Thiên tai đe dọa 6 quốc gia ở Nam Phi và hàng triệu trẻ em ở Nam Á
(TN&MT) - Hạn hán tại 6 quốc gia ở Nam Phi đã khiến gần 300.000 trẻ em bị đe dọa suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng. Trong khi đó, hơn 6 triệu trẻ em ở Nam Á đang gặp nguy hiểm sau những trận mưa lớn, lũ quét và lở đất nghiêm trọng tàn phá khu vực này, khiến nhiều người mất nhà cửa. Những số liệu trên chính là lời cảnh báo của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) về mối nguy hiểm của thiên tai đến cuộc sống của trẻ em trên thế giới.
Hạn hán nghiêm trọng đe dọa tính mạng trẻ em ở Nam Phi
Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) vừa cho biết, hạn hán nghiêm trọng đã ảnh hưởng đến nhiều vùng rộng lớn ở Nam Phi, đe dọa đến tính mạng của hàng trăm nghìn trẻ em tại 6 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Trong đó có hơn 270.000 trẻ em có thể sẽ bị suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng (SAM) đe dọa tính mạng vào năm 2024. UNICEF kêu gọi tài trợ khẩn cấp để mở rộng các chương trình trên khắp các quốc gia bị ảnh hưởng.
Các điều kiện thời tiết liên quan đến El Nino, bao gồm lượng mưa cực thấp, đã khiến Lesotho trở thành quốc gia mới nhất tuyên bố tình trạng thảm họa lương thực quốc gia sau các tuyên bố tương tự từ Botswana, Malawi, Namibia, Zambia và Zimbabwe.
Giám đốc UNICEF khu vực Đông và Nam Phi, bà Etleva Kadilli cho biết: "Những nhu cầu nhân đạo mà trẻ em phải đối mặt do El Nino là vô cùng đáng lo ngại. Tình trạng mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng ngày càng gia tăng, những thách thức trong việc tiếp cận nguồn nước sạch và vệ sinh, cũng như nguy cơ bùng phát dịch bệnh như dịch tả là mối đe dọa nghiêm trọng. Hàng nghìn trẻ em đang trên bờ vực bị ảnh hưởng không thể phục hồi về sức khỏe và sự phát triển do cuộc khủng hoảng liên quan đến khí hậu, cộng đồng quốc tế không nên bỏ qua lời cảnh báo này”.
Tại Lesotho, Malawi, Namibia, Zambia và Zimbabwe, 7,4 triệu trẻ em đang sống trong cảnh nghèo đói về lương thực, trong đó hơn 2 triệu trẻ em đang sống sót dựa vào chế độ ăn cực kỳ nghèo nàn, chỉ bao gồm tối đa 2 nhóm thực phẩm. Tình trạng này hiện đang trở nên trầm trọng hơn ở nhiều vùng rộng lớn của Nam Phi do hạn hán. Người dân đã mất mùa màng và gia súc do thiếu đồng cỏ và nước.
Trẻ em dễ bị tổn thương chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các cú sốc khí hậu ở Nam Phi. Những cú sốc này làm giảm đáng kể số lượng, tính đa dạng và chất lượng của thực phẩm sẵn có; ảnh hưởng tiêu cực đến việc chăm sóc trẻ em; và làm gián đoạn việc tiếp cận nguồn nước sạch và an toàn, khiến trẻ mắc các bệnh đe dọa tính mạng như bệnh tiêu chảy.
Bà Kadilli cho biết: “Thông qua sự hợp tác, ý tưởng và tài trợ sáng tạo bao gồm sự tham gia của cộng đồng như các nhóm chăm sóc do người mẹ đứng đầu ở Zimbabwe và chương trình dinh dưỡng đa ngành quy mô lớn ở Zambia, chúng ta có thể đảm bảo trẻ em và gia đình được hỗ trợ bằng những nỗ lực bền vững giúp bảo vệ họ khỏi một số hậu quả nghiêm trọng của các cuộc khủng hoảng khí hậu trong khu vực. Tăng cường hệ thống bảo trợ xã hội quốc gia là một trong những công cụ chính của UNICEF trong việc hỗ trợ các gia đình xây dựng khả năng phục hồi trước những cú sốc trong tương lai và phục hồi sau những tác động của các trường hợp khẩn cấp”.
