Đê xuống cấp, người dân thấp thỏm
Tuyến đê dọc sông Kinh Thầy ở TX.Đông Triều có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho hàng ngàn người dân và nhiều diện tích canh tác đất nông nghiệp, tuy nhiên sau mấy chục năm hình thành, trải qua nhiều mùa mưa, bão tuyến đê đất vốn nhỏ, thấp nên xuất hiện một số điểm sạt lở, lún nứt, khiến chính quyền và người dân ở ven tuyến đê này thường xuyên lo lắng vào mùa mưa bão.
Mới đây, chúng tôi có dịp “mục sở thị” tuyến đê chạy qua 2 thôn Hoàng Xá và Đông Lâm, thuộc xã Bình Dương, TX. Đông Triều. Quan sát của PV, đây là đoạn đê đang bị xuống cấp như nhiều bà con phản ánh, bởi lẽ đoạn đê nằm vươn ra ngoài mép sông, trực tiếp hứng chịu dòng chảy sông Kinh Thầy đổ thẳng vào thân con đê. Mặc dù, mái phía ngoài của đê được gia cố bằng xi măng, nhưng xen kẽ vẫn có điểm bằng đất. Đặc biệt, tại một số khu vực chân đê đã xuất hiện những vết nứt dọc kéo dài hàng chục mét tách rời chân đê với hệ thống bê tông được láng từ mặt đê kéo xuống.
Là vị trí xung yếu, nhưng bề mặt tuyến đê dài hàng trăm mét ở đây lại được thiết kế rất nhỏ hẹp, cây cỏ dại mọc um tùm, nên nếu xảy ra sự cố, các phương tiện sẽ rất khó di chuyển vào để ứng phó. Thậm chí ngay tại điểm đầu của đoạn đê, người dân địa phương còn đổ rác thải sinh hoạt, đất đá thành từng đống to, vừa gây ô nhiễm môi trường vừa cản trở người và phương tiện giao thông qua lại.
Trong khi, nhà của các hộ dân tại khu vực ven tuyến đê dọc sông Kinh Thầy kéo dài qua các xã Bình Dương, Nguyễn Huệ, Thủy An hầu hết nằm thấp hơn so với mặt đê nên luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vào mùa mưa, lũ. Bà Nguyễn Thị Nước nhà ở thôn Đông Lâm, xã Bình Dương lo lắng, hàng năm cứ vào mùa mưa, nước sông Kinh Thầy chảy cuồn cuộn ập vào thân đê nhỏ hẹp, đã nhiều năm không được sửa chữa, nên nhiều đoạn bị sạt lở, lún nứt. Năm nào cũng vậy, cứ đến mùa mưa lũ là bà con đều thấp thỏm lo lắng về sự an toàn của tuyến đê.
Cần sớm tu bổ, nâng cấp
Qua tìm hiểu được biết, TX.Đông Triều có trên có 46 km đê nằm dọc sông Kinh Thầy và sông Đá Bạc. Tuyến đê phía tả sông Kinh Thầy được xác định là vùng trọng điểm số 2 của tỉnh Quảng Ninh. Bởi năm 1971 ở đây đã từng xảy ra vỡ đê, năm 1996, mưa bão đã làm ngập lụt, hư hại nhiều đoạn, địa phương đã phải huy động hàng trăm người và phương tiện, cũng như phải sử dụng 7.000 bao tải cát để chống tràn tại Km10 và Km 18-:Km21.
Trong khi, TX.Đông Triều được tỉnh Quảng Ninh xác định là vùng kinh tế lớn, mật độ dân cư đông, do vậy, nếu sự cố về tuyến đê xảy ra sẽ gây nên những hậu quả hết sức nghiêm trọng. Vì vậy, nhiều năm nay, cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh cũng đã chú ý việc đảm bảo an toàn cho các tuyến đê trên địa bàn TX.Đông Triều. Tuy nhiên, do việc đầu tư không đồng bộ dẫn đến, nhiều tuyến đê ở địa phương này còn rất nhiều vị trí xung yếu, đang có nguy cơ xuống cấp cần được tu bổ.
Theo đó, tuyến đê thuộc hai xã Bình Dương và Nguyễn Huệ, TX.Đông Triều đã được tôn cao đến cao trình +5,3, nhưng vẫn xuất hiện hiện tượng mạch đùn, mạch sủi khi có chênh lệch đầu nước lớn. Mái đê tại K4+150 -: K5+500 đã bị xói lở bào mòn thành các rãnh lớn song vẫn chưa được bồi đắp lại. Cùng với đó, tuyến để qua địa bàn xã Nguyễn Huệ và Bình Dương, một số cống dưới đê, nhiều cống ngắn, tiêu năng bị xói, cánh cửa bị mục, bị rò nước nhiều.
Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Huệ, Nguyễn Văn Trung cho PV Báo TN&MT biết, tuyến đê bên tả sông Kinh Thầy đảm bảo an toàn cho các xã Việt Dân, Bình Dương, Nguyễn Huệ và Thủy An. Chỉ tính riêng xã Nguyễn Huệ, tuyến đê dài hơn 5 km, chia làm 2 tuyến là đê Đông Mai và đê Vân Động. Hai tuyến đê này là công trình cấp IV với mặt đê rộng trung bình từ 2-2,5m, mái đê từ 1-1,5m và thuộc nhiệm vụ chi ngân sách cấp tỉnh, bảo vệ cho hàng nghìn hộ dân và hơn 720ha đất sản xuất nông nghiệp. Nhiều năm nay, chính quyền và nhân dân các xã đã kiến nghị cấp có thẩm quyền đầu tư nâng cấp tuyến đê này, nhưng đến nay vẫn chưa được triển khai.
Trước những diễn biến khó lường của thời tiết, để chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, cùng với việc xây dựng các phương án, kế hoạch phòng chống thiên tai, bão lũ, Quảng Ninh cần sớm đầu tư kinh phí để tu bổ, sửa chữa tuyến đê tại TX.Đông Triều, để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân.
