Tiếp vụ hàng trăm hộ đòi đất ở KCN Tiền Hải: Khởi kiện ra tòa

Nhiều người dân xã Đông Cơ (huyện Tiền Hải, Thái Bình) đã khởi kiện ra Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình vụ án hành chính liên quan đến việc 9 doanh nghiệp thuê đất ở Khu Công nghiệp Tiền Hải hơn 10 năm trước.

Trước đó, báo Tài nguyên & Môi trường đã phản ánh về việc hàng trăm hộ dân tại 2 xã Đông Cơ và Đông Lâm (huyện Tiền Hải) nhiều năm qua đội đơn đi khiếu nại khắp cơ quan ban ngành yêu cầu trả lại đất ruộng mà họ bị thu hồi hơn 10 năm trước để cho các doanh nghiệp thuê tại Khu công nghiệp Tiền Hải. Người dân cho rằng thời điểm đó, chính quyền và họ đã thống nhất cho các doanh nghiệp gạch, gốm sứ như: Viglacera, Long Hầu, Hảo Cảnh, MIKADO,... thuê đất trong 10 năm. Vậy nhưng hết thời hạn 10 năm, họ được trả lời rằng đất của họ đã bị thu hồi vĩnh viễn.

Tại cuộc làm việc mới đây với báo Tài nguyên & Môi trường, Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Thái Bình và UBND huyện Tiền Hải cũng xác nhận hiện nay người dân đã khởi kiện ra tòa. Vì vậy việc đúng sai ra sao sẽ do tòa phán xét.

Trao đổi với PV, ông Vũ Minh Hệ (người dân đại diện, được những người khác ở xã Đông Cơ ủy quyền) cho biết, người dân đã gửi đơn lên TAND tỉnh Thái Bình từ rất lâu nhưng tòa yêu cầu bổ sung một số nội dung và văn bản tài liệu. Tòa cũng đã cử cán bộ tổ chức các buổi hòa giải, đối thoại với doanh nghiệp nhưng các bên vẫn không đi đến thống nhất.

Theo ông Hệ, người dân tại xã Đông Cơ chủ yếu đòi lại đất thuộc khu vực 9 doanh nghiệp đang sử dụng như: Xí nghiệp Đông Thái (Công ty Nicotex), Công ty Long Hải, Công ty gốm sứ Hảo Cảnh, Công ty Thanh Hải, Công ty nước khoáng Vital,...

Theo tìm hiểu của PV, sau nhiều lần người dân khiếu nại, UBND tỉnh Thái Bình đã từng có văn bản chỉ đạo các sở ban ngành và UBND huyện Tiền Hải tổ chức hội nghị để phê duyệt phương án hỗ trợ GPMB cho các hộ gia đình bị mất đất.

Tháng 8/2016, UBND tỉnh Thái Bình đã có văn bản chỉ đạo với nội dung: UBND huyện Tiền Hải hỗ trợ bổ sung các hộ gia đình bị thu hồi đất ở xã Đông Cơ giai đoạn 2001-2007. Trong đó nêu: Các doanh nghiệp trong KCN Tiền Hải áp dụng chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động bị thu hồi đất cộng thêm lãi suất tiền gửi qua từng thời kỳ... Kể cả doanh nghiệp ngoài KCN, UBND huyện vận động hỗ trợ bổ sung cho các hộ gia đình...

Theo đó, UBND huyện Tiền Hải cũng đã có Quyết định phương án bồi thường hỗ trợ bổ sung cho một số hộ gia đình. Tuy nhiên qua các cuộc làm việc thỏa thuận mức bồi thương hỗ trợ, người dân cho rằng việc giải quyết không thỏa đáng và không đồng bộ nên không đồng ý nhận tiền bổ sung.

Sau nhiều lần giải quyết không thành, người dân đã quyết định kiện ra tòa.