“Đầu tư và đổi mới trong việc xây dựng khả năng phục hồi của gia đình và xã hội là rất quan trọng. Các khuôn khổ phù hợp với mục đích trong tương lai, bao gồm các hệ thống thực phẩm đa dạng, nước sạch, dịch vụ vệ sinh, giáo dục về khí hậu và chăm sóc sức khỏe ứng phó với khí hậu phải được ưu tiên, cùng với việc bảo vệ các dịch vụ và hệ thống chính cho trẻ em để đảm bảo chất lượng và khả năng tiếp cận không bị gián đoạn”, bà Kadilli cho biết thêm.
Ngoài việc đầu tư vào khả năng phục hồi, UNICEF kêu gọi đẩy nhanh và mở rộng khẩn cấp các chương trình cứu sinh trên khắp khu vực để giảm nguy cơ gia tăng số lượng trẻ em bị suy dinh dưỡng.
Cụ thể, UNICEF đã cập nhật số liệu theo từng quốc gia. Tại Lesotho, có khoảng 700.000 người được báo cáo là dễ bị tổn thương về vấn đề liên quan đến thực phẩm.
Tại Malawi, nơi ước tính có 5,7 triệu người dự kiến sẽ trải qua tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính ở mức cao (IPC AFI Giai đoạn 3 trở lên) từ tháng 10/2024 đến tháng 3/2025, xu hướng gia tăng suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng (SAM) ở trẻ em đã được quan sát thấy với mức tăng 18% trong số ca nhập viện do SAM được ghi nhận từ tháng 1 đến tháng 5/2024.
Tại Namibia, gần một nửa dân số của đất nước này phải đối mặt với tác động tàn khốc của hạn hán nghiêm trọng do El Nino gây ra. Từ tháng 7 đến tháng 9/2024, có khoảng 1,4 triệu người (chiếm 48% dân số được phân tích) dự kiến sẽ phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính ở mức cao (IPC AFI Giai đoạn 3 trở lên), bao gồm 85.000 người trong IPC AFI Giai đoạn 4 (Khẩn cấp).
Tại Zambia, 2 triệu người đang trong tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng với gần 52.000 trẻ em dưới 5 tuổi tại 84 quận bị hạn hán ở Zambia dự kiến sẽ bị suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng - dạng suy dinh dưỡng gây tử vong cao nhất - trong vòng 12 tháng tới nếu nước này không triển khai các biện pháp phòng ngừa và điều trị khẩn cấp.
UNICEF đang hợp tác với Chính phủ Zambia và các đối tác để ưu tiên nhu cầu của trẻ em trong các kế hoạch ứng phó. Các hoạt động bao gồm đào tạo tình nguyện viên cộng đồng và nhóm hỗ trợ dinh dưỡng để phát hiện sớm các trường hợp suy dinh dưỡng, tăng cường hệ thống y tế để cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho trẻ em và gia đình của các em, đồng thời triển khai các sáng kiến cung cấp nước khẩn cấp, cùng với các biện pháp can thiệp quan trọng khác.
Tại Botswana, gần 12.000 trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu cân do sản lượng nông nghiệp thấp hơn và giá nhập khẩu ngũ cốc và các loại thực phẩm khác tăng cao, do đó khiến trẻ em dễ bị tổn thương có nguy cơ mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng cao hơn.
Tại Zimbabwe, 580.000 trẻ nhỏ đang sống trong cảnh nghèo đói nghiêm trọng, con số này có khả năng tăng lên do hạn hán do El Nino gây ra hiện nay. UNICEF đang hợp tác với Chính phủ và các đối tác của quốc gia để bảo vệ chế độ ăn uống đa dạng và các hoạt động nuôi dưỡng trẻ em, đồng thời ngăn chặn tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng gia tăng, bằng cách mở rộng và phát triển mô hình cộng đồng đa hệ thống quốc gia để phòng ngừa mọi hình thức suy dinh dưỡng, với Nhóm chăm sóc là nền tảng cung cấp dịch vụ.
