Nhiều kết quả tích cực
Tỉnh Thừa Thiên Huế có nhiều đầm phá, nhất là phá Tam Giang lớn nhất Đông Nam Á, vì thế địa phương này có diện tích rừng ngập mặn tự nhiên lớn. Những năm gần đây, do tác động của biến đổi khí hậu nên nhiều khu vực bị xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản và đời sống của người dân. Trước tình hình đó, Thừa Thiên Huế đã có nhiều biện pháp nhằm giảm tác động của xâm nhập mặn.
Dạo quanh một vòng ven biển của Thừa Thiên Huế thời gian này, đập vào mắt PV là những cánh rừng ngập mặn phát triển xanh tốt, tạo thành những vành đai xanh nằm án ngữ trước nhiều ngôi làng...
Từ năm 2015, Dự án đầu tư phát triển rừng ven biển đầm phá tỉnh Thừa Thiên Huế được triển khai trên địa bàn 5 huyện, thị xã ven biển, đầm phá gồm huyện Phong Điền, Quảng Điền, Phú Vang, Phú Lộc và thị xã Hương Trà, với nguồn vốn đầu tư của Trung ương hơn 110 tỷ đồng, do Chi cục Kiểm lâm tỉnh làm chủ đầu tư.
Đây là một dự án quan trọng nhằm bảo vệ, phục hồi các hệ sinh thái ven biển đầm phá, hạn chế cát bay, cát nhảy, xói lở, xâm nhập mặn, phòng chống thiên tai, bảo đảm an toàn cho vùng dân cư ven biển đầm phá, góp phần giảm thiểu ảnh hưởng của biến đối khí hậu. Đối tượng tham gia dự án là chính quyền cấp xã, cộng đồng và dân cư vùng ven biển đầm phá.
Từ khi thực hiện dự án đến nay, nhiều diện tích rừng trồng ngập mặn tại Thừa Thiên Huế đã được hình thành. Cây phân tán được trồng tại các ao nuôi thủy sản của các hộ dân sinh trưởng phát triển tốt, góp phần chống sạt lở, hạn chế được tác động của sóng, bão lũ, bảo vệ ao nuôi trồng thủy sản, bờ phá, bờ sông, làm giảm được kinh phí tu bổ đê bảo vệ hàng năm...
Chi cục Kiểm lâm Thừa Thiên Huế thông tin, từ năm 2015 đến nay đã tổ chức trồng được 421,2 ha/455,7 ha rừng tập trung, đạt 92,4% so với kế hoạch, gồm 255,0 ha rừng trồng trên cát, 125,0 ha rừng trồng ngập mặn và 41,2 ha rừng trồng ngập ngọt. Trong đó, diện tích rừng trồng trên cát sinh trưởng tốt, đã khép tán và có khả năng thành rừng. Diện tích rừng trồng ngập ngọt đang trong thời kỳ chăm sóc, một phần diện tích bị ảnh hưởng do đợt nắng hạn kéo dài từ tháng 1- 8/2019 làm cây bị chết, sinh trưởng kém. Diện tích rừng trồng ngập mặn sinh trưởng tốt, nhiều diện tích ở Hương Phong (thị xã Hương Trà), Quảng Lợi (huyện Quảng Điền) đã khép tán thành rừng bước đầu đã phát huy được chức năng về phòng hộ, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, tạo hệ sinh thái bãi giống, bãi đẻ cho các loài thủy sản phát triển.
Không những thế, các cánh rừng ngập mặn còn tạo thành những điểm du lịch hấp dẫn, thu hút du khách tham quan, nổi bật là mô hình du lịch sinh thái trên vùng đầm phá Tam Giang ở khu vực Rú Chá (xã Hương Phong, diện tích mở rộng từ 3,14 ha lên gần 20 ha), Quảng Lợi (45,57 ha).
Về trồng cây phân tán, đến hiện tại dự án đã cung cấp được 528.370 cây ngập mặn tương đương với 160 ha rừng trồng phân tán cho các xã thuộc vùng dự án. Cây phân tán được trồng tại các ao nuôi thủy sản của các hộ dân sinh trưởng phát triển tốt. Ngoài ra trồng cây ngập mặn phân tán còn tạo ra các vành đai xanh xung quanh ao nuôi thủy sản, là nơi trú ẩn và cung cấp một nguồn thức ăn cho các loài tôm, cua, cá,… thu hút được các loài chim về trú ngụ, tạo điều kiện cho việc phát triển du lịch sinh thái của địa phương và mang lại hiệu quả kinh tế cho các hộ dân.
Được biết, để phục vụ cây giống ngập mặn đạt tiêu chuẩn, thời gian qua, Hội Khoa học kỹ thuật lâm nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế cũng tiến hành nghiên cứu và sản xuất thành công hơn 30.000 cây các loài như đước, vẹt, bần, sú, mắm…, đảm bảo thích nghi, có tỷ lệ sống cao với môi trường vùng ven biển, đầm phá của tỉnh.
Mở rộng diện tích rừng trồng ngập mặn
Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Chủ tịch UBND thị xã Hương Trà cho biết, việc mở rộng diện tích rừng trồng ngập mặn là rất khả thi. Hiện nay, qua đi khảo sát một số địa phương thì người dân có nguyện vọng được chuyển đổi đất trồng lúa sang nuôi trồng thủy sản trong môi trường rừng ngập mặn.
“Nếu người dân nuôi thủy sản trong hệ sinh thái rừng ngập mặn sẽ giúp vật nuôi phát triển tốt hơn, ít bệnh tật và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Vì vậy, nhiều người dân mong muốn chính quyền địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện để chuyển đổi đất trồng lúa sang nuôi tôm trong thời gian đến...”, bà Hương nói.
Theo ông Phạm Ngọc Dũng - Phó Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên Huế, tiến hành thực nghiệm mô hình nuôi trồng thủy sản trong rừng ngập mặn đã cho thấy hiệu quả kinh tế tốt hơn. Cụ thể, khi chưa có rừng, người dân thả nuôi 5 vạn tôm thì 1kg tôm được 50 con, tuy nhiên khi hình thành rừng, 1kg tôm được 32 con. Ngoài ra, tận dụng nguồn thực vật phù du trong hệ sinh thái rừng, người dân giờ đây chỉ cần dùng 30% khối lượng thức ăn cho tôm so với trước đây. Qua đó cho thấy, tôm nuôi trong rừng ngập mặn to hơn, hiệu quả kinh tế cao hơn...
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Phương - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, việc trồng rừng ngập mặn không chỉ bảo vệ đê biển, bảo vệ sản xuất nông nghiệp mà còn tạo nguồn sinh kế bền vững giúp người dân vùng ven biển của tỉnh phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống...
“Tỉnh đã đề nghị Sở NN&PTNT nghiên cứu, mở rộng diện tích rừng trồng ngập mặn với tiêu chí liên tục, liền thửa nhằm hình thành hệ sinh thái rừng ngập mặn có diện tích lớn, là lá phổi xanh cho tỉnh; trong đó chú trọng vào các địa điểm có độ mặn cao để kết hợp, tạo điều kiện cho người dân nuôi trồng thủy sản. Tỉnh cũng yêu cầu các đơn vị nghiên cứu, hình thành hệ thống giao thông đường thủy để phục vụ người dân phát triển các loại hình dịch vụ, du lịch sinh thái ở nơi đây...”, ông Phương nhấn mạnh.