Như đã đưa tin, năm 2002, người dân xã Đông Lâm và Đông Cơ bị thu hồi đất để phục vụ dự án cho một số nhà máy hoạt động từ đó đến nay như Viglacera (trước đây là đất giao cho Công ty Phương Bắc), Long Hầu, Hảo Cảnh, MIKADO,...

Người dân cho rằng, những người làm lãnh đạo chính quyền địa phương vào thời điểm đó đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân và đưa ra những quyết định và thông tin thiếu minh bạch.

Trong các biên bản làm việc của cán bộ xã thôn ngày đó người dân chỉ đồng ý cho doanh nghiệp thuê đất 10 năm. Theo đó, giá bồi thường nhân theo khối lượng 10 năm cho người dân là khoảng 6,2 triệu đồng/sào.

Người dân cho rằng, đến năm 2013, họ phải được nhận lại đất ruộng của mình để tiếp tục canh tác theo thỏa thuận. Nếu doanh nghiệp muốn thuê tiếp thì phải trả thêm tiền cho họ chứ không thể lấy không đất một cách vô lý và bất minh như vậy. Sau này họ mới ngã ngửa vì nhận được văn bản của tỉnh về việc thu hồi đất và giao cho các doanh nghiệp này đến hết năm 2040, có doanh nghiệp đến 2059.

Trao đổi với PV, ông Trần Văn Ơn (Chủ tịch UBND xã Đông Lâm) lại cho rằng, chỉ có 1 hộ dân khiếu nại còn lại đều đã chấp thuận. Lãnh đạo xã Đông Lâm cho biết, sự việc đã được huyện, tỉnh và sở ban ngành trả lời. Theo đó, người dân không có cơ sở để lấy lại đất hoặc đòi hỏi quyền lợi nữa. PV đặt câu hỏi về việc người dân đã bị thiệt thòi khi không được minh bạch thông tin và tin tưởng vào cán bộ chính quyền. Lãnh đạo và cán bộ xã Đông Lâm chỉ lắc đầu cho rằng sự việc đó đã xảy ra nhiều năm, do những cán bộ nhiệm kỳ trước.

Trong một văn bản trả lời khiếu nại của 84 hộ dân xã Đông Cơ (cũng chung hoàn cảnh bị lấy đất), Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Bình viện dẫn Luật đất đai năm 2013 cho rằng, tại thời điểm thu hồi đã bồi thường hỗ trợ thì người sử dụng đất bị chấm dứt mọi quyền và nghĩa vụ với đất bị thu hồi. Sở TN&MT cho rằng cán bộ xã và tổ sản xuất thời điểm đó nhận thức sai về Luật đất đai.

Tuy nhiên người dân cho hay, nếu lúc đó cán bộ xã không họp thống nhất và làm biên bản về việc cho thuê đất 10 năm, không đời nào họ để mất đất về tay doanh nghiệp như vậy. "Đây không phải là dự án về an ninh quốc phòng nên không thể ép dân để thu hồi đất. Nếu Sở TN&MT đại diện chính quyền nói rằng lỗi là cán bộ xã nhận thức sai pháp luật, vậy chính quyền phải chịu trách nhiệm chứ không thể bắt người dân phải chịu thiệt thòi vì lỗi không thuộc về mình." - Ông Phan Anh Dũng (một người dân mất đất) nói.

Tiền Hải không phải là huyện duy nhất ở Thái Bình xảy ra tình trạng tương tự. Thời gian qua, ở KCN Đông Tu (huyện Hưng Hà), người dân đã không ít lần "quây" các nhà máy yêu cầu trả lại đất cho họ cũng chỉ vì sự mập mờ trong việc thuê đất 10 năm nhưng thức chất chính quyền đã giao lâu dài cho doanh nghiệp. Báo Tài nguyên & Môi trường từng có loạt bài phản ánh về việc người dân lập lán trại vây một số doanh nghiệp khiến hoạt động KCN Đồng Tu bị tê liệt để yêu câu chính quyền địa phương đối thoại và có giải pháp rõ ràng.