Ứng phó với nắng nóng: Hành động táo bạo, đầu tư nghiêm túc

Các thành phố châu Á - chiếm khoảng 50% số thủ đô đông dân nhất thế giới - đã chứng kiến một số mức tăng nhiệt độ lớn nhất - một xu hướng thể hiện rõ trong các đợt nắng nóng gần đây trên khắp lục địa, từ Đông Nam Á đến Trung Quốc và Ấn Độ.

Trong khi đó, châu Á đặc biệt dễ bị tổn thương trước các rủi ro về khí hậu, do dân số cao, nghèo đói và tỷ lệ người dân sống ở các vùng trũng thấp, dễ bị lũ lụt, mực nước biển dâng cao và các thảm họa thiên nhiên khác.

Nhiều nước ở châu Á ghi nhận số ngày nắng nóng gia tăng

Sử dụng dữ liệu nhiệt độ bề mặt từ các trạm thời tiết ở sân bay, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng từ năm 2014 - 2023, có gần 6.500 ngày tích lũy hoặc các trường hợp khi một trong 20 thành phố đạt đến nhiệt độ 35 độ C hoặc cao hơn. Trong khi, trong thập kỷ từ năm 1994 - 2003, chỉ có 4.755 ngày.

Ông Tucker Landesman, nhà nghiên cứu của IIED cho biết: “Thời tiết nắng nóng không đồng đều ở các thành phố. Các vùng nhiệt độ cực cao có nhiều khả năng xảy ra ở một số khu dân cư và khu thương mại nhất định. Điều này gắn liền với sự bất bình đẳng và cách chúng ta thiết kế các tòa nhà cũng như cơ sở hạ tầng công cộng”.

Nghiên cứu của IIED cho thấy, hơn 300 triệu người đang sống ở 20 thành phố, thủ đô đông dân nhất thế giới, nơi họ rất dễ bị tổn thương trước nhiệt độ tăng cao do biến đổi khí hậu, do nhựa đường và các tòa nhà hấp thụ và giữ nhiệt.

Theo nghiên cứu, số ngày đạt tới mức nóng 35 độ C tại 20 thủ đô lớn nhất thế giới - từ Delhi (Ấn Độ) đến Jakarta (Indonesia) đến Buenos Aires (Argentina) - đã tăng 52% trong 3 thập kỷ qua. Trong năm nay, các thành phố thủ đô bao gồm Delhi (Ấn Độ), Dhaka (Bangladesh) và Manila (Philippines) đã phải hứng chịu những đợt nắng nóng nguy hiểm - dẫn đến hàng loạt ca tử vong liên quan đến nhiệt độ cao và trường học phải đóng cửa.

Theo dữ liệu của trạm thời tiết, chỉ riêng Delhi đã ghi nhận đợt nắng nóng dài nhất và nghiêm trọng nhất trong 74 năm, ghi nhận 39 ngày liên tiếp với nhiệt độ tối đa bằng hoặc trên 40 độ C từ ngày 14/5 đến ngày 21/6. New Delhi cũng đứng đầu danh sách các thành phố nóng nhất, với 4.222 ngày có nhiệt độ trên 35 độ C trong 3 thập kỷ qua - nhiều hơn bất kỳ thành phố nào khác được thống kê.

Vào cuối tháng 5, một phần của Delhi đạt 49,9 độ C - nhiệt độ cao nhất được ghi nhận của thành phố, gây căng thẳng cho lưới điện và nguồn cung cấp điện của Ấn Độ. Nhiệt độ cũng kéo dài đến tận đêm, khiến người dân không có nhiều thời gian nghỉ ngơi.

Bà Kalyani Saha, người dân 60 tuổi của Lajpat Nagar ở Đông Nam Delhi cho biết: “Chúng tôi đã sống ở khu phố này 40 năm rồi, nhưng chưa bao giờ chứng kiến ​​mùa hè nào như mùa hè năm nay. Chúng tôi chỉ lấy nước một lần một ngày và nước rất nóng, nếu không đổ đầy xô và để nguội cả ngày trước khi sử dụng, chúng tôi sẽ không thể tắm bằng nước này".

Một tài xế xe kéo ở Delhi cũng chia sẻ, những ngày nắng rất ế khách vì mọi người chọn taxi có máy lạnh thay vì di chuyển ngoài trời. Anh Sagar Mandal, 39 tuổi cho biết: “Cơ thể tôi không thể chịu đựng được nắng nóng, nhưng tôi phải tiếp tục đạp xe. Chúng tôi đã quen với công việc lao động chân tay và không phàn nàn về điều đó. Nhưng nắng nóng năm nay không bình thường, phải có gì đó thay đổi”.

Jakarta, thủ đô của Indonesia chứng kiến ​​mức tăng tuyệt đối lớn nhất về số ngày trên 35 độ C, từ 28 ngày trong giai đoạn 1994 - 2003 lên 167 ngày trong thập kỷ gần đây nhất. Trong khi đó, Seoul (Hàn Quốc) ghi nhận mức tăng từ 9 ngày lên 58 ngày và Buenos Aires (Argentina) từ 7 ngày lên 35 ngày.

Nhiệt độ cực cao gây rủi ro lớn

Các thành phố cũng đang chứng kiến ​​những đợt nhiệt độ cao kéo dài hơn, do các chính phủ không đạt được mục tiêu về khí hậu và không hạn chế đủ lượng khí thải. Nhiệt độ cực cao có thể gây tử vong, đặc biệt đối với những nhóm dễ bị tổn thương, những người không được tiếp cận với không gian mát mẻ.

Theo báo cáo từ Trung tâm Phi chính phủ Phát triển Y tế Ấn Độ, từ ngày 11 - 19/6, Delhi đã chứng kiến ​​192 trường hợp tử vong liên quan đến sóng nhiệt trong số những người vô gia cư, mức cao kỷ lục so với cùng kỳ trong 5 năm qua.

Đáng lo ngại, trẻ nhỏ, người già và thai phụ có nguy cơ cao hơn trong các đợt nắng nóng, điều này cũng có thể có tác động tàn phá đối với những người lao động, nhất là người lao động chân tay và làm việc ngoài trời.

Nắng nóng cũng gây tổn hại đến nền kinh tế, làm hư hại mùa màng, vật nuôi và giảm năng suất lao động, đặc biệt ở những nơi không có điều hòa, vì người lao động cần nhiều thời gian nghỉ ngơi và bù nước hơn. Một nghiên cứu của Đại học Dartmouth (Mỹ) năm 2022 cho thấy, nắng nóng cực độ đã khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại hàng ngàn tỷ đô la kể từ đầu những năm 1990, trong đó các nước nghèo nhất và phát thải thấp nhất thế giới phải gánh chịu hậu quả nặng nề.

Ngoài ra, nhiệt độ cực cao cũng gây căng thẳng cho cơ sở hạ tầng, bao gồm đường cao tốc, đường bộ, dây điện và đường sắt, dẫn đến sự gián đoạn chuỗi cung ứng, mất điện và dịch bệnh.

Ông Landesman cho biết: “Để ứng phó và thích ứng với tình trạng nắng nóng khắc nghiệt, các nhà hoạch định chính sách phải có hành động táo bạo, bao gồm cả việc đầu tư nghiêm túc”.