KL – STNMT, ngày 31/10/2017 của Sở Tài nguyên & Môi trường Hải Dương, chỉ rõ: “UBND xã Tráng Liệt đã không thực hiện việc thống kê đất đai năm 2016, không lưu giữ các tài liệu thống kê, kiểm kê đất đai tại UBND xã. Kiểm tra các biểu thống kê, kiểm kê đất đai của UBND xã Tráng Liệt do Văn phòng Đăng ký QSDĐ huyện Bình Giang cung cấp, cho thấy các biểu mẫu thống kê, kiểm kê đất đai của UBND xã Tráng Liệt được lập theo Thông tư số 28/2014/TT –BTNMT, ngày 2/6/2014 của Bộ Tài nguyên & Môi trường, quy định về: Thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất nhưng không có chữ ký của người lập, không có chữ ký của Chủ tịch UBND xã và dấu của UBND xã theo quy định tại Khoản 1,2 Điều 27, Thông tư 28/2014/TT – BTNMT. Số liệu thống kê, kiểm kê không chính xác, cụ thể: Theo số liệu thống kê năm 2014 thì tổng diện tích đất tự nhiên của xã Tráng Liệt là 206,33ha, nhưng theo số liệu thống kê của năm 2015, diện tích này lại là 233,03ha. Số liệu thống kê năm 2014, thể hiện UBND xã Tráng Liệt quản lý 8,81ha đất nông nghiệp, nhưng số liệu thống kê năm 2015 lại không có diện tích đất nông nghiệp do UBND xã quản lý và theo Báo cáo của UBND xã Tráng Liệt thì diện tích đất nông nghiệp UBND xã quản lý là 10,2ha. UBND xã Tráng Liệt chưa báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm gửi UBND huyện Bình Giang, theo quy định tại Khoản 1 Điều 50, Luật đất đai năm 2013. Cán bộ địa chính tại bộ phận “một cửa” khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký và cấp lại Giấy chứng nhận QSDĐ để chuyển lên Văn phòng đăng ký đất đai của huyện Bình Giang không ghi phiếu tiếp nhận hồ sơ, ngày hẹn trả kết quả cho người dân theo quy định tại Quyết định số 2546/QĐ – UBND ngày 6/10/2015 của UBND tỉnh Hải Dương về công bố thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài nguyên & môi trường. Xã Tráng Liệt chưa thực hiện việc đăng ký đất, chưa sử dụng theo quy định tại Điều 164 Luật đất đai năm 2013. Hàng năm, xã chưa thực hiện báo cáo UBND huyện Bình Giang tỉnh hình quản lý, khai thác quỹ đất chưa sử dụng, theo quy định tại Điều 58, Nghị định số 43/2014/NĐ – CP, ngày 15/5/2014 của Chính phủ…”
Chính vì buông lỏng quản lý, tắc trách thực hiện không nghiêm việc bảo vệ, ngăn chặn, xử lý các vi phạm về đất đai trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật, nên trên tình trạng lấn chiếm, sử dụng trái đất đai phép diễn ra trên địa bàn xã hết sức nghiêm trọng, cụ thể: Diện tích đất chưa sử dụng ven quốc lộ 38 đoạn qua xã Tráng Liệt, đối diện Xí nghiệp Tài nguyên & Môi trường 3, với tổng diện tích khoảng 15.156 m2 do xã Tráng Liệt quản lý đã bị người dân ngang nhiên lấn chiếm, đổ cát san lấp. Trong đó, nhiều diện tích đã bị người dân xây dựng nhà ở, nhà xưởng kiên cố trái phép. Đối với, đất hành lang giao thông, nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh ven quốc lộ 38 như: Công ty TNHH một thành viên Cơ điện Trần Hưng Đạo, cơ sở sản xuất của các ông, bà: Phạm Đức Hiền, Chu Thị Yến… đều có các công trình xây dựng như tường bao, kho, lán, nhà bảo vệ… vi phạm hành lang đường giao thông nhiều năm, nhưng cũng không bị xử lý triệt để.
