Người dân cho hay, sau giải phóng thì theo chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc thực hiện khai hoang, phục hóa những vùng đất trước đây vì lý do chiến tranh không thể canh tác lâu dài được, Đảng bộ, chính quyền huyện Hương Phú (nay tách thành huyện Phú Vang và thị xã Hương Thủy) và xã Thủy Tân đã phát động, kêu gọi người dân làng Tân Tô (xã Thủy Tân) vào khai hoang 2 vùng đất Trằm Bơi, Trằm Hồ. Đây là vùng đất trước đó bị Mỹ ngụy chiếm đóng làm căn cứ quân sự phục vụ chiến tranh, nằm bên cạnh sân bay quân sự Phú Bài khi đó.
Từ năm 1976 đến 2002, bà con thôn Tân Tô vẫn thường xuyên canh tác hoa màu, trồng lúa trên diện tích 30ha ở 2 khu vực này, thậm chí cả chôn cất người thân quá cố.
Đến năm 2002, sân bay Phú Bài được nâng cấp, mở rộng nhà ga và đường băng để phục vụ thương mại. Cũng từ đó, việc sản xuất của người dân tại 2 khu vực Trằm Bơi và Trằm Hồ gặp nhiều khó khăn do liên quan yếu tố an ninh, an toàn hàng không.
Đến năm 2007, Ban Quản lý cảng hàng không Phú Bài cho dựng hàng rào thép gai xung quanh khu vực Trằm Hồ và Trằm Bơi, buộc người dân cũng phải ngưng canh tác, sản xuất trên phần đất mà chính họ đã khai hoang, phục hóa. Không những thế, người dân cũng không được đền bù, giải quyết quyền lợi.
Vừa qua, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã công bố kế hoạch mở rộng Sân bay quốc tế Phú Bài với tổng diện tích đất cần giải phóng mặt bằng để nâng cấp cảng là 153,17 ha.
Đầu năm 2018, phía Sân bay Phú Bài và UBND thị xã Hương Thủy đã và đang phối hợp triển khai việc cắm mốc để làm cơ sở cho việc xây dựng, triển khai dự án, đồng thời rà soát hiện trạng sử dụng đất đối với quỹ đất quy hoạch mở rộng cảng. Trước mắt, tỉnh quy hoạch quỹ đất phục vụ dự án mở rộng sân bay Phú Bài tại địa bàn các xã, phường thuộc thị xã Hương Thủy gồm: phường Phú Bài và 2 xã Thủy Tân, Thủy Phù.
Chính quyền Thừa Thiên Huế đã có thông báo về việc đền bù, giải quyết quyền lợi cho các hộ dân có diện tích đất bị thu hồi phục vụ dự án, trong đó bao gồm cả 2 khu vực Trằm Bơi và Trằm Hồ. Tuy nhiên, khi họ đến chính quyền địa phương để tìm hiểu thì được giải thích rằng do bỏ canh tác lâu năm nên không được đền bù?.
“Ngày xưa vì cuộc sống cực khổ nên người dân phải lao vào cày cuốc, vỡ đất bất chấp nguy hiểm để trồng trọt. Có người đã chảy máu, trúng đạn súng. Chúng tôi vẫn tiếp tục sản xuất cho đến khi sân bay dựng hàng rào thép gai. Đất ở bên trong hang rào thì không vào được, còn bên ngoài thì cũng gặp nhiều khó khăn về đường đi lối lại”- ông Phạm Văn Xô (82 tuổi) nói.
Cũng theo người dân, nơi này hiện vẫn còn hơn 50 lăng, mộ người thân quá cố của người dân Tân Tô được chôn cất ở đây. Tới đây, khi mở rộng sân bay, chắc chắn số mộ này cũng sẽ phải di dời...
Liên quan đến vấn đề trên, ông Nguyễn Tấn Hợp- Chủ tịch UBND xã Thủy Tân (quản lý khu vực Trằm Hồ) và ông Trần Quốc Việt- Chủ tịch UBND phường Phú Bài (quản lý khu vực Trằm Bơi) đều xác nhận có việc người dân ở thôn Tân Tô (Thủy Tân) gửi đơn kiến nghị về quyền lợi đối với diện tích đất tại Trằm Bơi và Trằm Hồ.
Cả ông Hợp và ông Việt đều khẳng định xử lý công việc theo đúng quy định của pháp luật về đất đai. Theo quy định nếu là đất sản xuất nông nghiệp thì người dân phải sản xuất liên tục, đằng này bà con đã bỏ hoang quá lâu năm...
Về việc có vài cá nhân được nhận tiền đền bù tài sản trên đất dù là không phải đất của mình, ông Việt thông tin trong giai đoạn trước thì chưa rõ, nhưng từ sau năm 2007 những hộ dân này đã không còn canh tác, nên có cá nhân khác vào trồng cây thì bây giờ phải đền bù cho họ là chính xác.
“Bây giờ việc xác định đất này có phải của bà con Tân Tô hay không là rất khó vì họ không có giấy tờ nào để chứng minh. Tôi cũng đã bấm bản đồ địa chính giai đoạn 2001 nhưng cũng không thể hiện là của bà con”- ông Việt cho biết thêm.
