Tháo dở “trận địa” cọc tre
Liên quan đến vụ việc “Dân đóng cọc tre trên sông ngăn chặn cát tặc ở Thừa Thiên Huế” mà Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường đã và đang phản ánh, thông tin với PV, ông Nguyễn Xuân Ty - Chủ tịch UBND thị xã Hương Trà (tỉnh Thừa Thiên Huế) cho hay, sau một thời gian thuyết phục thì “trận địa” bằng cọc tre tại sông Bồ đi qua phường Hương Vân vừa được người dân và chính quyền tháo dỡ.
Theo đó, trong ngày 16/6 vừa rồi, người dân địa phương đã tiến hành tháo dỡ dãy cọc tre đóng xuống sông Bồ. Các rọ sắt, đá dùng để gia cố hệ thống cọc tre cũng đã được tháo dỡ.
Không chỉ người dân, các đoàn thể chính trị xã hội và chính quyền phường Hương Vân cũng đã tham gia vào việc tháo dỡ hàng rào tre. Ông Châu Văn An - Chủ tịch UBND phường Hương Vân cho biết, ngoài huy động lực lượng đoàn viên thanh niên tham gia, chính quyền còn trích kinh phí hỗ trợ bà con tháo dỡ hàng rào tre.
Ông Châu Văn Dũng, người dân tổ dân phố Lại Bằng 2 (phường Hương Vân) cho hay, sau khi UBND tỉnh ra quyết định xử phạt 1,6 tỷ đồng và rút giấy phép khai thác 2 mỏ cát phía thượng nguồn sông Bồ đối với Công ty TNHH MTV xây dựng giao thông Tuấn Hải (Công ty Tuấn Hải), người dân làng Lại Bằng đã tỏ ra đồng tình, đồng thuận trong việc tháo hàng rào tre để trả lại sự thông thoáng cho dòng sông Bồ.
“Các tổ dân phố đã phân công những người có trách nhiệm về từng hộ gia đình để vận động, tuyên truyền; trong đó phát huy vai trò của các trưởng họ, trưởng làng, những người có uy tín trong cộng đồng dân cư. Sau 2 cuộc họp dân, bà con đã thống nhất tháo dỡ hàng rào tre trên sông Bồ”, một người dân chia sẻ.
Tuy nhiên, người dân làng Lại Bằng vẫn lo lắng khi hàng rào tre đã được tháo dỡ sẽ tạo điều kiện để nạn khai thác trộm cát bằng ghe nhỏ bùng phát, tiếp tục gây sạt lở bờ sông và ảnh hưởng đến cuộc sống...
“Địa phương đã quyết định thành lập 3 tổ tự quản tại tổ dân phố Lại Bằng 1, Lai Thành 1 và Lai Thành 2. Hiện trên sông Bồ không còn bãi khai thác cát nào được cấp phép (đoạn qua phường Hương Vân và xã Phong Sơn, huyện Phong Điền). Những ai khai thác cát trên sông Bồ ở khu vực này đều là khai thác trái phép và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật”- ông Châu Văn An thông tin.
Có chế tài mạnh nếu doanh nghiệp “chây ì” khắc phục sai phạm
Như đã phản ánh, thời gian qua người dân ở tổ dân phố Lại Bằng (phường Hương Vân, thị xã Hương Trà) đã đóng cọc tre rào kín như “trận địa” trên sông Bồ để ngăn chặn tàu thuyền khai thác cát, sỏi bừa bãi và trái phép rầm rộ.
Ghi nhận của PV, một dãy cọc tre khoảng 50 cọc được người dân đóng từ bờ ra giữa sông Bồ đoạn qua tổ dân phố Lại Bằng 2. Dãy cọc này được chôn theo hướng hình vòng cung, nhô lên khỏi mặt nước chừng hơn 0,5 mét và được gia cố bên dưới bởi đá sạn. Tàu thuyền di chuyển lên về đều phải “khổ cực” để luồn lách qua dãy cọc tre...
