Việt Nam và Nhật Bản tăng cường quan hệ hợp tác về quản lý chất thải

Hợp tác hiệu quả về quản lý chất thải

Trong khuôn khổ hợp tác giữa Bộ TN&MT Việt Nam và Bộ Môi trường Nhật Bản, Ủy ban hỗn hợp về quản lý chất thải rắn và 3R đã được thành lập, nhóm họp lần đầu vào năm 2019. Tại cuộc họp lần thứ nhất này, 2 bên đã đi đến thống nhất về mục tiêu hoạt động và vai trò của Ủy ban là nhằm tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm về quản lý chất thải và 3R giữa hai nước.

Đồng thời, kết nối hoạt động giữa cơ quan quản lý nhà nước với cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia và các bên quan tâm khác nhằm thiết lập được một hệ thống quản lý chất thải phù hợp dựa trên các chính sách về 3R và các công nghệ phù hợp, đặc biệt là công nghệ đốt rác thu hồi năng lượng. Từ đó đến nay, Ủy ban Hỗn hợp đã định kỳ nhóm họp hàng năm nhằm tổng kết, đánh giá các hoạt động hợp tác và xác định nhiệm vụ, hoạt động ưu tiên triển khai trong thời gian tới.

Phát biểu tại cuộc họp, TS. Hoàng Văn Thức – Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ TN&MT) cho biết: Trải qua 5 năm thực hiện cơ chế hợp tác theo hình thức Ủy ban điều phối, các cơ quan, đơn vị và địa phương liên quan của Việt Nam và Nhật Bản đã nỗ lực triển khai được một loạt các hoạt động về hỗ trợ xây dựng chính sách, trao đổi kinh nghiệm quản lý, nâng cao năng lực và thí điểm áp dụng các công nghệ xử lý trong lĩnh vực quản lý chất thải và 3R. Thông qua các hoạt động cụ thể được triển khai, Tổng cục Môi trường (trước đây), các địa phương như Bắc Ninh và Bình Dương đã nhận được sự hỗ trợ về kiến thức, kinh nghiệm và công nghệ trong các nội dung mà Nhật Bản có thế mạnh.

Theo ông Yoshida Satoshi – Vụ trưởng Vụ Tuần hoàn tài nguyên quốc tế, Bộ Môi trường Nhật Bản, từ khi thành lập Uỷ ban hỗn hợp, Nhật Bản đã hỗ trợ cho các hoạt động quản lý chất thải tại Việt Nam cũng như các dự án tại địa phương và đạt được những kết quả nhất định như đóng góp ý kiến xây dựng Nghị định và Thông tư hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường 2020, hỗ trợ Bắc Ninh và Bình Dương xây dựng nhà máy đốt rác thu hồi năng lượng.

Ông Yoshida Satoshi hi vọng, trong thời gian tới, Nhật Bản có thể mở rộng hợp tác với các địa phương khác liên quan đến quản lý chất thải; hỗ trợ xây dựng các quy định, hướng dẫn tính phí thu gom, xử lý rác thải; tăng cường hơn nữa các hoạt động xây dựng chính sách và thực thi chính sách trong lĩnh vực quản lý chất thải và thu hồi năng lượng từ rác thải.

Đẩy mạnh đốt rác phát điện, tái chế chất thải điện tử

Tại cuộc họp, hai bên đã cùng tổng kết, đánh giá các kết quả, hiệu quả của các hoạt động hợp tác trong năm 2023 và thảo luận, đề xuất các hoạt động dự kiến thực hiện trong năm 2024. Trong khuôn khổ hợp tác năm 2023, hai bên đã tổ chức nhiều hoạt động như xây dựng dự thảo hướng dẫn phát triển dự án đốt rác thu hồi năng lượng; hợp tác với tỉnh Bắc Ninh xây dựng nhà máy đốt rác thu hồi năng lượng và xây dựng kế hoạch phân luồng chất thải; hỗ trợ xây dựng kế hoạch phát triển dự án đối rác thu hồi năng lượng với chất thải mục tiêu là bã thải từ quá trình chế biến phân compost ở Bình Dương,

Hai bên cùng thống nhất sẽ tiếp tục hợp tác với tỉnh Bắc Ninh và Bình Dương thực hiện dự án biến rác thải thành năng lượng và thúc đẩy các hoạt động hỗ trợ phát triển các dự án biến rác thành năng lượng tại 4 địa phương: Đồng Nai, Thanh Hoá, Khánh Hoà, Tiền Giang.

Về phía Nhật Bản, ông Hideki Wada – Tư vấn của Bộ Môi trường Nhật Bản đề xuất các hoạt động hợp tác năm 2024 bao gồm quyết định lộ trình xây dựng Hướng dẫn phát triển dự án biến rác thành năng lượng; theo dõi tình hình phân luồng chất thải và xác định khó khăn và chuẩn bị giải pháp của các dự án tại Bắc Ninh; xem xét phí xử lý rác thải đề xuất tại Bình Dương và tổ chức các cuộc họp tiếp theo để thảo luận về các hoạt động hỗ trợ cho 4 địa phương như đề xuất.

Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng đề xuất xây dựng kế hoạch thực hiện hợp tác song phương nhằm tăng cường sự tuần hoàn đối với chất thải điện tử, bao gồm: Thúc đẩy phát triển môi trường thuận lợi, bao gồm các quy định, hướng dẫn, tiêu chuẩn, giám sát và các cơ chế thực thi liên quan đến EPR dựa trên các kinh nghiệm thực tế của Nhật Bản trước đây; tăng cường năng lực về thực thi tái chế chất thải điện tử thông qua các khoá đào tạo tại Nhật Bản; thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản.

Trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH), ông Nguyễn Thành Lam – Đại diện Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường đề xuất trong thời gian tới, hai bên phối hợp trong việc hoàn thiện chính sách, quy định về CTRSH, trong đó ưu tiên xây dựng và ban hành Bộ định mức kinh tế - kỹ thuật về công tác thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH. Rà soát, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về lò đốt CTRSH, quy chuẩn bãi chôn lấp CTRSH. Hoàn thiện nội dung quy định về đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong lĩnh vực xử lý CTRSH. Đồng thời, hỗ trợ triển khai công tác phân loại CTRSH, tổ chức các hoạt động đào tạo, tập huấn, giới thiệu công nghệ xử lý CTRSH. Đề xuất mô hình tái chế, xử lý CTRSH kết hợp thu hồi năng lương phù hợp với các vùng kinh tế-sinh thái.

Kết thúc cuộc họp, Cục trưởng Hoàng Văn Thức đánh giá cao kết quả đạt được trong thời gian qua và bày tỏ sự cảm ơn chân thành tới các nhà quản lý, chuyên gia của Bộ Môi trường Nhật Bản đã liên tục hợp tác, hỗ trợ và chia sẻ thông tin, kinh nghiệm liên quan đến quản lý chất thải. Đồng thời mong muốn trong thời gian tới, Bộ Môi trường Nhật Bản và Bộ TN&MT sẽ tiếp tục thắt chặt hơn nữa quan hệ hợp trong lĩnh vực môi trường ngày càng hiệu quả hơn.