Thi hành Luật Đất đai 2013 ở Hà Nam: Hiệu quả trong thu hồi đất, giao, cho thuê đất

Đa dạng hình thức tuyên truyền triển khai Luật Đất đai

Để đưa Luật Đất đai năm 2013 vào cuộc sống, tỉnh Hà Nam đã chủ trì phối hợp với Tổng cục Quản lý đất đai tổ chức phổ biến Luật tới toàn thể cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và mọi người dân trên địa bàn tỉnh dưới hình thức trực tuyến. Lịch truyền hình trực tiếp và điện thoại để nhận các câu hỏi được thông báo trước trên các phương tiện thông tin đại chúng để toàn thể cán bộ, nhân dân được biết, theo dõi. Tại cầu truyền hình có thiết lập số điện thoại đường dây nóng cho doanh nghiệp, người dân hỏi để các chuyên gia Tổng cục quản lý đất đai trả lời trực tiếp.

Việc triển khai thi hành Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn đã được tỉnh Hà Nam nghiêm túc thực hiện.

Cùng với đó, hàng năm, UBND tỉnh luôn chỉ đạo Sở Tư pháp, Sở TN&MT xây dựng kế hoạch, tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ các sở ngành có liên quan, UBND cấp huyện, các phòng ban chuyên môn của huyện, Bí thư, Chủ tịch UBND các xã và cán bộ địa chính cấp xã. Việc giải đáp, hướng dẫn thực hiện quy định pháp luật đất đai còn thực hiện qua hình thức giao lưu trực tuyến, nhận câu hỏi và trả lời qua hệ thống cổng thông tin điện tử. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật đất đai trên toàn tỉnh.

Sau khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành, tỉnh Hà Nam đã ban hành 48 văn bản và trình HĐND tỉnh ban hành 5 văn bản, để cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực đất đai, phù hợp với thực tiễn của tỉnh. Điển hình như: Quy định về giá đất cụ thể để tính tiền khi giao đất có thu tiền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, tính tiền thuê đất; các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các dự án…

Kết quả tích cực trên các lĩnh vực

Công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất tại các cấp đã được tỉnh Hà Nam thực hiện nghiêm. Từ ngày 1/7/2014 đến hết năm 2020, tỉnh Hà Nam đã ban hành quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng với 721 hồ sơ, dự án, diện tích trên 2.900ha.

Công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất tại các cấp đã được tỉnh Hà Nam nghiêm túc thực hiện.

Trong đó, trên 314ha xây dựng trụ sở cơ quan, đất tôn giáo, giao thông, thủy lợi… được giao không thu tiền sử dụng đất; hơn 178ha để đầu tư xây dựng hạ tầng khu đấu giá tạo quỹ đất; cho thuê hơn 256ha đất trong khu, cụm công nghiệp; hơn 1.000ha đất ngoài các khu, cụm công nghiệp. Giao đất có thu tiền sử dụng đất với các dự án khu đô thị, khu nhà ở, khu dân cư với diện tích hơn 270ha; hơn 76ha đất thực hiện các dự án BT (dự án đầu tư xây dựng và dự án hoàn trả khi đầu tư xây dựng dự án BT)…

Theo lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Hà Nam, việc đấu giá quyền sử dụng đất hiện nay thực hiện chủ yếu với đất ở khi giao đất cho nhân dân làm nhà ở, giao đất thông qua đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất với dự án khu dân cư, khu nhà ở, khu đô thị và dự án thực hiện theo hình thức BT. Từ năm 2019 tới nay, đã đấu giá 4 dự án theo hình thức thuê đất trả tiền thuê hàng năm và đang tổ chức lập hồ sơ để đấu giá với 7 dự án đầu tư.

Để đưa Luật Đất đai năm 2013 vào cuộc sống, tỉnh Hà Nam đã tổ chức phổ biến Luật tới toàn thể cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và mọi người dân trên địa bàn tỉnh dưới nhiều hình thức.

Trong công tác thu hồi đất, trên cơ sở các quy định của Luật Đất đai, Hà Nam đã ban hành Quyết định số 29/2015/QĐ-UBND ngày 9/11/2015 quy định trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất và Quyết định số 28/2015/QĐ-UBND, ngày 9/11/2015, quy định trình tự, thủ tục kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất.

Kết quả, đã triển khai thu hồi 51ha đất thực hiện 31 dự án vì mục đích quốc phòng an ninh; 4.455ha thực hiện 939 dự án phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; 9,56ha đất do vi phạm pháp luật đất đai; 83,3ha thu hồi theo quy định tại Điều 65 Luật đất đai…

Tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai

Có thể nói, từ khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành, bằng nhiều biện pháp thiết thực, hiệu quả, công tác quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Hà Nam dần đi vào nề nếp, tình trạng giao đất trái thẩm quyền, lấn chiếm đất đai… giảm rõ rệt. Việc ban hành các cơ chế chính sách trong quản lý, sử dụng đất, đặc biệt là công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư kịp thời, đầy đủ, có tính kế thừa, phù hợp thực tế và quy định nên khi áp dụng được người dân, doanh nghiệp đồng tình, chấp hành nghiêm.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Luật Đất đai tại tỉnh Hà Nam vẫn còn một số vướng mắc.

Việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án cơ bản triển khai đúng kế hoạch đã đề ra, nhiều dự án hoàn thành sớm hơn kế hoạch, góp phần thu hút đầu tư, đẩy nhanh phát triển kinh tế xã hội tỉnh. Quá trình thực hiện minh bạch, khách quan, đúng trình tự, thời gian góp phần giảm bớt tình trạng khiếu nại, tố cáo.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Luật Đất đai còn một số vướng mắc. Luật đất đai không quy định căn cứ giao đất là kết quả đấu thầu để thực hiện dự án có sử dụng đất, nhưng Luật Đấu thầu có quy định đấu thầu dự án sử dụng đất. Luật Đấu thầu cũng quy định Nhà nước thực hiện thu hồi đất sau khi có kết quả đấu thầu dự án có sử dụng đất, nhưng Luật Đất đai chỉ quy định việc Nhà nước thu hồi đất với các trường hợp cụ thể quy định tại Điều 61, 62 Luật Đất đai.

Việc thực hiện thu hồi đất với trường hợp vi phạm pháp luật đất đai theo quy định tại điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai cũng không thực hiện được, do vướng về trình tự, thủ tục thu hồi đất.

Bên cạnh đó, Luật Đất đai quy định, một trong những căn cứ để thẩm định nhu cầu sử dụng đất là dự án đầu tư được chấp thuận. Như vậy, khi dự án đầu tư đã được chấp thuận rồi mới thẩm định nhu cầu sử dụng đất là không phù hợp thực tế. Do đó, rất cần có quy định thẩm định trước khi dự án được chấp thuận. Mặt khác, hiện nay, chưa có quy định cụ thể về định mức sử dụng đất với từng mục đích sử dụng, nên gây khó khăn trong việc thẩm định nhu cầu sử dụng đất.

Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được Hà Nam thực hiện đúng quy trình, tiến độ, phù hợp thực trạng sử dụng đất và thống nhất giữa các cấp. Tại cấp tỉnh đã triển khai Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối 2016-2020, được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 37/NQ-CP ngày 9/5/2018. Tại 6 đơn vị cấp huyện đã điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, được phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm làm căn cứ để thực hiện thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.