Người dân địa phương cho hay, việc đóng cọc tre xuất phát từ nạn khai thác cát sạn trái phép cứ tiếp diễn vào ban đêm và đỉnh điểm là việc lồng cá của dân bị phá hoại gần đây. Khoảng 200 người dân tổ dân phố Lại Bằng 2 đã họp lại, thống nhất đóng góp mỗi hộ 100.000 đồng mua tre, đá hộc và thuê phương tiện để đóng cọc xuống sông.
“Vùng sông nước bao đời nay bà con gắn bó mà nay cứ ngỡ như của ai. Đêm đêm, người ta cứ hết lần này đến lượt khác đưa tàu đến hút cát. Bất đắc dĩ, người dân mới đóng cọc, lắp kè đá ngầm rào sông. Biết không xin chính quyền là trái quy định nhưng mục đích sau cùng của bà con là nhằm bảo vệ tài sản, tính mạng, bảo vệ bờ đê khỏi bị sạt lở...”- bà Trần Thị L. (67 tuổi) thổ lộ.
Sau phản ánh của dân, Sở TN&MT Thừa Thiên Huế đã cử lực lượng chức năng tiến hành đo đạc một số điểm trong khu vực mỏ khe Băng và mỏ bãi bồi Lại Bằng - 2 mỏ mà Công ty Tuấn Hải được cấp phép khai thác cát.
Kết quả đo đạc cho thấy, Công ty Tuấn Hải khai thác quá độ sâu cho phép, ngoài ra còn khai thác ngoài phạm vi mỏ được cấp phép. Trong đó, nhiều nơi ngoài phạm vi mỏ bị doanh nghiệp này khai thác gần như cạn kiệt với độ sâu trung bình khai thác từ 9-16m, có nơi đến 24,5m.
Sau đó, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ra quyết định xử phạt công ty này 1,6 tỷ đồng đối với 2 mỏ, đồng thời tước quyền sử dụng giấy phép khai thác khoáng sản và buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như san lấp, cải tạo, phục hồi môi trường theo phương án cải tạo phục hồi môi trường đã được Sở TN&MT phê duyệt.
Về vấn đề khắc phục sai phạm, ông Nguyễn Đình Bách - Phó chánh Văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo Sở TN&MT giám sát việc thực hiện quyết định xử phạt, thu hồi giấy phép và khắc phục môi trường, hiện trạng do khai thác vi phạm vượt độ sâu cấp phép gấp nhiều lần.
“Nếu doanh nghiệp không chấp hành và cố chây ì, các cấp có thẩm quyền sẽ có chế tài mạnh đối với công ty này”, ông Bách nói.
Tìm hiểu thêm thì Công ty Tuấn Hải phải ký quỹ phục hồi môi trường cho Nhà nước với tổng số tiền 578.493.000 đồng cho mỏ được cấp phép. Tuy nhiên, số tiền còn lại mà doanh nghiệp này phải đóng trong năm 2019 là trên 47 triệu đồng.
Theo ông Hồ Đắc Trường - Phó Giám đốc Sở TN&MT Thừa Thiên Huế, nếu số tiền ký quỹ không đủ để khắc phục môi trường, sau khi đóng mỏ thì Sở sẽ có biện pháp buộc Công ty Tuấn Hải phải có trách nhiệm khắc phục theo quy định pháp luật. “Trong thời gian tới Sở sẽ tiếp tục đấu tranh với với công ty này về những điểm khai thác bên ngoài khu vực mỏ được cấp phép...”- ông Trường cho hay.
Được biết vào cuối năm 2018, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đã xử phạt 3 doanh nghiệp khai thác cát trên sông Hương quá độ sâu, với số tiền 2,4 tỷ đồng. Với việc xảy ra của Công ty Tuấn Hải thì chắc chắn thời gian tới lòng tin của người dân đối với các doanh nghiệp dự định xin khai thác cát, sỏi tại Thừa Thiên Huế có lẽ sẽ không còn...
