Đây là con số được đưa ra trong hội thảo “Hướng dẫn hoạt động dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh không lây nhiễm cho tuyến y tế cơ sở” diễn ra từ 9 - 11/10 tại TPHCM.
Theo Cục Y tế dự phòng, năm 2012, Việt Nam có 520.000 ca tử vong, trong đó tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73% (379.600 ca). Trong đó 43% số ca tử vong trước 70 tuổi. Gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm chiếm 66% tổng gánh nặng bệnh tật với các căn bệnh chủ yếu như cao huyết áp, đái tháo đường, ung thư, hen, tắc nghẽn mãn tính, rối loạn tâm thần, tim mạch…
TS.BS Trương Đình Bắc - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc và tử vong cao đối với các bệnh không lây nhiễm xuất phát từ lối sống và sự chủ quan của người bệnh. Cụ thể, do các hành vi nguy cơ cao như hút thuốc, uống rượu bia, ăn ít rau và trái cây, ăn nhiều muối, thiếu hoạt động thể lực chiếm tỷ lệ cao; tình trạng thừa cân béo phì, tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu, hầu hết các yếu tố nguy cơ trên đều có xu hướng gia tăng nhanh.
Ngoài ra, hiện nay y tế tuyến cơ sở chưa quản lý được các bệnh mãn tính, nhiều nơi năng lực còn hạn chế, người dân lại chưa mặn mà khám bệnh tại y tế cơ sở, nhất là tại các trạm y tế. Trạm y tế hiện đang phải thực hiện phòng chống dịch vừa tiêm chủng mở rộng, tư vấn sức khỏe nên việc khám phát hiện, theo dõi lâu dài và điều trị cho các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường… còn rất ít.
Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng nhấn mạnh, các mục tiêu của “Chiến lược quốc gia phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm” giai đoạn 2015-2025 đã đưa ra. Theo đó, đến năm 2025 sẽ cơ bản khống chế được tốc độ gia tăng tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh; hạn chế tàn tật và tử vong sớm do mắc các bệnh không lây nhiễm.
Cụ thể: giảm 30% số người hút thuốc, giảm 10% số người uống rượu bia ở mức có hại, giảm 10% số người thiếu hoạt động thể lực, giảm 30% số lượng muối tiêu thụ trong ngày của mỗi người dân, kiểm soát thừa cân béo phì xuống dưới 15%, kiểm soát tăng Cholesterol dưới 35%, kiểm soát gia tăng huyết áp dưới 30%,…
Ngoài ra, tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp, nhất là các giải pháp về chính sách, pháp luật, phối hợp liên ngành giữa các đơn vị liên quan; tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe...
Ngoài ra, các trạm y tế phải là cơ quan tham mưu đề xuất với người đứng đầu cơ quan, đơn vị trường học, khu công nghiệp… xây dựng các mô hình nâng cao sức khỏe, dự phòng một số bệnh không lây nhiễm bằng vắc xin, sinh phẩm y tế đặc hiệu; duy trì tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B, phòng viêm gan dẫn đến ung thư gan. Trạm y tế cũng phải là đơn vị thực hiện chẩn đoán điều trị, sơ cấp cứu tư vấn cho người mắc một số bệnh không lây nhiễm theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
