Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045

Đến năm 2030, có 3,5 triệu ha đất trồng lúa

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trình bày Báo cáo Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045

Theo đó, quy hoạch sử dụng đất phải đảm bảo có tầm nhìn dài hạn, gắn với thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nhanh, bền vững, đảm bảo tính liên kết liên vùng, liên tỉnh, gắn kết hữu cơ giữa đô thị và nông thôn, gắn kết phát triển hạ tầng với quy hoạch dân cư, giữa công nghiệp hóa với đô thị hóa trên bình diện quốc gia và từng địa phương.

Đảm bảo đồng bộ, thống nhất, tổng thể từ Trung ương đến địa phương, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, củng cố quốc phòng, an ninh, đảm bảo yêu cầu an ninh lương thực quốc gia, an ninh nguồn nước, tỷ lệ che phủ rừng, bảo vệ các hệ sinh thái, di tích lịch sử, di sản thiên nhiên, danh lam thắng cảnh; giải quyết tốt các vấn đề xã hội, nhất là nhu cầu đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số; định hướng cho việc mở rộng không gian sử dụng đất thông qua việc khai hoang, lấn biển.

Theo báo cáo, quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 phải tiếp cận nguyên tắc bền vững, mọi nhu cầu sử dụng đất để phát triển kinh tế - xã hội phải dựa trên sự cân bằng và khả năng cung ứng của hệ sinh thái đất đai, bảo vệ, phục hồi đất đai bị suy thoái, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; được phân kỳ để khai thác, sử dụng hợp lý, bền vững, tiết kiệm, hiệu quả.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà trình bày Báo cáo Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025.

Về mục tiêu của Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, quy hoạch sẽ phải đảm bảo nhu cầu sử dụng đất cho thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021 - 2030, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 của đất nước. Phân bổ hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả cho các ngành, lĩnh vực và các địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh; gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo nền tảng để đến năm 2045 nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Bố trí quỹ đất đáp ứng yêu cầu phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ đảm bảo kết nối không gian phát triển liên ngành, liên vùng, các hành lang kinh tế và các vùng động lực phát triển của quốc gia; giữ ổn định 3,5 triệu ha đất trồng lúa; đảm bảo độ che phủ rừng ổn định ở mức 42 - 43%.

Đối với Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) được tính toán, phân kỳ trên cơ sở kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm; kế hoạch đầu tư công trung hạn; các kịch bản tăng trưởng kinh tế có tính đến độ trễ do tác động của đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu; kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thời kỳ trước; nhu cầu sử dụng đất của các Bộ, ngành, lĩnh vực và các địa phương, các định hướng ưu tiên về đầu tư công.

Toàn cảnh phiên họp

Hạn chế sử dụng đất lúa làm các khu công nghiệp

Báo cáo thẩm tra Quy hoạch do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày nêu rõ, Ủy ban Kinh tế nhận thấy, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia giai đoạn 2021-2030 được xây dựng căn cứ vào Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của đất nước; chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, nhu cầu sử dụng đất của ngành, lĩnh vực, địa phương có liên quan đến việc sử dụng đất thời kỳ 2021 – 2030; được xây dựng dựa trên điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội; hiện trạng sử dụng đất, tiềm năng đất đai và kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ trước; nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và của cấp tỉnh.

Tuy nhiên, Điều 6 Luật Quy hoạch quy định quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia nhưng hiện nay Quy hoạch tổng thể quốc gia chưa được phê duyệt. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) cấp quốc gia với các quy hoạch có liên quan, hạn chế tối đa những chồng chéo, mâu thuẫn.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra

Về đất khu công nghiệp, Ủy ban Kinh tế nhận thấy, giai đoạn 2011-2020, chỉ tiêu đất khu công nghiệp đạt rất thấp (hơn 47,45%), tỷ lệ lấp đầy bình quân đối với các khu công nghiệp đã đi vào hoạt động chỉ đạt 75%. Tuy nhiên, giai đoạn 2021-2030, đặt chỉ tiêu rất cao, đến 2030 là 210,93 nghìn ha. Ủy ban Kinh tế đề nghị, phân tích, làm rõ cơ sở đưa ra chỉ tiêu và tính khả thi của chỉ tiêu này. Bên cạnh đó, đất khu công nghiệp thời gian tới sẽ được chuyển đổi từ đất lúa tương đối lớn (48,4 nghìn ha), khi đã chuyển đổi sang đất khu công nghiệp thì không thể khôi phục diện tích đất lúa đó. Do đó, cần rà soát kỹ lưỡng, hạn chế việc sử dụng đất lúa để làm các khu công nghiệp.

Về một số loại đất khác, theo ông Vũ Hồng Thanh, thời gian qua, để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, một số địa phương tiến hành lấn biển để xây dựng hạ tầng giao thông, nhà ở. Để bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc quan điểm phát triển quỹ đất theo hướng lấn biển trong bối cảnh diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và thiên tai, cần đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội, chi phí và lợi ích, tác động môi trường, quy định tiêu chí và xác định vị trí cụ thể.

Quy hoạch phải đi trước một bước

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu của Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025); đề nghị, Chính phủ thống nhất mốc thời gian là năm 2050.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý, quy hoạch sử dụng đất phải đi trước một bước, làm cơ sở cho quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Do đó, vừa phải cụ thể để triển khai thực hiện được ngay nhưng cũng phải bao quát, có tầm nhìn để tạo không gian phát triển. Đồng thời, phải rà soát, trao đổi thông tin thống nhất với các Bộ, ngành, địa phương để hạn chế tối đa mâu thuẫn, chồng chéo với quy hoạch ngành, vùng, quy hoạch có liên quan và phù hợp với yêu cầu phát triển của từng vùng, từng ngành, từng địa phương.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung Phiên họp

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết trong thời gian tới, Quốc hội sẽ chú trọng công tác giám sát đất đai để tránh lãng phí, thất thoát, đồng thời đưa ra những quyết sách để nguồn lực đất đai được sự dụng một cách hiệu quả nhất.