Thống nhất chuyển học phí, viện phí thực hiện theo cơ chế giá dịch vụ

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, pháp lệnh phí và lệ phí hiện nay qua 13 năm thực hiện đã có nhiều dịch vụ công chuyển sang cho đơn vị ngoài Nhà nước cung cấp, có nhiều khoản phí đã chuyển sang thực hiện theo cơ chế giá theo quy định của Luật chuyên ngành (đặc biệt là một số khoản phí có tác động lớn đến người dân như: Học phí; viện phí; phí kiểm định phương tiện đo lường;...); một số khoản phí có tên trong Danh mục nhưng chưa phát sinh; một số khoản phí trùng lắp với khoản thu khác, do đó, cần sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện Danh mục phí, để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay và trong những năm tới.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, để khuyến khích thu hút các thành phần kinh tế tham gia cung cấp dịch vụ công cần thiết rà soát các khoản phí chuyển các khoản phí sang cơ chế giá dịch vụ. Theo đó, chỉ các dịch vụ công liên quan trực tiếp đến hoạt động quản lý nhà nước (công việc chỉ có cơ quan nhà nước thực hiện) như: Phí phòng dịch y tế, phí thẩm định cấp giấy phép hành nghề,... thì quy định thu phí.

Báo cáo thẩm tra dự án Luật phí và lệ phí, Ủy ban Tài chính ngân sách do Chủ nhiệm Ủy ban tài chính, ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển trình bày thống nhất với Tờ trình của Chính phủ.

Đối với viện phí, học phí, Ủy ban TCNS nhất trí như Tờ trình của Chính phủ, chuyển học phí, viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của Luật Phí và lệ phí để thực hiện theo cơ chế giá dịch vụ, các khoản thu này đã được quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh và Luật Giá. Theo đó, viện phí và học phí sẽ thuộc nhóm các hoạt động dịch vụ do Nhà nước định giá nhằm khuyến khích đẩy nhanh thực hiện xã hội hóa, thu hút đầu tư để phát triển dịch vụ. “Tuy nhiên, đây là các lĩnh vực tác động mạnh đến đời sống của mọi tầng lớp dân cư, do vậy, đề nghị Chính phủ cần báo cáo rõ với Quốc hội về lộ trình, cơ chế quản lý và tác động xã hội đối với nội dung này” – ông Phùng Quốc Hiển nói.

Đối với Lệ phí môn bài, Ủy ban TCNS cho rằng, về bản chất Thuế môn bài là khoản lệ phí thu hàng năm đối với cơ sở sản xuất kinh doanh. Trong điều kiện hiện nay đang chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, cơ chế quản lý, thành lập doanh nghiệp ngày càng thông thoáng thì việc chuyển Thuế môn bài sang Lệ phí môn bài nhằm thông qua công tác thu để quản lý, kiểm soát tốt hơn các cơ sở sản xuất kinh doanh hiện đang hoạt động. Dó đó, nhất trí việc chuyển Thuế môn bài là khoản Lệ phí như Dự thảo Luật.

Đối với Lệ phí trước bạ, theo Ủy ban TCNS, thu Lệ phí trước bạ đi kèm với nó là Nhà nước thực hiện việc xác lập quyền sở hữu và sử dụng về tài sản của công dân. Do vậy, Ủy ban TCNS nhất trí quy định khoản thu Lệ phí trước bạ trong Danh mục lệ phí như quy định của Dự thảo Luật. Tuy nhiên hiện nay, cơ chế thu Lệ phí trước bạ đối với ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi và xe gắn máy được quy định mức thu theo tỷ lệ khác nhau giữa các địa phương, dẫn đến thiếu thống nhất về mức thu, chưa bình đẳng về nghĩa vụ của công dân trên phạm vi toàn quốc. Do vậy, đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS đề nghị cần quy định tỷ lệ thu về một mức đối với từng loại tài sản để đảm bảo tính thống nhất, hợp lý đối với khoản thu này. Tuy nhiên, có ý kiến trong Ủy ban TCNS cho rằng, Lệ phí trước bạ ngoài mục đích xác nhận quyền sở hữu về tài sản của công  dân còn là công cụ quản lý và điều tiết của cơ quan quản lý nhà nước nhằm hạn chế số lượng ô tô, xe máy tại các thành phố và đô thị lớn, vì vậy, đề nghị giữ như quy định hiện hành.

Đối với phí và lệ phí trong lĩnh vực ngoại giao, Dự thảo Luật quy định, cơ quan ngoại giao Việt Nam thực hiện thu: ở nước ngoài là thu phí: “Phí áp dụng tại cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự Việt Nam ở nước ngoài”, ở trong nước là thu lệ phí: “Lệ phí cấp hộ chiếu, thị thực xuất cảnh, nhập cảnh, giấy tờ nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh và cư trú tại Việt Nam”, việc quy định như Dự thảo Luật chưa cụ thể, chưa rõ về nội hàm giữa khoản thu ở trong nước và ngoài nước là không hợp lý và thiếu thống nhất. “Do đó, Chính phủ cần quy định chi tiết, đảm bảo thống nhất các khoản thu áp dụng cho cơ quan ngoại giao, xác định rõ khoản thu nào là phí, khoản thu nào là lệ phí để đảm bảo thống nhất, rõ ràng trong hệ thống pháp luật” – ông Phùng Quốc Hiển đề nghị.

Ngoài một số các khoản phí, lệ phí nêu trên, theo Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển, Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, có thể bãi bỏ một số khoản phí, lệ phí có số thu thấp, chi phí hành thu cao; một số khoản phí không phù hợp, có thể gây bức xúc cho người dân (như phí sử dụng lề đường, lòng đường, vỉa hè, phí giao thông đối với xe gắn máy...) nhằm giảm thủ tục hành chính, chi phí hành thu. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, trong thực tế việc sử dụng lề đường, lòng đường, vỉa hè để phục vụ cho trông giữ xe, kinh doanh dịch vụ là cần thiết, do vậy cần giữ lại khoản thu này. Bên cạnh đó, cần tăng cường các biện pháp quản lý để đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, tránh thất thu cho NSNN.

Minh Trang