Bình Chánh - TPHCM: "Nóng" ô nhiễm môi trường nông thôn

(TN&MT) - Rác, nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt không qua xử lý xả trực tiếp ra môi trường đang làm cho nhiều con kênh, rạch tại huyện Bình Chánh (TPHCM) bị ô nhiễm nặng. Là nơi cuối nguồn của nhiều con kênh, rạch, vấn đề ô nhiễm môi trường ở huyện Bình Chánh đang trở nên khó quản lý đối với chính quyền địa phương.

Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B của huyện Bình Chánh là 2 xã đang có tốc độ đô thị hóa rất nhanh. Nhiều con rạch hở trước đây đã bị lấp. Những ngôi nhà, công trình bê tông đang mọc lên từng ngày. Hàng chục điểm họp chợ tự phát cũng đã và đang hình thành. Tại xã Vĩnh Lộc A có 21 cơ sở sản xuất ô nhiễm môi trường, hơn 300 hộ chăn nuôi gây ô nhiễm, còn xuất hiện nhiều bãi rác tự phát. Xã Vĩnh Lộc B còn 12 cơ sở ô nhiễm môi trường, 53 hộ chăn nuôi nằm xen trong khu dân cư. Do địa bàn xã dân cư đông (mỗi xã có hơn 100.000 dân), công tác quản lý của chính quyền địa phương gặp nhiều khó khăn. Ông Võ Văn Mười, người dân ấp 6A, xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh cho hay: “Tôi thấy môi trường ở đây không trong lành. Tôi nghĩ là do ý thức của mọi người chưa tối. Họ xả rác bừa bãi, tùm lum. Nhiều người còn quăng rác xuống sông nữa”.

Ông Võ Trường Thành, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh cho biết, các tuyến, kênh rạch của xã lâu nay đang “hứng” nước thải từ Khu công nghiệp Vĩnh Lộc và các xã lân cận, trong đó có xã Vĩnh Lộc A. Trong phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, việc quản lý về môi trường tại xã Vĩnh Lộc B được phân công nhiệm vụ rất rõ ràng đối với từng cán bộ, đoàn thể cho đến các trưởng, phó ấp. Thậm chí, cán bộ các ấp của xã này còn thường xuyên cập nhật các cơ sở sản xuất mới phát sinh để báo cáo lãnh đạo xã. Tuy nhiên, việc xác định mức độ ô nhiễm và xử phát thì lãnh đạo xã phải báo cáo lên huyện để xử lý.

Không chỉ ở 2 xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, mà hầu hết những kênh, rạch ở huyện Bình Chánh đều đang trong tình trạng ô nhiễm nặng. Trong đó, nặng nhất là các xã Tân Nhựt, Bình Lợi, Lê Minh Xuân. Khi nước cạn, các kênh An Hạ, kênh B, kênh C, sông Cần Giuộc trên địa bàn huyện Bình Chánh đen ngòm, bốc mùi hôi thối. Ngoài lượng rác thải sinh hoạt chủ yếu do người dân sống hai bên bờ rạch thải xuống, còn có rất nhiều rác thải từ các cơ sở sản xuất nhỏ lén lút đổ xuống những con rạch này.

Ông Nguyễn Văn Phụng, Bí thư Huyện ủy Bình Chánh cho biết, để công tác bảo vệ môi trường của huyện đạt kết quả cao trong thời gian tới, huyện cần sự giúp đỡ của UBND TPHCM. Cụ thể, các sở, ngành của thành phố cần xử lý nước thải từ đầu nguồn các con kênh. Nếu nước bẩn từ đầu nguồn, nhất là các khu công nghiệp Tân Tạo, Lê Minh Xuân, Đức Hòa 1 và nhiều cụm công nghiệp khác cứ đổ về, thì Bình Chánh không thể kiểm soát được.

Mới đây, Đội Trí thức khoa học trẻ tình nguyện, Đoàn khối Bộ Tài nguyên & Môi trường phối hợp với đoàn viên, thanh niên huyện Bình Chánh dọn dẹp các điểm rác tồn đọng và phun dung dịch xử lý mùi hôi tại tuyến đường; hướng dẫn cho người dân địa phương về quy trình xử lý mùi hôi của rác, tiến hành xử lý mùi hôi của 475 thùng rác và 6 điểm rác ô nhiễm ở huyện Bình Chánh. Tuy nhiên, đó chỉ là những biện pháp mang tính tạm thời. Ông Nguyễn Văn Phụng, Bí thư Huyện ủy Huyện Bình Chánh có đề nghị: “Ở các con kênh, rạch, các dòng sông ở huyện Bình Chánh mà tôi đi kiểm tra, nước rất đen. Hỏi các xã thì họ cũng không biết nước từ đâu đến. Huyện Bình Chánh có đề nghị với thành phố, ở góc độ này thì thành phố phải ra tay, nhất là Sở Tài nguyên & Môi trường phải hỗ trợ chúng tôi”.

Luật Bảo vệ môi trường 2014, trong Điều 56 về Bảo vệ môi trường nguồn nước hồ, ao, kênh, mương, rạch quy định rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương: UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức điều tra, đánh giá trữ lượng, chất lượng và lập kế hoạch bảo vệ, điều hòa chế độ nước của hồ, ao, kênh, mương, rạch; lập và thực hiện kế hoạch cải tạo hoặc di dời các khu, cụm nhà ở, công trình trên hồ, ao, kênh, mương, rạch gây ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn dòng chảy, suy thoái hệ sinh thái đất ngập nước và làm mất mỹ quan đô thị.

Ông Tất Thành Cang, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo về chương trình Xây dựng nông thôn mới TPHCM cho biết: Tại các xã nông thôn của thành phố, đang có sự thu hẹp nhanh chóng về diện tích mặt đất bởi các khu dân cư. TPHCM đang phấn đấu trở thành một thành phố văn minh, hiện đại, hướng tới thành phố thông minh. Một thành phố văn minh, không thể để tình trạng nước thải sinh hoạt xả thẳng ra môi trường. Biện pháp hiệu quả nhất mà thành phố có thể áp dụng cho từng hộ gia đình là làm hệ thống hầm Biogas. Nước thải sinh hoạt của các hộ dân thải ra phải được đấu nối vào 1 hệ thống để xử lý. Ông Tất Thành Cang khẳng định: “Sở Tài nguyên & Môi trường TPHCM phải hướng dẫn mô hình mẫu, phải làm mẫu cho từng hộ dân riêng lẻ về xử lý nước thải. Về việc thu gom rác, ở đây là cả rác trong sản xuất nông nghiệp, rác trong sinh hoạt, kể cả đảm bảo an toàn cho người dân cũng như môi trường đất, môi trường nước, không để ô nhiễm”.

                                                                                               Thục Vy