Nhóm chăm sóc, do các bà mẹ thành lập và lãnh đạo, cung cấp một gói tư vấn và hỗ trợ toàn diện bao gồm sức khỏe, dinh dưỡng, phát triển trẻ em, nước và vệ sinh cá nhân, đồng thời liên kết với các hình thức hỗ trợ khác, bao gồm bảo trợ xã hội (phân phối tiền mặt và thực phẩm), hỗ trợ nông nghiệp và các hoạt động tạo thu nhập. Cho đến nay, UNICEF đã hỗ trợ đào tạo 200 Nhóm chăm sóc để phòng ngừa suy dinh dưỡng ở trẻ em.
Mưa lớn ở Nam Á gây thiệt hại nặng nề
Không chỉ hạn hán, mà mưa lớn, lũ quét và lở đất cũng đe dọa cuộc sống của trẻ em. Ông Sanjay Wijesekera, Giám đốc UNICEF khu vực Nam Á cho biết: “Chúng ta mới chỉ đi qua nửa chặng đường của mùa gió mùa, nhưng lượng mưa, thiệt hại và sự tàn phá đã gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng".
Tại Nepal, 109 người, bao gồm cả trẻ em đã tử vong do lũ lụt và lở đất trong mùa gió mùa năm nay. Tại Afghanistan, lũ quét vào tuần trước cũng đã cuốn trôi hàng trăm ngôi nhà, cướp đi sinh mạng của ít nhất 58 người và khiến hàng trăm gia đình mất nhà cửa, làm trầm trọng thêm tình trạng dễ bị tổn thương hiện tại.
“Những sự kiện thời tiết thất thường này tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu, đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ em trên khắp khu vực Nam Á. UNICEF lo ngại về các dự báo mưa lớn hơn trong những tuần tới, điều này có thể gây nguy hiểm hơn nữa cho trẻ em”, ông Wijesekera cảnh báo. Theo Chỉ số rủi ro khí hậu ở trẻ em của UNICEF, Afghanistan, Bangladesh, Ấn Độ và Pakistan nằm trong số các quốc gia, nơi trẻ em có nguy cơ cao chịu tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu.
Ngoài tử vong và thương tích, trẻ em còn phải đối mặt với những mối đe dọa khác do lũ lụt. Khi lũ lụt làm ô nhiễm nguồn cung cấp nước an toàn, nguy cơ bùng phát dịch bệnh và tiêu chảy gia tăng, nếu không được điều trị, có thể dẫn đến mất nước và suy dinh dưỡng ở trẻ em. Bên cạnh đó, lũ lụt còn làm hỏng các cơ sở vệ sinh, phá hủy trường học và đường sá, làm gián đoạn việc học tập của trẻ em, khiến trẻ em có nguy cơ bị lạm dụng, bóc lột và buôn bán.
UNICEF đang tích cực ứng phó với cuộc khủng hoảng này, cung cấp cứu trợ cho hàng nghìn người trên khắp khu vực. Tại Nepal, cơ quan này đang hợp tác với Chính phủ Nepal và các đối tác để hỗ trợ cho trẻ em và những gia đình bị ảnh hưởng.
UNICEF cũng đang hỗ trợ nỗ lực ứng phó do Chính phủ Ấn Độ dẫn đầu tại tỉnh Assam của Ấn Độ, nơi lượng mưa kỷ lục kể từ tháng 6 năm nay đã gây ra lũ quét, đảo lộn cuộc sống của 500 nghìn trẻ em và gia đình. Đồng thời, cơ quan này cũng đang hỗ trợ các nỗ lực ứng phó tại Bangladesh, Pakistan và Afghanistan.
Tuy nhiên, với dự báo mưa lớn sẽ tiếp tục xảy ra, ông Sanjay Wijesekera kêu gọi các chính phủ “chuẩn bị tốt và ứng phó nhanh chóng” để bảo vệ mạng sống, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về nguồn lực. UNICEF đang kêu gọi 9,3 triệu USD để hỗ trợ công tác chuẩn bị ứng phó khẩn cấp và tăng cường các chương trình phục hồi khí hậu cho trẻ em trên khắp khu vực.