Đặc biệt, nhiều diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn xã đã bị người dân chiếm dụng, san lấp xây dựng nhà ở, nhà xưởng trong thời gian dài. Dự án khu dân cư mới xã Tráng Liệt ven quốc lộ 38, do liên danh Toàn Gia - Thành Đạt làm chủ đầu tư, đã san lấp khoảng 3.541m2 đất trồng lúa của người dân, nằm trong phạm vi dự án; nhưng chưa thực hiện xong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, chưa được Nhà nước bàn giao đất.Đối diện với dự án khu dân cư mới xã Tráng Liệt, một khu đất 03 của người dân rộng khoảng 3,5 ha cũng đã bị một số đối tượng ngang nhiên san lấp, lấn chiếm. Theo lý giải của UBND xã Tráng Liệt, diện tích này nằm trong quy hoạch Cụm công nghiệp làng nghề Tráng Liệt và hiện có 6 gia đình đang lập dự án đầu tư, xin thuê đất để sản xuất, kinh doanh nên UBND xã không thực hiện các biện pháp ngăn chặn, xử lý vi phạm.
Nghiêm trọng hơn, trên địa bàn xã Tráng Liệt có khoảng 65.000 m2 đất lúa, ao, đất chuyên dùng, đất vườn đã bị 62 hộ dân tự ý san lấp, chiếm dụng xây nhà ở, xưởng sản xuất, mở quán bán hàng. Vi phạm này diễn ra từ năm 2004 đến nay nhưng không được ngăn chặn kịp thời. Nhiều hộ san lấp trái phép diện tích lên tới hàng nghìn m2, như hộ các ông, bà: Đào Đình Nhiệm (1.149 m2), Quách Ngọc Hòe (1.174 m2), Nguyễn Văn Thanh (1.592 m2), Phạm Thị Vân (1.741 m2), Trần Quang Trung (558 m2), Phạm Tuấn Anh (2.000 m2)… Diện tích đất này đã bị biến dạng hoàn toàn, không còn khả năng khôi phục lại hiện trạng ban đầu.
Ngay tại vị trí đối diện UBND xã Tráng Liệt, một phần đất rộng khoảng 1.580 m2 thuộc loại đất chuyên dùng khác đã bị chia thành 13 thửa, trong đó 12 thửa đã được người dân xây dựng nhà ở kiên cố. Diện tích này là một phần sân vận động, một phần thuộc Trường THCS Tráng Liệt, nhưng được UBND xã Tráng Liệt giao đất không thu tiền sử dụng đất cho một số hộ dân từ trước năm 2004. Sai phạm trong quản lý đất đai của UBND xã Tráng Liệt không dừng lại ở đó. Thời điểm cuối năm 2017, UBND xã Tráng Liệt vẫn quản lý 8,8 ha đất nông nghiệp, thuộc quỹ đất công ích. Toàn bộ diện tích này, đã được UBND xã cho các hộ dân nhận khoán thầu. Nhưng việc khoán thầu lại không có hợp đồng, không có sổ sách theo dõi, không có thông tin người nhận khoán thầu, người sử dụng đất. UBND xã Tráng Liệt cũng không thu tiền từ việc khoán thầu theo quy định. Một số thửa đất cũng bị người dân lấn chiếm, san lấp, xây dựng nhà ở, mở xưởng sản xuất trái phép…
Những sai phạm nghiêm trọng trong quản lý, sử dụng đất của UBND xã Tráng Liệt để xảy ra việc lấn chiếm, sử dụng đất trái phép tràn lan, mang tính hệ thống, đã làm thất thoát lớn quỹ đất công, khó khăn trong khâu xử lý hậu quả. Vậy trách nhiệm thuộc về cá nhân, tập thể lãnh đạo chính quyền cần được làm rõ, xử lý nghiêm minh theo quy định? Những trường hợp lấn chiếm, sử dụng đất trái phép, vi phạm hành lang giao thông… của cá nhân, doanh nghiệp không thể để mãi “ngang nhiên” thách thức pháp luật, cần sự vào cuộc quyết liệt, giải quyết dứt điểm của chính quyền, cơ quan chức năng tỉnh Hải Dương.
